Musa Dağ, de Mozesberg, verrijst even ten noordwesten van Antiochië. Hier lagen ooit zes Armeense dorpen, al bewoond door Armeniërs sinds de Middeleeuwen en misschien nog wel langer. In juli 1915 kregen de bewoners van de Ottomaanse autoriteiten opdracht zich klaar te maken voor verhuizing – en de dorpelingen wisten dat dit neerkwam op deportatie. De Armeense genocide was in april van dat jaar al begonnen met een moordpartij in Constantinopel.
De vierduizend bewoners van de zes dorpen trokken zich terug op de berg zelf, legden loopgraven aan, oefenden zich in het schieten en wachtten op de onvermijdelijke aanval. Die volgde inderdaad, maar de belegerden wisten de soldaten af te slaan, waarop de Ottomaanse troepen besloten de dorpelingen uit te hongeren. Een paar van hen wisten naar Iskenderun – dat toen nog Alexandretta heette – te komen, deels lopend langs de kust, deels zwemmend, in de hoop dat daar schepen zouden liggen van de Entente, maar vergeefs.
Ondertussen sloegen de achterblijvers een tweede Ottomaanse aanval af. Uiteindelijk maakten ze op 12 september contact met een Frans schip, en de admiraal stuurde een ander schip, de Jeanne d’Arc, naar de belegerden toe, die werden geëvacueerd naar Port Said in Egypte. Na de Eerste Wereldoorlog keerden ze terug, want Antiochië maakte in deze jaren deel uit van het Franse mandaatgebied Syrië. Toen het in 1939 werd overgedragen aan de Turken, namen de Armeniërs opnieuw de wijk, dit keer naar Anjar in de Bekaavallei, eveneens in het mandaatgebied Syrië.
Nu heet het daar Libanon. Er is een expositie over de Armeense genocide, een Armeense kerk en een monumentje voor de kapitein van de Jeanne d’Arc. Ik ga er volgende week weer eens een kijkje nemen en hoop ook tijd te hebben om wat ander erfgoed van de Armeense diaspora te bekijken. Er is nogal wat geschiedenis in die contreien. Vermoedelijk iets te veel.
Ooit – was het in 1997? – zag ik in Oost-Jeruzalem posters aan de muren, waarop Armeniërs zich erop beroemden dat hún genocide ouder was dan die van de Joden. Dat klopt, maar het deed niet sympathiek aan.
Misschien niet sympathiek, maar omdat hun genocide wordt genegeerd terwijl die andere breed uitgemeten wordt wel begrijpelijk.
Franz Werfel heeft daar een prachtige roman over geschreven: De veertig dagen van de Musa Dagh.
Ja, die wordt vaak genoemd maar ik heb die niet gelezen.
Moet je beslist lezen. Ik vind het een van de mooiste boeken ooit.
Fijne tijd in Libanon.
Een paar jaar geleden heb ik een lang stuk gelezen over een Duitse historicus, die in Turkse archieven het bewijs van overheidsdirectie had gevonden. Toen de Turkse beheerders in de gaten kregen waar hij mee bezig was werd hem uiteraard de verdere toegang tot de archieven ontzegd. Hij heeft er wel over gepubliceerd, maar ik ben naam en andere details vergeten.
Bedoelt u Jürgen Gottschlich?
Dat zou best kunnen , maar ik weet het echt niet meer.
turken weten meer en daarom zwijgen ze over De Genocide van 1.5 million Armeniers uit Eigen Land en deportaties, speciaal van kinderen.My Oma’s geslachte familie was EEN van HEN.Ook mijn opa’s. EEN WAREN STEENRIJK.ANDERE GENOEG RIJK EN OOK BEIDE GELOVIGE EN GOODDOENDE VREDEVOLLE MENSEN. Gewone Christenen.hun betaalden twee maal voor alles. Speciaal belastingen. Hun waren beroofd van levens.huizen.alle bezit.eeuwen lange harde werk.Dus als je dat begrijpt, dan begrijp je ook waarom veel Armeensen zuur liepen tot in 2015 bijna de Hele Wereld en Kerk gingen naar Armenië samen, om te zeggen het spijt ons en ook Voor God zijn gewetens schoonmaken. Ja.Ik denken het is gelukt.alleen jammer dat england, israel, en tukije waren terughoudig. Het maakte duidelijk, dat de schuldigen hadden geen spijt van gedane geweld. Genocide.Of moet ik zeggen dat hun schamten zo erg dat hebben niet met alle volkeren en de kerk gaan effe spijt betuigen. 1,5million geslachte mensen, zoals ik en jij en hun. kinderen zoals die van mij, van jou, van hun.Jammer. En gemiste kans.Wad ook in samen was minder schametevol geweest en ook vergeefniss zou komen.Ja.wereld vrede is belangrijk, omdat we willen leven.we willen geen oorlog en geen genocide. Daarvoor is belangrijk te weten. Alle volkeren zijn gelijk voor God Jezus Christus. Hij is De Waarheid. De Weg. De Licht. De liefde en Het leven.We zijn allemaal schuldig voor hem.Daarvoor is verzoening geweest. (trouwens israelische ministerie van cultuur heeft later na 2015 veroordeeld Genocide 1915. Verzoening met God.Geods Zegens en veel liefde…Moge God iedere hart zacht makenen vestand versterken.
jona, mooie blog!