In de reeks faits divers deze keer een signalement van drie boeken.
Ik weet het, de Amerikaanse staten Texas en Florida leveren momenteel, zoals mijn goede vriend Richard constateerde, sneller aanbevelingen voor goede boeken dan we kunnen lezen, maar ik voeg desondanks wat titels toe.
Carl Stellweg, De handlangers
Van sommige boeken herken je de kwaliteiten onmiddellijk. Ze zijn spannend, je wil weten hoe de vork in de steel zit, je bewondert de wijze waarop de auteur de stof naar zijn hand zet en je geniet van de stijl, die aansluit bij wat je zelf graag leest. Zo’n boek is De handlangers van Carl Stellweg, die ooit schreef voor het Algemeen Dagblad en die ik leerde kennen in zijn geboortestad Beiroet. Op elke bladzijde proef je dat Stellweg het ambacht beheerst.
Het verhaal gaat over een vroegwijze, geadopteerde jongen die ontdekt een halfbroer te hebben, die vervolgens na één ontmoeting weer verdwijnt. Die ene ontmoeting is voldoende om te weten dat de halfbroer sympathiseert met de Rote Armee Fraktion én te intelligent is om genoegen te nemen met kleinschalige stadsguerilla. Hij wil méér en ik verraad weinig als ik zeg dat hij zijn wraak op het kapitalisme ook zal voltrekken.
Zijn halfbroertje, de hoofdfiguur, wil niet alleen weten wie die verdwenen halfbroer is, maar wil ook zijn eerste liefde terugvinden. Zoals u al verwacht is lang niet alles wat het lijkt en is niet iedereen wie hij voorwendt te zijn. Dat maakt dit een goed boek, waarin mensen voortdurend zoeken naar hun eigen identiteit, die immers wordt gedefinieerd door de relaties die we met andere mensen hebben. Als die niet zijn wie ze lijken, moet je ook jezelf opnieuw definiëren. Ik voor mij vond een voor de plot cruciale seksuele ontmoeting wat al te plastisch beschreven, maar dat zegt meer over mijn preutsheid dan over De handlangers. Excessief was de beschrijving zeker niet, pornografisch evenmin, functioneel was ze wel, maar ik houd er niet van.
Belangrijker is dat het boek gewoon spannend is. En goed gedocumenteerd. Een deel van het verhaal speelt midden jaren tachtig in het Amsterdam waarin ook ik aanspoelde, en dat ik herkende als heel levensecht beschreven. Ik las de 400 pagina’s in twee dagen uit.
Ruurd Halsema, Sluikwaar
Een heel ander boek is Sluikwaar van Ruurd Halbertsma, een van de conservatoren in het Rijksmuseum van Oudheden. De personages uit zijn debuutroman Roofkunst (waarover ik het al eens had) keren terug en opnieuw vergroot Halbertsma enkele actuele discussies nét iets verder uit. Dit keer gaat het over de smokkel van oudheden, een onderwerp waarvan iedereen hoopt dat de politie het wat serieuzer gaat nemen. Maar wat als dat ook werkelijk gebeurt? Feitelijk is Sluikwaar een als thriller vermomd college, waarin de docent toont wat er op het spel staat. Daarbij bestaat de collegestof deels uit de wijze waarop musea en politie met erfgoed omgaan en deels uit de wijze waarop het jonge Rijkmuseum van Oudheden ooit zijn materiaal verwierf. En net als in Roofkunst speelt Jean Emile Humbert, de zaakgelastigde van museumdirecteur Caspar Reuvens, een rol. Lazen we in Roofkunst over Humberts avonturen in Karthago, in Sluikwaar is hij in Italië.
Halbertsma heeft oog voor detail, en dat pakt verkeerd uit als zijn beschrijvingen zó gedetailleerd worden dat ze van de inhoud afleiden. Het is niet nodig alle Leidse straten op te sommen waar iemand op een fietstocht doorheen komt en evenmin is het nodig te vermelden dat een betonschaar is van het type Nupla UCC24. Tegelijk zijn andere details juist schitterend gekozen, zoals Reuvens’ reactie op de eerste Etruskische stukken die hij ziet: hij beschouwt ze ten onrechte als vals, zeer tot frustratie van Humbert. Je proeft zo even het avontuur van de ontdekking van nog onbekende delen van de Oudheid.
Sluikwaar bestaat uit twee lagen: enerzijds het heden, waar strijd tegen de smokkel van oudheden centraal staat, anderzijds de vroege negentiende eeuw, toen oudheden werden verworven met methoden die we nu onethisch vinden. Ik vond deze historische laag persoonlijk het interessantst en de hedendaagse laag het spannendst. Want Halbertsma toont niet alleen wat er bij de bestrijding van de misdaad komt kijken (en hoe dat verkeerd kan gaan), maar toont ook hoe griezelig veel overheidsdiensten over mensen weten (Pegasus!). Daar valt een verdraaid spannende film van te maken.
Theo Toebosch, Kobarid
Tot slot attendeer ik op Kobarid. Het dorp met te veel geschiedenis van mijn collega Theo Toebosch. Anders dan de twee bovengenoemde boeken is dit boek nog niet verschenen. Het komt volgende week uit. Ik ben momenteel een PDF aan het lezen en die bevalt me goed. Toebosch, die bij me om de hoek woont, is al jaren bezig met het Sloveense Kobarid, waar hij wel twintig keer naartoe moet zijn gereisd. Een bijvangst van zijn verblijf was het artikeltje hier.
En nu is Toebosch’ lang verwachte dorpsgeschiedenis er dus. Ik kom er nog een keer op terug, zoals ik ook nog eens wil schrijven over De Tawl van Philip Dröge en het Reynaertboek van Frits van Oostrom, maar u kunt Kobarid veilig bestellen als u in de winkel de boeken Sluikwaar of De handlangers gaat kopen.
weer een uiterst vrouwvriendelijke kaft als extra verkoopstunt
Bah
Ja, dat vonden ze in de 19e eeuw ook.
Een klassieker, inderdaad. Maar je zult het boek wel moeten lezen om te snappen wat Manet met de inhoud heeft te maken.
Nee. Die afbeelding is heel, heel significant voor de inhoud.