Bovenstaand reliëf, doorgaans te zien in het Castello di Baia op 25 kilometer ten westen van Napels, is momenteel aanwezig in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, deel uitmakend van de expositie over de Romeinse keizer Domitianus (r.81-96). Het is afkomstig uit Puteoli (het huidige Pozzuoli aan de Baai van Napels) en komt van een monument voor de aanleg van de Via Domitiana.

Dat klinkt heel chique en zo’n monument suggereert dat het ook werkelijk iets chiques was, maar zo speciaal was het niet. Wie Rome verliet over de Via Appia, bereikte op een gegeven moment het havenstadje Sinuessa, waar de weg het binnenland inkronkelde, richting Capua, en daarvandaan verder over de Abruzzen naar Brindisi. Van Sinuessa liep ook een oeroude weg langs de kust, richting Puteoli. Domitianus heeft die weg laten verharden. Niet meer.

Het bordje met toelichting in het Rijksmuseum van Oudheden vertelt dat de aanleg noodzakelijk was omdat Domitianus voornemens was vanuit de Baai van Napels, waar de Romeinse vlootbasis van Misenum was, uit te varen naar het oosten. Daar wilde hij oorlog gaan voeren tegen de Parthen. Op het monumentje was dus alvast een krijgsgevangene afgebeeld. Domitianus is echter vermoord voordat hij kon afreizen.

Ik rond af zoals altijd: u kunt het museum steunen door hier de catalogus te bestellen van de Domitianus-expositie, terwijl u een lokale boekhandel steunt door het boek daar te bestellen.