Overmorgen opent in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden de expositie “Cyprus, eiland in beweging” en het leek me aardig iets te vertellen over het verleden van dat mooie eiland. Dat moet beginnen met de Prehistorie en dan is Choirokoitia de plaats om te beginnen. Hierboven ziet u enkele gereconstrueerde huizen uit de tijd die archeologen aanduiden als het einde van het Pre-keramische Neolithicum, ofwel de eeuwen tussen 7000 en 6800 v.Chr.

De naam is een beetje raar, maar het komt erop neer dat het Neolithicum oorspronkelijk werd gedefinieerd als dat deel van de Steentijd waarin er aardewerk was. Ook de landbouw ontstond en de sedentaire levenswijze. Later werd duidelijk dat er toch een fase was geweest waarin aan alle kenmerken van het Neolithicum was voldaan, behalve aardewerk. Vandaar: de pre-keramische fase van het Neolithicum. Göbekli Tepe, waarover ik al eens schreef, behoort ook tot die fase, die in Turkije overigens eerder wordt geplaatst.

De opgravingen tonen dat de bewoners van het dorpje boeren moeten zijn geweest die leefden op een dieet van voornamelijk tarwe. Botten duiden verder op gedomesticeerde geiten, varkens en schapen. Jacht en visserij vulden het dieet aan.

Het eerste aardewerk werd aan het begin van het vijfde millennium geïntroduceerd. Het is gevonden in Troulli. De aanwezigheid van obsidiaan bewijst dat er al interregionale handel was met het Egeïsche Zee-gebied. Cyprus was op dit moment al een belangrijk knooppunt in een netwerk dat de Levant, Anatolië en de Egeïsche wereld met elkaar verbond.

[Wordt vervolgd. Overmorgen gaat de expositie “Cyprus, eiland in beweging” in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden open. Het is een bijzondere tentoonstelling, waarvoor het museum tot en met 15 maart zeven dagen per week geopend zal zijn.]