[Voor het laatst is de blog voor kinderen die het verhaal van Gilgamesj nog niet kennen. Het staat u vrij het verhaal voor te lezen aan een achtjarige. Het eerste deel was hier.]

Gilgamesj had gehoopt dat Ut-Napisjtim en Emzara hem hadden kunnen vertellen hoe ook hij onsterfelijk had kunnen worden, maar dat was op niets uitgelopen. Hij begreep dat hij voor niets helemaal was gereisd tot voorbij de randen van de aarde. Maar toch – hij wilde zo graag onsterfelijk zijn.

Ut-Napisjtim probeerde hem nog één keer uit te leggen dat ook hij, de machtige koning van Uruk, ooit zou sterven. “Weet je wat?” zei Ut-Napisjtim, “Dood zijn is een beetje zoals slapen. Probeer eens of je zeven dagen en zes nachten wakker kunt blijven. Dan ontdek je wel dat onsterfelijk zijn zo eenvoudig niet is.”

“Makkie!”, zei Gilgamesj, en ging zitten. Hij sukkelde toch even in slaap, heel even maar, totdat Ut-Napisjtim hem een por gaf. “Waarom maak je me wakker? Ik heb maar heel even de ogen dicht gehad.”

“Dat denk ik niet,” zei Ut-Napisjtim. “Kijk maar naast je.”

Gilgamesj zag zeven stukken brood liggen. Eén ervan rook lekker vers, het tweede normaal, het derde was wat verkleurd, het vierde was beschimmeld en de rest was nog meer beschimmeld. “Emzara heeft elke dag brood voor je gebakken. Je hebt zeven dagen geslapen,” legde Ut-Napisjtim uit. “Je had ook wel een enorme reis gemaakt.”

Nu begreep Gilgamesj dat hij echt nooit onsterfelijk zou worden. “Wat moet ik doen?” vroeg hij.

“Ga terug naar Uruk,” zei Ut-Napisjtim. “Wees een goede koning. Dan zullen de mensen je nog lange tijd herinneren.”

“Daar zit wat in,” zei Gilgamesj, en hij keek of hij de veerman ergens zag.

“Wou je zomaar weggaan?” vroegen Ut-Napisjtim en Emzara. “Kijk eens hoe je eruitziet! Je hebt lang gereisd en hebt zeven dagen geslapen. “Neem een bad in de rivier, was je vieze haren, doe schone kleren aan. Geniet maar van dat soort kleine dingen.”

“Ook daar zit wat in,” zei Gilgamesj, en nam een duik een rivier. Toen hij zich weer netjes had opgedoft, nam hij afscheid van Ut-Napisjtim en Emzara, maar ze hadden nog een laatste advies. “Als je straks op zee bent, duik dan naar de diepte. Je zult er een tunnel zien om onder de aarde te komen. Daar kun je een stekelplant vinden. Pluk die en kom weer boven. Als je er later van zult eten, zul je weer jong worden. Eeuwig leven kun je niet, maar wel heel lang.”

Dankbaar nam Gilgamesj afscheid en toen hij op zee was, dook hij van de veerboot in zee, zwom tot onder de aarde, plukte de stekelplant, zwom weer naar boven en klom weer aan boord bij de veerman, die verder voer naar de herberg aan de overkant. Gilgamesj liep verder door het juwelenwoud, ging door de tunnel en kwam aan bij de schorpioenmensen. Weer reisde hij verder, terug naar Uruk. En hij genoot van de kleine dingen. Een simpele maaltijd, kijken naar de vogels, zwemmen in de rivier, een fikkie stoken om te koken.

Op een dag – hij was al bijna in Uruk – nam hij een bad in de rivier, zodat hij er een beetje netjes uit zou zien als hij in zijn stad terug zou komen. En terwijl hij wat zwom, kwam er een slang aan kruipen die de stekelplant opat. Meteen wierp hij zijn huid af en kreeg hij een mooie nieuwe huid. Sindsdien kunnen slangen zich verjongen.

Gilgamesj wist nu dat hij niet alleen nooit onsterfelijk zou zijn maar dat hij ook geen extra lang leven zou hebben. Hij was wel wat verdrietig, want eigenlijk was alles mislukt, maar hij had ook geleerd dat als hij een goede koning was, mensen zich hem nog lang zouden herinneren, en dat hij kon genieten van elk moment van zijn leven. Hij is uiteindelijk dood gegaan, maar hij was verstandig geworden en had wel gelukkig geleefd.

***

Het verhaal van Gilgamesj is natuurlijk niet echt gebeurd. Er bestaan geen monsters zoals Humbaba, er is nooit een Hemelstier geweest, schorpioenmensen ken ik ook al niet en de wereld heeft geen rand. Maar Gilgamesj heeft wel bestaan en hij was echt koning van Uruk, lang geleden. Zijn naam betekent “de oude man wordt weer jong” en toen mensen later niet meer precies wisten wie koning Gilgamesj was geweest, gingen ze verhalen bedenken over iemand die jong wilde blijven en niet dood wilde.

Een voor een voegden ze verhalen toe. Waarom wilde Gilgamesj zo oud worden? Ze bedachten dat Gilgamesj’ vriend was dood gegaan. Wie was dat dan? Ze verzonnen Enkidu. Waarom was die dan zo bijzonder? De verhalen over Humbaba en de Hemelstier kwamen erbij. Alles is verzonnen, maar ik denk niet dat “geniet van elk moment van je leven” slechte raad is.

Het kleitablet met het verhaal van Gilgamesj eindigt met een opmerking dat de verstandig geworden koning prachtige muren heeft gebouwd. Archeologen hebben de muren van Uruk opgegraven, kijk maar hieronder. De mensen die dit maakten, hebben er een heel mozaïek van gemaakt. En hierboven zie je hoe Gilgamesj eruit zou hebben gezien. Om dat mooie beeld te zien, moet je maar een keer gaan naar het Louvre in Parijs, het mooiste museum van de wereld en een plek waar je elk moment prima kunt genieten van je leven.

[Beeldbewerking Kees Huyser, dank je wel!]