Het allernoordelijkste hunebed in Nederland is gevonden op een plek die bekendstaat als Heveskesklooster. Het geeft niet als u niet weet waar dat ligt, want het is een vlek op de landkaart. Het bijbehorende dorp Heveskes, even ten zuiden van Delfzijl, bestaat niet eens meer.

Archeologen die een wierde onderzochten, vonden het hunebed in 1982 en omdat het ter plekke niet viel te conserveren, brachten ze het over naar het Muzeeaquarium in Delfzijl. Het is in een oude Duitse munitiebunker, net over de zeedijk. Behalve het hunebed biedt het, zoals de naam al aangeeft, een aquarium met Waddenzeevissen. Ook zijn er zalen met uitleg over geologie en archeologie, over de geschiedenis van de regio en over de Delfzijlse zeevaart.

Het hunebed is een uniek object. Er is een enorme muurschildering bij aangebracht, die toont hoe de hunebedbouwers ofwel de mensen van de Trechterbekercultuur zo’n vijfduizend jaar geleden leefden. Er zijn vitrines met aardewerk en andere voorwerpen. Misschien was het mijn randstedelijke arrogantie, misschien leed ik aan het vooroordeel dat hunebedden nu eenmaal in Drenthe hoorden, misschien kwam het doordat hunebed G5 (omdat het niet “in het wild” staat) ontbreekt in Van der Sandens veldgids, maar ik had niet verwacht hoe aardig dit museum was en hoe verhelderend de uitleg over de Trechterbekercultuur.

G5 is niet alleen het noordelijkste hunebed van Nederland, maar ook het laatst-ontdekte. Het op een na laatste is D41 bij Emmen, waarvoor we terug moeten tot 1809. Heveskesklooster was dus een buitenkans, want het was in feite de eerste keer dat archeologen het onderzoek van begin af aan konden doen met moderne wetenschappelijke technieken.

Morgenmiddag krijgt u hunebed G1 en dan hebben we alle hunebedden van Groningen ook alweer gehad.

Meer weten over de Trechterbekercultuur?

• Herman Clerinx, Een paleis voor de doden. Over hunebedden, dolmens en menhirs (2017; bespreking)
• Google Earth: vermoedelijk hier maar het museum is daar.
• Bezocht op 19 september 2020, fietsend van Nieuweschans naar Groningen.