Bovenstaand beeldje, waarvan ik niet weet of het van brons of goud is gemaakt, stelt een stervende Galliër voor. Het is te zien in het onderschatte Franse Musée des Antiquités nationales in St.Germain-en-Laye (een van de westelijke eindpunten van de Parijse metrolijn A).
Het interessante is de vindplaats: in Alesia. De plaats waar Julius Caesar de Galliërs versloeg.
Opmerking één: heeft het iets te maken met de veldslag? Misschien nee. Het beeldje is namelijk gevonden in de Romeinse bewoningslaag en dateert van zo’n twee eeuwen na de belegering. Misschien ja. Het is mogelijk een kopie van een ouder standbeeld. Van beroemde beeldhouwwerken werden in de Oudheid wel vaker kleine en grote replica’s gemaakt – we kennen de antieke sculptuur grotendeels van zulke kopieën. Het is niet ondenkbaar dat ons stervende Galliërtje zo’n replica is en dat het origineel een of andere zege over de Kelten commemoreerde, niet per se die bij Alesia.
Opmerking twee: zeg “Alesia” en er zijn altijd weer mensen die vragen of er geen discussie is over de locatie van het slagveld. Antwoord: die discussie is er niet. De plek is in 1861-1865 opgegraven en de Romeinse versterkingen zijn gewoon gevonden.
De vraag is de wereld in geholpen via Asterix en het IJzeren Schild, een album dat op allerlei manieren de draak steekt met Fransen die ontkennen dat ze in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers zijn verslagen en dat zich dan ook afspeelt in de omgeving van Vichy. Een van de grappen is dat mensen nooit hebben gehoord van Alesia, wat Uderzo en Goscinny in een terzijde laat opmerken dat door deze betreurenswaardige koppigheid de locatie van Alesia nog altijd onbekend is.
Dat mensen een grap uit Asterix serieus nemen, illustreert een interessant verschijnsel. Iedereen herkent dat het verhaal fictie is maar de achtergrond historisch. Om een of andere reden nemen we in dat soort situaties de als feit gepresenteerde informatie over de achtergrond (“locatie van Alesia nog altijd onbekend”) dan gemakkelijk aan als feit. Een ander voorbeeld uit Asterix is dat Rome “de stad der steden” zou zijn, een grap uit De lauwerkrans van Caesar. Het semitisme verraadt al dat de eretitel eigenlijk die is van Jeruzalem, maar dat heeft niet verhinderd dat mensen de uitdrukking zijn gaan gebruiken voor Rome. We accepteren als common ground wat dat in feite niet is.
Een soortgelijke voorbeeld: elke Amsterdammer heeft wel eens iemand de weg moeten wijzen naar de haven, omdat Jacques Brel de “port d’Amsterdam” ooit gebruikte in een lied over zeelieden die de spanningen van hun leven afreageren met drank en vrouwen.
Een gedachte die ik ook wel eens heb gehad is dat elke lezer van de Quichot als vanzelfsprekend aanneemt dat de boeken die de dolende ridder inspireren, werkelijk hebben bestaan – ik had echter geen idee of dat werkelijk zo was.
Ik heb het dus maar eens nagezocht: ze bestaan. Maar een discussie over de locatie van Alesia, die bestaat niet.
[Dit was de, ietwat curieuze, 124e aflevering in mijn reeks museumstukken; een overzicht is hier.]
Waarom zou het een stervende Galliër zijn? En geen ‘slapende Galliër’?
Alesia? Niemand weet waar Alesia ligt! 🙂
http://1.bp.blogspot.com/-zpstlDHzU1w/UWgGHCpg7DI/AAAAAAAABc4/JEqaA9N2aYI/s1600/alesia+1.jpg
Ik heb ook wel eens gedacht dat het een dooie Germaan was. Maar museummensen weten doorgaans goed wat ze doen.
Die laatste opmerking was cynisch hoop ik? 🙂
Ik veronderstel dat je bedoelt dat er geen serieuze discussie is over Alesia. Ik ben er zelf al eens gestopt en heb in Mont Beuvray een schitterend Frans boek over Alesia gekocht, waarin een aantal die-hards met fantasierijke alternatieve theorieën vermeld worden: http://www.amazon.fr/Al%C3%A9sia-Michel-Redd%C3%A9/dp/2877724840/ref=pd_sim_14_5/280-0221546-3908670?ie=UTF8&dpID=61pH5nvUgsL&dpSrc=sims&preST=_AC_UL160_SR132%2C160_&refRID=0W01C89M0QEDYTDSBWS8
ik stond ooit eens in het Capitolijns museum bij De Stervende Gallier, Een Amerikaanse vrouw las het bijbehorende bordje en concludeerde vervolgens teleurgesteld dat het slechts een kopie was…..
Aangezien de heup en benen met zo’n 90 graden gedraaid zijn ten opzichte van hun normale positie hoop ik maar voor die Galliër dat hij stervende was, want als hij sliep zou hij met een heel nare handicap wakker zijn geworden.