Misverstand: Wapenrustingen

Twee verregende re-enactors in een lorica segmentata

Misverstand: Alle legionairs droegen een lorica segmentata

Het meest zichtbare aspect van de macht van de Romeinse keizer was het leger, waarover ontzettend veel bekend is uit enkele militaire traktaten, tientallen brieven, honderden inscripties en ontelbare archeologische vondsten. We kennen de rangen, de regimentsgeschiedenis van de legioenen, de militaire bases, de bewapening en de voornaamste campagnes, en we zijn ook tot in detail op de hoogte van zaken als soldij en training. In feite is er, tot de zestiende eeuw, geen leger geweest waarvan we zoveel weten. Zo voelen de Romeinse legioenen bijna vertrouwd aan.

En dat is ook het probleem, want al snel ga je te modern denken. Hedendaagse legers kennen eenheid van tenue: alle soldaten dragen hetzelfde uniform. Het is verleidelijk te denken dat dit in de legioenen ook zo was. Dat komt overigens niet uitsluitend door het moderne voorbeeld, maar ook doordat mensen eeuwenlang alleen bij passiespelen – toneelstukken over Jezus’ laatste dagen – zagen hoe een Romeinse soldaat eruit zag, en de kostuummakers vaak hetzelfde patroon gebruikten om verschillende acteurs te kleden.

Lees verder “Misverstand: Wapenrustingen”

Adelaar

Felsonius Verus (Museum van Apamea)
Felsonius Verus, aquilifer (Museum van Apameia)

De stad Apameia in Syrië, die genomineerd is voor de UNESCO-werelderfgoedlijst, is de afgelopen jaren geplunderd. Ik toonde op deze blog al eens de foto’s, waarop is te zien dat het hele opgravingsterrein is veranderd van een nette archeologische site in een eindeloos veld vol kuilen. Een interessante observatie is dat de plundering zich heeft beperkt tot het eigenlijke opgravingsterrein. De antieke stad strekte zich echter daarbuiten uit – hier werden de overledenen bijgezet, met allerlei grafgiften – maar de akkers zijn niet veranderd in kuilenvelden. Dit moet betekenen dat de plundering van de opgraving is georganiseerd door de eigenaar van het terrein: de Syrische overheid, die zich er keurig van heeft onthouden land te doorzoeken dat ze niet bezat.

De betrokkenheid van de Syrische overheid doet het ergste vrezen voor het museumpje even verderop. De collectie was al vrij armzalig, maar het had wat aardige mozaïeken – voor het echte werk moet u overigens naar Brussel – en wat grafstenen van Romeinse soldaten, waarvan het gros lijkt te zijn omgekomen in militaire crises in 218 en 244 na Chr. Toen ik er in 2008 kwam, wachtten enkele van deze monumentjes nog op een wetenschappelijke publicatie. Op de recente luchtfoto’s zijn ze niet meer zichtbaar, dus u zult deze grafstenen vroeg of laat wel tegenkomen op eBay of Marktplaats.

Lees verder “Adelaar”

Romeinse soldaten

Een van de Kästrich-sokkels: twee legionairs in actie

Wie wil weten hoe de onderworpen volken in het Romeinse Rijk aankeken tegen de bot gewelddadige soldaten, heeft weinig informatie ter beschikking. Geschiedenis wordt immers geschreven door de overwinnaars. Een uitzondering is het Nieuwe Testament, waarin gewone mensen – vissers, timmerlieden – hun mening geven over tal van zaken, zoals de Romeinse heerschappij.

Neem de wapenrusting van God op om weerstand te kunnen bieden op de dag van het kwaad … Houd stand, met de waarheid als gordel om uw heupen, de gerechtigheid als harnas om uw borst, de inzet voor het evangelie van de vrede als laarzen aan uw voeten, en draag bovenal het geloof als schild waarmee u alle brandende pijlen van het kwaad kunt afweren. Draag als helm de verlossing en als zwaard de Geest, dat wil zeggen Gods woorden. (Efesiërs 6.13-17)

Lees verder “Romeinse soldaten”