Plaatje van een dromedaris, daar is geen probleem. Vindplaats: Alexandrië in Troas, dus niet ver van Troje. Het wordt, zo lees ik op het bordje met uitleg in het Louvre, gedateerd in de tweede eeuw v.Chr. Tot zover niets bijzonders.
Er zit een meisje op met vleugels: Psyche. Volgens hetzelfde bordje dan. Ik heb geen reden eraan te twijfelen want mevrouw Zieltje is inderdaad herkenbaar aan de ietwat vierkante vlindervleugels. Maar wat stelt dit in vredesnaam voor? Ik ken geen mythe over Psyche op een dromedaris of desnoods kameel. Of lama.
Dat de menselijke ziel is als een wagenmenner die een goed en een slecht paard in toom moet houden, dat heb ik weleens ergens gelezen, in een boek. Maar dat is iets anders dan één rijdier. Is de ziel hier op reis naar het hiernamaals? Maar waarom dan op een dromedaris?
Wie weet wat dit voorstellen moet?
Intrigerend. Ik heb gauw wat internetzoekwerk gedaan en ik vind niet meteen een tekst die ons iets meer zou kunnen leren.
Wel het volgende: in het Palazzo Te in Mantua schilderde Giulio Romano op zijn fresco’s over Amor en Psyche ook een dromedaris die bij het huwelijksfeest aanwezig is en het Rijksmuseum in Amsterdam heeft een tekening van een zekere Diana Mantuana naar die fresco.
Misschien kende men in de renaissance ook een verhaal van Psyche en een dromedaris? Al lijkt mij de kans groter dat men in het toen gewoon exotisch vond om die dromedaris erbij te slepen (er zit ook niemand op), maar het was te mooi om niet mee te delen.
https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Sala_di_Amore_e_Psiche,_Palazzo_del_Tè,_Mantua#/media/File:Banquet_of_Amor_and_Psyche_by_Giulio_Romano.jpg
https://www.rijksmuseum.nl/en/collection/RP-P-OB-207.793-2
Misschien is het de kunstenaars interpretatie van haar lange zoektocht naar Eros?
En dan een dromedaris om te tonen dat het heel ver was? Ik aarzel. Ik zou dan ook dromedarisrijdende Demeters hebben verwacht, op zoek naar Persefone. Ik weet het gewoon niet maar dit is wel een antwoord dat ik overwegen zal.
Een andere verklaring die ik vond – ik geef ze voor wat ze waar is – is hier te lezen:
http://mystere-et-insolite.lo.gs/le-chameau-du-louvre-a139894804
Herstel:voor wat ze waard is
Toch is het beeld niet heel ongewoon. De camelus dromedarius kan staan voor de zondaar, die “smerig en onwaardig is, bultig en onrein van zonden”, zoals in Der Naturen Bloeme: onscone ende ommare, ghebulet ende onreine van sonden. Bij Maerlant moet hij bereid zijn de penitentie te dragen: dits de last van dinen daghen. Op dit plaatje is de symboliek, denk ik eerder die van lichaam en ziel.
Ik denk dat het inderdaad iets te maken heeft met lichaam en ziel. zie ook de link hierboven @ Jona. Ik wist niet dat de kameel/ dromedaris zo’n slechte reputatie had.
Wat zijn die heel oude afgeragde beeldtjes toch prachtig! Al het hoekige is verdwenen in de tijd!
Beste Jona, inderdaad intrigerend… en mooi! Één van de mooiste beeldjes van Psychè dat ik zelf zag -het is in dat geval natuurlijk geen reliëf- waren de kussende Amor en Psychè (mss is dat wat beïnvloed door enige romantische trekjes van me… 😉 ) in Ostia Antica, in het museumpje aldaar, oorspronkelijk uit het (daardoor) zogenaamde Domus di Amore e Psiche…
Ik vind de ‘discussie’ over de dromedaris en kameel -naast niet onbelangrijk!- ook wel grappig… Maar wat die lama daar om de hoek komt kijken, snap ik niet bijster goed, of het behoort bij de ‘inside joke’ over dromedaris/kameel… 😉
Als ik me namelijk niet vergis las ik eens in de boeken van Charles C. Mann -ik weet niet meer of het in het boek ‘1491’ of ‘1493’ was en ze liggen helaas tijdelijk in een ‘depot’ wegens herinrichting van m’n bibliotheek- dat het oorspronkelijke leefgebied van de Lama het Andesgebergte was, Zuid-Amerika dus… dus om een ‘Terminus post quem’ te geven voor de verspreiding van de lama in Europa, kan dat niet vroeger zijn dan de tijd van de Conquistadores…
Groet uit België,
Tommy