Een tijdje geleden blogde ik over Het Houten Zwaard, het filmproject waarmee Phalera Filmworks aan schoolkinderen wil laten zien hoe het leven er in de Romeinse tijd aan toeging. De speelfilm duurt ongeveer een kwartier en vertelt hoe, in de nasleep van de Bataafse opstand, een jonge man wordt gevangengenomen, verkocht als slaaf en opgeleid tot gladiator. De voice-over legt de toeschouwers de hoofdlijnen uit. De gladiator weet zijn vrijheid te herwinnen en krijgt uiteindelijk – nou ja, dat moet u zelf maar zien.

Want u moet het dus gaan zien. Het is gewoon echt heel goed gemaakt, met scènes die in een miljoenenproductie niet zouden misstaan. Ik weet zeker dat kinderen geboeid zullen kijken; het gaat ten slotte om hun eigen land, wat over het algemeen de beste manier is om mensen te bereiken. (Historische educatie, les één: investeer in regionale musea, focus op alledaagse dingen en onthoud je van politiek getinte projecten als het Nationaal Historisch Museum.) Ik maakte me wel even wat zorgen over het gewelddadige thema, omdat ik van ten minste één achtjarige weet dat hij de schedel op de omslagen van een van mijn boeken nogal eng vond, maar scenaristen Marc Sanders en Wim van Broekhoven zijn oude rotten in het vak. Het bloedvergieten in de mooi gechoreografeerde gevechten is minimaal.

De film is opgenomen in Museumpark Orientalis en het amfitheater van het Archäologischer Park Xanten, waarvan de ontbrekende delen met de digitale trukendoos zijn aangevuld en dat zodoende vol zit met digitaal publiek. De makers zijn duidelijk trots op die scène, want de juichende mensen zijn verschillende keren te zien. De acteurs – ik bedoel de echte, niet de digitale – zijn afkomstig van re-enactmentgroepen Corbulo, X Gemina, Fectio, Ala I Batavorum en Cavefelem, en het feit dat ik de locaties en enkele leden ken, was voor mij een aardige bonus.

Het betekende ook dat ik, hoewel er enorm veel zorg is besteed aan de rekwisieten, nooit echt naar de Oudheid zat te kijken. Voor anderen zal die ervaring er wel zijn. Toen ik onlangs in Orientalis was, viel me op hoe aandachtig de bezoekers daar keken naar de film, die wordt vertoond in een van de huizen in de Romeinse straat. De attributen uit de film zijn in de vertrekken ernaast te zien.

Kortom, Het Houten Zwaard zal zeker zijn weg vinden naar het lager en middelbaar onderwijs, en kan prachtig worden gebruikt om met de kinderen te praten over hoe Nederland er vroeger uitzag. Het toont echter óók het enorm hoge niveau dat de Nederlandse re-enactors de afgelopen jaren hebben bereikt. Producent Marc Sanders heeft er nooit een geheim van gemaakt dat hij Het Houten Zwaard niet alleen bedoelde om kinderen iets bij te brengen, maar ook als een opstapje naar een grotere historische speelfilm met een groter budget. Ik heb het altijd sympathiek gevonden dat hij hardop durfde dromen, maar heb inmiddels het idee dat het geen droom hoeft te blijven.