Een van de mensen die wel eens op deze kleine blog reageert, benaderde me een tijdje geleden met een wat ongebruikelijk verzoek. Een familielid van hem was overleden en in de nalatenschap was een zogeheten Tanagra-beeldje aangetroffen. Dat is Griekse terracottasculptuur, gemaakt in mallen. U ziet hier wat voorbeelden. Het was erg populair in de eeuwen voor Christus en er zitten echt heel mooie voorwerpen bij. In musea blijf ik er altijd graag naar kijken.
De man die me benaderde, vertelde dat de overledene veel had gedaan voor een weeshuis in Roemenië en dat de opbrengst van de verkoop van het beeldje naar dat project zou gaan. Het beeldje was zwaar beschadigd en slecht gerepareerd, vertelde mijn correspondent er eerlijk bij, maar wellicht was het wat voor me.
Het was meer omdat ik weet dat Roemenië de hulp kan gebruiken dan omdat ik het beeldje – het is de foto hierboven – zo mooi vond dat ik het overnam. Mijn correspondent bleek om de hoek te wonen en had een verhaal over de herkomst dat geloofwaardig klonk en zelfs enigszins gedocumenteerd was.
Nu bezat ik dus een Tanagra-beeldje. Het is een voorbeeld van de antieke voorstelling die bekendstaat als de Afrodite (of Venus) Anadyomene, de uit zee oprijzende godin. Omdat het voorwerp in mijn huis een beetje in de weg stond – ik heb al veel te veel snuisterijen – heb ik het Rijksmuseum van Oudheden geschreven dat ik een niet exposabele halve Afrodite had aan te bieden. Het beeldje is inmiddels in Leiden, waar het inderdaad niet is opgenomen in de officiële collectie maar wel zal worden gebruikt voor educatieve doelen.
Belangrijk is het niet, maar ik kan dit blogstukje zowaar op drie verschillende manieren afronden. Ten eerste: menigeen heeft ergens antieke voorwerpen liggen. Gekocht op een vakantie, gekregen van een vriend. Nog gisteren toonde iemand me een papyrusfragment waarop helder leesbaar een Griekse tekst stond. U mag van uw oudheden genieten, maar overweeg ze te schenken aan museum. Dáár kunnen ze worden geregistreerd. Naast het Rijksmuseum van Oudheden hebben in Nederland ook het Amsterdamse Allard Piersonmuseum, het Nijmeegse Valkhofmuseum, het Heerlense Thermenmuseum en allerlei plaatselijke musea de expertise om antieke voorwerpen te beoordelen.
Houd er overigens rekening mee dat musea alleen legaal verworven objecten mogen accepteren. Dat betekent dat het moet gaan om voorwerpen die u vóór 1970 kreeg of kocht. Of, als u het later kocht, als er een aankoopbewijs is. Voorwerpen die u meenam van een opgraving, moet u teruggeven aan het land van herkomst, en ik kan verzekeren dat de ambassade zoiets ontzettend op prijs stelt.
Tweede afronding van dit stukje: het Rijksmuseum van Oudheden is een tof museum. Momenteel is er een heel mooie expositie over Karthago, waarover ik al eerder blogde. U moet zich echter haasten om van die tentoonstelling of de rest van het museum te genieten, want op 11 mei beginnen grote verbouwingswerkzaamheden op de zalen over de Grieken, Etrusken en Romeinen. Een half jaar lang is het museum dan gesloten; het gaat in december weer open. Opschieten dus.
Derde afronding: dit was het honderdste stukje in mijn reeks over museumstukken. Niet het mooiste of bijzonderste stukje en ook niet het stukje met het historisch interessantste verhaal. Maar wel het stukje waaruit mijns inziens het duidelijkste blijkt dat musea er niet alleen zijn voor u, maar ook dankzij u,
Dat schenken aan een museum, geldt dat ook voor oude Romeinse munten en snuisterijen, zoals bijv. fibula’s, armbanden, ringen e.d.? Daar is al zoveel van.
Mvg christina
Het museum kan altijd “nee” zeggen. Ik denk dat gegeven het enorme aantal muntemissies uit de Oudheid, geen museum ze ooit allemaal kan hebben. Die zijn dus altijd welkom. Sieraden zouden ook welkom moeten zijn.
Ongetwijfeld waardeert ambassadepersoneel het zeer museumstukken uit hun land te ontvangen, maar ik denk dat het toch raadzaam is een acte van overhandiging op te stellen en later in het museum te gaan kijken.
Vergeef de cynicus in mij, maar een verhaal waarbij iemand een beeldje aanbiedt ‘uit een verzameling van een overleden persoon, waarbij de opbrengst naar het goede doel zal gaan’ klinkt ietwat naar een e-mail van een persoon die mij in ruil voor hulp een flink bedrag in het vooruitzicht stelt. Ben ik te cynisch? 😉
Ja, je bent te cynisch. Ik heb de man gesproken.
Dat is mooi.