(1)
De man tegenover me in de trein probeert te slapen. Dat zal hem niet lukken, want de man naast hem – schuin tegenover mij dus – probeert een telefoongesprek te voeren. Ikzelf probeer te werken, wat niet lukt omdat de man tegenover mij zijn benen heeft uitgestrekt, zodat ik me in een onmogelijke hoek moet draaien om mijn benen kwijt te kunnen. Welkom in de trein van Amsterdam naar Hilversum, Amersfoort, Apeldoorn en uiteindelijk Berlijn. Die dus duidelijk te klein is.
(2)
De conducteur probeert in deze te volle trein een lichtpuntje te zijn. Hij komt bij ons langs met de geruststellende woorden dat hij onze kaartjes (“vervoersbewijzen” in conducteursjargon) niet hoeft te zien, maar alleen wil vertellen dat de verwarming het niet doet. We hadden dat al gemerkt. De verlichting doet het ook niet, trouwens.
(3)
Een vriendelijke mevrouw stapt in Amersfoort de coupé binnen. Hebben we zin om mee te werken aan een reizigersonderzoek? Ik ben de beroerdste niet en vul het kaartje in. Eén van de vragen is of ik reis met de ICE of de IC Berlijn. Ik heb geen idee. Het is zo’n vraag die misschien zin heeft voor de vervoersbedrijven, maar niet aansluit op de beleving van de reiziger, die alleen wil weten of zijn trein op tijd rijdt.
(4)
Terug naar gisteravond. Ik reis, ietwat vermoeid, in de avondspits van Amsterdam-Sloterdijk naar Den Haag. Het is druk. Na met mijn OV-chipkaart te hebben ingecheckt, koop ik een krant. Ik stap in, vind zowaar een stoel en leg mijn spullen zo neer dat ik mijn chipkaart zal zien als ik uitstap en niet zal vergeten dat ik moet uitchecken. Dat vergeet ik in de drukte namelijk wel vaker. Dit keer zal het echter zo ver niet komen: ik kan nu al mijn chipkaart niet vinden. Ben ik gerold? Heb ik het ding laten liggen bij de Ako? Is ’ie gewoon uit mijn jaszak gevallen? Het is op zo’n station druk genoeg om het overzicht op je spullen kwijt te raken, zeker als je moe bent. In elk geval reis ik als ogenschijnlijke zwartrijder verder.
(5)
Op de lijn van Sloterdijk naar Den Haag is meestal geen controle maar gisteren was die er natuurlijk wel. Ik leg uit wat er is gebeurd maar de conducteur is niet overtuigd van mijn oprechtheid en eist dat ik me legitimeer. Ik vertel dat ik geen paspoort bij me heb en voorzie dat ik word overgedragen aan de politie: daarmee ben ik wel eens eerder bedreigd. De conducteur vraagt me waarom ik geen paspoort bij me heb. “Het is op dit moment op de Iraanse ambassade,” antwoord ik, “want er moet een visum in worden gestempeld.”
Als de conducteur aarzelt, zie ik mijn kans om me uit een potentieel nare situatie te redden. “Ik zal het nummer van de ambassade even voor u opzoeken, dan zal de consul u zeggen dat het daar werkelijk is.” Daar heeft de conducteur geen zin in en hij laat me zonder verdere vragen verder reizen.
(6)
Even later stap ik in de sneltram naar Zoetermeer. Ik wil een kaartje kopen – inchecken met een chipkaart gaat immers niet – maar ik zie dat de automaat alleen muntgeld aanneemt, en ik heb niet zoveel geld. De controleur, die tegenover de automaat staat, ziet me schutteren en biedt me hulp aan. Hij verkoopt ook kaartjes, ik kan bij hem pinnen. Ik leg uit dat ik wat onthand ben doordat ik mijn chipkaart net ben kwijtgeraakt. Hij lijkt blij iets te kunnen doen en legt me uit welk nummer ik moet bellen om mijn chipkaart te blokkeren. Als ik tijdens het telefoongesprek even wat aantekeningen moet maken, heeft hij papier en pen voor me klaar. Gewoon een nette kerel.
(7)
Dat was gisteren. Terug naar vandaag. Ik moet in Apeldoorn overstappen op de boemel naar Zutphen. Die is niet van de NS of de ICE (of de IC Berlijn) maar van Arriva. Ik heb de conductrice in de vorige trein gevraagd waar ik een Arriva-kaartje kan kopen en ze heeft me uitgelegd dat ik van het perron af zal moeten om naar een automaat te lopen. Ik zie echter alleen NS-automaten. Een loket is er niet, personeel loopt nergens, en ik concludeer dat de conductrice de regels van Arriva niet kende. Aannemend dat er, net als in de sneltram tussen Den Haag en Zoetermeer, in de trein een kaartjesautomaat zal staan, spring ik in de trein. Daar is echter geen automaat en ook geen conducteur. Ik wil geen zwartrijder zijn maar ben het nu toch, voor de tweede keer in zestien uur.
(8)
Als ik in Zutphen het station verlaat, zie ik een mevrouw in een Arriva-jas lopen. Waar had ik nu mijn kaartje kunnen kopen?
“Dat gaat met de chipknip, dat weet u toch?”
