Kapitelen (1)

Korinthisch kapiteel uit Epidauros

Het is een van de bekendste trivialiteitjes uit de Oudheid: de drie ordes waarin de Grieken en de Romeinen hun monumenten bouwden. Tot ongeveer de derde eeuw voor Christus, toen de bouwmeesters de mogelijkheden begrepen van de bakstenen boog (en het gewelf), was constructie veelal het op elkaar stapelen van stenen. Om ruimte te scheppen gebruikte een bouwmeester horizontale dwarsbalken en om die te steunen benutte hij verticale pilaren. Zo was er de Dorische bouworde: een kolom waarop een ronde en een vierkante steen lagen, die de dwarsbalk steunden.

Je kunt je voorstellen hoe zoiets de stenen vorm is van een van oorsprong houten constructie: een boomstam waarop twee planken zijn gelegd, zodat je de horizontale dwarsbalk niet in de verticale boomstam hoeft vast te zetten met een verticale pin, die de boom zou kunnen doen splijten. Van de Ionische bouworde is wel gezegd dat de zo herkenbare krullen aan weerszijden de herinnering zijn aan een leren kussen, dat in de loop der tijden is uitgedroogd en gaan krullen. Misschien is dat wel waar.

Lees verder “Kapitelen (1)”

Koreaan in Pergamon

Pergamon, theater van het Asklepeion

Dat de akoestische kwaliteiten van antieke theaters een enkele keer verbazingwekkend goed zijn, ontdek je meestal als een toerist besluit de wereld te verblijden met zijn gezang. Perfect kun je werkelijk elke valse noot verstaan.

Ik denk nog altijd met afgrijzen terug aan de christelijke zangverenigingen die ik ongevraagd recitals heb horen geven in de theaters van Epidauros en Caesarea. Ze waren dubbel irritant: men kon niet zingen en gebruikte de openbare ruimte voor het uitdragen van een boodschap. Daar is toerisme niet voor.

Lees verder “Koreaan in Pergamon”