Varsseveld en Varus’ veld

On door Jona LenderinginGermanië, Geschiedenis, Lage Landen, Pseudowetenschap, Romeinse Keizerrijk

Welkom in Varsseveld, gelegen in de Achterhoek tussen Doetinchem en Winterswijk. Volgens een verzonnen etymologie zou die naam zijn afgeleid van Varus’ veld. Het zou de plaats zijn van de slag in het Teutoburgerwoud.

Daar kun je om lachen. Het is inderdaad gegoropiseer. Van de andere kant: helemáál uit de lucht gegrepen is het niet. Varsseveld ligt niet ver van de Oude IJssel, een stroom die heel wel de belangstelling van de Romeinen gehad kan hebben omdat er ijzeroer te vinden is. Het Romeinse leger had goede contacten met de plaatselijke Chamaven.

En nog iets: tot de ontdekking van het slagveld bij Kalkriese was de precieze locatie van het gevecht niet bekend. Kalkriese bleek een voltreffer, want de vondsten liggen zó verspreid dat je kunt zien dat hier een Romeins leger van oost naar west trok en voor een deel naar het zuidwesten afboog, richting Münster, en voor een deel naar het noordwesten, naar de rivieren Haase en Eems. Dat suggereert dat hier een belangrijk gevecht heeft plaatsgevonden: het Romeinse leger begon op dit punt te desintegreren. Evengoed is in 2017 vastgesteld dat de wal die eerdere archeologen aanzagen voor een Germaanse muur, in feite de omheining is geweest van een kamp van de Romeinen. Eigenlijk weten we nog heel veel niet.

Maar goed. Het was niet in Varsseveld. Varus’ veld is gegoropiseer. En u moet het Koreaanse onderschrift op de foto zelf maar vertalen. De grap is voor Nederlanders misschien iets beter dan voor Vlamingen, maar wel geestig.

Deel dit:

25 gedachtes over “Varsseveld en Varus’ veld”

  2. Willem

    Varusveld en de verwijzing naar de slag in het Teutoburgerwoud is in de jaren dertig van de 20e eeuw bedacht door een aantal Varsseveldse notabelen. Ik heb de indruk dat het vooral een leuke PR-stunt was om (de industrie in) Varsseveld in de schijnwerper te zetten. Het monument, dat de Varsseveldse industrie Vereniging voor zichzelf heeft opgericht draagt nog steeds een helm ter herinnering aan deze legende.

    1. Jeff

      Niet alleen Varsseveld zou eigenlijk Varusveld zijn, maar het nabijgelegen Harreveld was ook nog eens Hermansveld 😉

      Een beetje megalomaan is dat betonnen 15m hoge ‘monument’ bij Varsseveld wel te noemen.

      https://krant.telegraaf.nl/krant/archief/20020416/fotos/bin.venster.binvaarseveld.jpg

      Mocht de afbeelding niet tevoorschijn komen, hier is de link naar het krantenartikel:
      https://krant.telegraaf.nl/krant/archief/20020416/teksten/bin.varsseveld.veldslag.gevonden.html

      Het VIV-monument (Varsseveldse Industriële Vereniging) heeft de ‘Reusachtige VIV-zuil met Varus-helm’ in 2019 laten opknappen, met een feestelijke ‘heropening’ op 4 oktober.

      Ik krijg de indruk dat men op het erbij geplaatste infobord (staat dat er nog?) probeert om het oorspronkelijke Varus-verhaal enigszins te verdoezelen 😉

      Feestelijke heropening VIV Statue:
      https://www.viv.eu/nieuws/feestelijke_heropening_viv_statue.aspx

  3. Rob Duijf

    ‘En u moet het Koreaanse onderschrift op de foto zelf maar vertalen.’

    Hij is wel grappig, ja. Maar de Vlamingen zullen m ook wel snappen, hoor…

  4. Van Gorp was misschien de eerste die dacht dat Nederlands de oertaal is, hij is beslist niet de laatste; er is tegenwoordig een zekere Hietbrink actief op radio en tv (manbijthond) die nooit te beroerd is zijn totale gebrek aan kennis en kunde te etaleren…

    1. Jeff

      Doet Willem Hietbrink dat tegenwoordig weer bij Man Bijt Hond?
      Ik ken dat van jaaaaaaaaaaaaaaren terug, toen MBH nog op televisie werd uitgezonden.
      Erg vermakelijk!

  5. Jeroen

    Ik heb uiteraard geen tijd om mij het Koreaanse alfabet machtig te maken, maar Varsseveld en Koreanen…. Guus kom naar huus?

    1. Janneke

      Voor zover ik met mijn studentengepuzzel destijds ihkv mijn scriptie uit kon dokteren, kwam het inderdaad, zoals hierboven al vermeld, bij de notabelen cq de industrie vandaan, die het als prachtig stukje propaganda inzette.