“Die ben ik kwijt. Ik reis vandaag zonder. Er moest in Apeldoorn een automaat zijn.”
“Maar er staan toch automaten op elk station?”
“Dat zijn die gele van de NS.”
Aarzeling. “Ik weet het ook niet.”
(9)
Er was een tijd dat je op het station een kaartje kocht en op reis ging. Het enige wat je moest weten, was of je eerste of tweede klas wilde. Das war einmal. Reizen met het openbaar vervoer is sindsdien gewoon moeilijk geworden, gemaakt.
“onze kaartjes (“vervoersbewijzen” in conducteursjargon)”. Hoezo in conducteursjargon? Heb jij dan nog een ‘kaartje’ Jona? In plaats van zo’n ‘plastiek stuk digi-OV-transport-bankpas’? Dat ding kan volgens mij toch echt het beste (door iedereen) als ‘vervoersbewijs’ worden beschreven. 😉
“Het is op dit moment op de Iraanse ambassade,” antwoord ik, “want er moet een visum in worden gestempeld.”
Briljante smoes, moet ik echt onthouden. Vooral de ambassade zo exotisch mogelijk maken, ik denk dat ik voor die van China of Kazakhstan ga kiezen. 🙂
[vanzelfsprekend geloof ik je Jona]
Héééééérlijk…!!!! In een iets verder verleden heb ik over ‘vervoersbewijs’ al eens een discussie gevoerd met een chef. Mijn stelling was, dat kaartje, OV-chipknip of welk ander toegangsbewijs tot het O.V. GEEN vervoersbewijs kon zijn. Een vervoersbewijs -zo heb ik mijn chef voorgelegd- zou zijn dat iemand een foto van zichzelf neemt op plaats A en vervolgens naar plaats B reist, waar opnieuw een foto van zichzelf gemaakt zou worden. Dat is immers het bewijs dat die persoon vervoerd is (of zichzelf vervoerd heeft)
Het kwam mij (zoals wel vaker) op een volstrekt onbegrip uitstralende blik te staan.
Is het een geruststelling als ik je vertel, dat passagiers die met enige regelmaat met mij reizen doorgaans een tevreden blik krijgen als zij mij achter het stuur herkennen?
Hoe dan ook ….. te tovert bij mij een dikke glimlach. 🙂
Dikke dank voor je humorvolle wijze van schrijven.
Fijn geschreven en zo herkenbaar.
Redenen genoeg, lijkt me, om een auto aan te schaffen…
De man met de uitgestrekte benen zou ik beleefd, maar als het zover kwam desnoods ook minder beleefd, hebben laten weten dat hij teveel ruimte innam.
Misschien een tip: ik ben dus niet zo’n heel fervente OV-reiziger, maar als ik een dagje ga OV-en dan steek ik mijn chipkaart nog weleens in een kaarthouder die ik met een koord om mijn nek kan hangen. Heb ik eens overgehouden aan een evenement. Je ziet eruit als een verdwaalde congresganger, of een sleutelkind, maar het werkt wel.
Goed tip, dank je wel!
Kaartjes voor de treinen van Arriva kan je “gewoon” bij de NS-automaat kopen. Een kaartje voor een traject met meerdere vervoersbedrijven is ook mogelijk. Wie met de OV-chipkaart reist, moet dan wel weer uit- en inchecken (bij de juiste palen!) bij de overstap naar de andere vervoerder.
http://www.arriva.nl/abonnementen-tarieven/losse-kaartjes/
Ikzelf reis liever liftend. Als ik daar een kaartje voor koop, is die tenminste vaker te gebruiken.
Ja, dat je Arriva-kaartjes koopt bij de NS-automaat, dat begon ik langzamerhand ook te vermoeden. Als alle waarschijnlijke oplossingen niet kloppen, blijft immers noodzakelijkerwijs de onwaarschijnlijke oplossing – hoe onlogisch ook – als enig juiste over.
Elementary, my dear Watson. We zijn in België één en ander gewoon wat betreft onze NMBS, maar ik onthoud vooral dat privatisering geen wondermiddel is.
Als voormalig postbode in Nld weet ik dat al een hele tijd.
Verzoek: kan iemand tegen de tijd dat ik terugkeer naar Nld. mij een cursus “reizen met het openbaar vervoer” geven?
Bij deze alvast: schaf een persoonlijke ov- en ns-kaart aan, kies de optie ‘automatisch opladen’, kijk op 9292.nl hoe je van je start- naar vertrekpunt moet gaan, check in en stap in, check uit en stap uit. Voilà.
Prachtrecept dat in ieder geval voor de NS niet klopt: daar stap je eerst uit alvorens uit te checken. Dat zijn de kleine nuances die het gebruik van de OV chipkaart zo boeiend maken…
Met alle genoegen! Ik nodig je bij deze uit om tegen die tijd eens in Rotterdam een dag(-deel) met mij mee te gaan tijdens mijn werk. Ik kan je dan de verschillen laten zien tussen hoe het gaat, reizend met de verschillende vormen van OV (trein, tram, metro en -uiteraard!- bus. Daarbij kan ik wel iets uitleggen over verschillen per OV-bedrijf.