In de Late Bronstijd, bezochten Mykeense Grieken Cyprus. Hun producten zijn op allerlei plekken gevonden, de naam “Alashiya” (Cyprus) is te vinden op Lineair-B-tabletten, Hititische teksten vertellen dat een krijgsheer uit Ahhiyawa (Griekenland) een expeditie deed naar Alashiya en aan boord van het Uluburun-schip, dat tjokvol bronsbaren uit Cyprus lag, lijken twee Mykeense krijgers te hebben gevaren, op weg naar huis. Toen in het Griekse moederland de paleisburchten in de dertiende eeuw v.Chr. ten onder gingen, trokken vluchtelingen naar Cyprus. Een van hun vestigingsplaatsen was Maa-Palaiokastro, de voorganger van het latere Pafos. Na een kwart eeuw werd deze plek alweer ontruimd.

Kort als de Grieken er hebben gewoond, laten we zeggen van 1200 tot 1175 v.Chr., de plek was wel de plek waar ze echt woonden. Alle eerdere aanwijzingen zijn nog te verklaren als handel, als krijgers die komen en gingen, als kooplieden die waren gemigreerd naar hun afzetmarkt. Maar Maa-Palaiokastro is een echte Griekse nederzetting en dat maakt de opgraving nogal symbolisch voor het huidige Cyprus. De meeste Cyprioten spreken immers Grieks en volgen de Cypriotische variant van het Griekse christendom. Een Cyprioot herkent in Griekse liedjes iets dat hem aanspreekt en zal op het Eurovisie-songfestival dan ook douze points geven aan Griekenland.

Sommige Grieken zeggen dat Cyprioten en Grieken één volk zijn, wat (volgens mij) de meeste Cyprioten dan weer tegenspreken, maar het is een feit dat Cyprioten graag naar Griekenland kijken. Dus kwam er in Maa-Palaiokastro een museum voor de Griekse kolonisatie. U ziet het hierboven. Het lijkt een beetje op een zogeheten tholosgraf. Van boven bezien is het een kompasnaald die wijst naar dat andere centrum van de Griekse kolonisatie, Alexandrië. Het meest opvallend: het museum is leeg.

Daar wilde de maker iets mee duidelijk maken. Iets over geschiedenis als leegte die je zelf mag opvullen. Heel postmodern natuurlijk. Misschien zelfs een contrapunt bij nationalistische claims. Maar het is natuurlijk in de eerste plaats een miskenning van het feit dat de archeologie, de geschiedwetenschap en de taalkunde wel degelijk grenzen stellen aan hoe je dat zogenaamd lege verleden mag opvullen. Dit museum is een belediging voor de geesteswetenschappen.

[Ik blog het einde van dit jaar een aantal keren over Cyprus. Ook omdat er een mooie expositie is in het Rijksmuseum van Oudheden. Morgen is het weer open. Wie vandaag iets bijzonders zoekt, zou ik willen uitnodigen om dit te lezen.]