Crisis in het huis van Arsakes. De dynastie die al bijna twee eeuwen regeerde over het Parthische Rijk – zeg maar Iran en Irak – was al een paar jaar verscheurd door een conflict tussen koning Vardanes en zijn broer Gotarzes. En nu was Vardanes vermoord, was zijn broer alsnog koning geworden en vervolgens gestorven, was de macht in handen gekomen van een zekere Vonones, die binnen enkele maanden – misschien zelfs weken – plaats had gemaakt voor zijn zoon Vologases. Het was 51 na Chr. en de nieuwe koning zocht een manier om de Parthen te laten denken aan iets anders dan dynastiek getwist.
En dus viel hij in de volgende lente Armenië binnen, bezette de hoofdsteden Artaxata (vlakbij het huidige Yerevan) en Tigranokerta (in de buurt van het huidige Diyarbakir) en plaatste zijn jongere broer Tiridates op de Armeense koningstroon. Dat had hij beter niet kunnen doen. Armenië was een kruitvat en hij had het lont aangestoken.
In 20 v.Chr. had de Romeinse generaal Tiberius namens keizer Augustus een verdrag gesloten met de Parthische koning Phraates IV. Het was bedoeld om conflicten als dit in de toekomst te voorkomen en kwam erop neer dat geen van beide antieke supermachten Armenië zou bezetten en dat de Romeinen het recht hadden de Armeense koningskeuze te bekrachtigen. Zoveel was duidelijk: Vologases had, door zijn broer tot koning te benoemen, het verdrag met Rome flagrant geschonden.
Misschien was hem ter ore gekomen dat keizer Claudius oud werd en dat er twee kandidaten waren voor de opvolging, Britannicus en Nero, en misschien heeft hij, de Parthische verhoudingen projecterend op het Romeinse Rijk, gedacht dat broedertwist onvermijdelijk was, zodat hij Armenië kon bezetten zonder dat Rome in staat zou zijn tot een antwoord. Het zou niet voor het eerst zijn dat een burgeroorlog verhinderde dat de Romeinen optraden tegen Parthische agressie. Het pakte echter anders uit.
Om te beginnen was de winter van 52/53 onverwacht koud en brak er mede daardoor een epidemie uit. Dat dwong Vologases om zich terug te trekken. De wettige koning van Armenië, Rhadamistus, kon de macht hierdoor hernemen.
Misschien was Vologases’ positie echter nog slechter, want het staat vast dat in deze jaren zijn zoon in opstand kwam vanuit de oostelijke gewesten Medië en Hyrkanië. Dat de Romeinen hierbij betrokken waren, is aannemelijk; ze hadden, als ze problemen hadden aan hun oostgrens, wel vaker contacten met rebellen in het Parthische achterland. Het staat vast dat Vologases “talrijke campagnes” nodig had om de situatie te normaliseren – dat schrijft althans de Romeinse historicus Tacitus – maar we weten helaas niet wanneer de opstand precies is begonnen. Als dit al in 52/53 was, moest Vologases niet alleen door de winter en de epidemie terugkeren, maar ook doordat zijn aanvoerlijnen werden bedreigd.
Vologases, zo leek het, had gegokt en verloren. Het geluk was echter met hem.
IK DANK Uw zeer. Alle geschedeniesen belangerijken voor mij. Namelijk over Eerste Christen Volk Armenië .Zij zijn vermoord 1915 door de Turken. Nu wonen veel Turken in Europa. Ik zal mij mening zeggen. Sommige wijken de Turken vallen lastig op de Armeniërs. Maar Europeanen zijn goed bezig. Proberen zo mogelijk snel dat problemen oplossen. Armeniërs hebben goede cultuur traditie. Ik vind heel belangrijk om te weten over geschiedenis. Voorbaat dank.
Ik zou Hyrkanië wel een (noord-) oostelijk gewest noemen, maar Medië is toch echt een (noord-)westelijk gewest van het Parthische Rijk, zijn zoon’s opstand was dus eerder gebaseerd in de noordelijke gewesten, tot overmaat van ramp de kerngebieden van de Parthische aristocratie.