  8. Marco Roepers

    Er is ook een humoristisch verhaal waarin aan de hand van etymologie wordt aangetoond dat de tien stammen van het oude Israël de Rijn zijn afgezakt en dus in Nederland terechtkwamen. Open eenbepald moment zagen ze geen huis meer en zeiden ze tegen elkaar: Lo-Beth. Dat is Lobith geworden. Toen zagen in het vlakke land toch nog bergen En dat was iets van Har-nehiem: Arnhem. En men had ook nog iets met Wageningen bedacht. Ik weet ook niet meer of de tien stammen op dooorreis waren naar Engeland, want er is een theorie bedacht dat ze daar terecht zijn gekomen.

    Ik houd wel van dit soort theorieën. Op wikipedia worden bedenkers van dit soort theorieën morosofen genoemd. https://nl.wikipedia.org/wiki/Morosofie Daar zitten echt prachtige morosofieën onder. Het is geen wetenschap meer, maar wellicht kun je het als een kunstvorm beschouwen. het herinnert ons eraan dat voor wetenschap verbeelding erg belangrijk is en dat er dus een directe verbinding tussen kunst en wetenschap bestaat.

    1. Arnold den Teuling

      In het wikipedia-artikel ontbreekt de Zeeuw (? naam vergeten) die meende dat Odysseus uitgebreid in Zeeland was geweest. Zo was Zierikzee afgeleid van Kirkè.. Hij hield met dat idee in de jaren 80 goed betaalde lezingen. Toen een serieuze wetenschapper hem eens op bepaalde fouten en het gebrek aan logica wees kreeg hij de zaal tegen zich. Die had geen dure kaartjes gekochtt voor onzin. Ik meen dat hij ook een boek over het onderwerp heeft geschreven.

          1. Marco Roepers

            Erg leuk om de Odyssee in Zeeland te situeren. Alleen dat Troje dan in de buurt van Canterbury zou moeten hebben gelegen, vind ik weer een tegenvaller. Ik stel Knokke voor.

            Overigens waren er ook zestiende-eeuwse kaarten die de zuilen van Herculus in Drenthe situeerden. Ik vond dat zo grappig dat ik er een Wikipedia-artikel over begonnen ben: https://nl.wikipedia.org/wiki/Duvelskut

    2. Dan zul ook houden van de New Chronology theory (Gary Kasparov is een aanhanger).

      New Chronology is een pseudohistorische complottheorie die is voorgesteld door Anatoly Fomenko, die stelt dat gebeurtenissen uit de oudheid die algemeen worden toegeschreven aan de beschavingen van het Romeinse Rijk, het oude Griekenland en het oude Egypte, feitelijk plaatsvonden tijdens de Middeleeuwen, meer dan duizend jaar later.

      De theorie stelt verder dat de wereldgeschiedenis vóór 1600 n.Chr. Op grote schaal vervalst is om tegemoet te komen aan de belangen van een aantal verschillende samenzweerders, waaronder het Vaticaan, het Heilige Roomse Rijk en het Russische Huis Romanov , die allemaal werkten om de ‘ware’ geschiedenis te verdoezelen. Van een wereld gecentreerd rond een wereldrijk genaamd de “Russische Horde”. https://en.wikipedia.org/wiki/New_Chronology

  9. Willem

    In het Koreaans zou er staan:
    Varsseveld
    Hiddink Welkom
    Wat is de grap in deze tekst?
    Of is de vertaling niet goed?

    1. Hiddink is behalve de beroemdste boreling uit Varsseveld ook de succesvolste bondscoach van Zuid-Korea. Of dat voldoende is om dit als grap te betitelen mag iedereen zelf weten. Persoonlijk vind ik hem wel aardig, net voldoende voor een korte glimlach, zeg maar.
      Wie weet komt er binnen afzienbare tijd een vergelijkbaar bord in het Papiamentu bij.

      1. Willem

        Je kunt het opvatten als een grap, maar ook als een kleine herinnering aan de overweldigende belangstelling destijds vanuit Zuid-Korea voor Varsseveld. Dat was natuurlijk één groot feest! Als de belangstelling vanuit Suriname net zo groot wordt, dan komt er vast ook een bord in het Papiamentu bij. 🙂

        1. Ik denk niet dat men zich in Suriname ooit druk zal maken om een bord in een taal die ze daar niet spreken ter ere van een bondscoach die ze daar niet hebben om een feest dat ze daar niet zullen vieren. Misschien denkt ook dat Varsseveld ten oosten van Berlijn ligt? Want zoveel zit u er ongeveer naast.

Reacties zijn gesloten.