De Libanese burgeroorlogen (3)

Het Libanese parlementsgebouw

[Dit is het derde deel van een serie van dertien artikelen. In de eerste twee afleveringen beschreef ik hoe een etnisch en religieus heterogene, onafhankelijke staat ontstond. Het eerste deel is hier.]

In 1947 besloten de Verenigde Naties het Britse mandaatgebied Palestina te verdelen in een Arabisch en een joods deel. De joden aanvaardden dit, de Arabieren wezen het af en riepen ertoe op de joden terug te drijven in zee. Kort na de Holocaust konden de joden zo’n dreigement niet anders dan serieus nemen, en ze bereidden zich voor op oorlog. Het nodeloze bloedbad dat een radicale groep joodse strijders aanrichtte in Deir Yassin, leidde ertoe dat veel Palestijnse Arabieren naar Jordanië, Syrië en Libanon begonnen te vluchten.

De onvermijdelijke oorlog brak uit in 1948. Aan de ene kant vocht Israël om te overleven, aan de andere zijde trachtten Egypte en Transjordanië gebied te annexeren (de Gaza-strook en de westelijke Jordaanoever). De Syrische en Iraakse troepen die eveneens deelnamen aan de oorlog, werden in feite gebruikt door de Transjordaanse koning Abdullah, die al in 1947 een overeenkomst had gesloten met Golda Meïr over de westelijke Jordaanoever. Wie er ook mochten strijden voor een Palestijnse staat, in elk geval niet de Arabische leiders.

Libanon, dat had toegezegd mee te zullen vechten, beperkte zich tot een mobilisatie en een kleine inval in het noorden van Palestina. Zo dwong het Israël troepen in reserve te houden, maar het was te weinig om te verhinderen dat het zou worden beschuldigd van verraad aan de Arabische zaak.

Eén reden voor het gebrek aan Libanese inzet was dat de druzen in Palestina verdeeld waren en tijdens de oorlog kozen voor samenwerking met Israël. De Libanese regering meende dat ze, door een actievere rol te spelen, het risico nam de eigen druzen te bruuskeren. Ook de Libanese christenen voelden weinig voor interventie in het zuiden. Een andere reden was de devaluatie van de Franse franc, waaraan het Libanese pond was gekoppeld. De economie was hierdoor hard getroffen en maakte militair optreden moeilijk. De economische problemen zouden nog worden vergroot toen Syrië, dat tot dan toe (net als Libanon) had gekozen voor vrijhandel, koos voor meer protectionisme.

[wordt vervolgd]

Deel dit: