Éen van de verhalen die je over de Romeinen zou kunnen vertellen is dat ze de grondslag legden voor een westerse cultuur die expliciet erkent dat ze van andere culturen heeft geleend. Dit geeft Rome een bepaalde relevantie in het hedendaagse debat over cultural appropriation., culturele toe-eigening.
Uiteraard hoeft u dat niet met me eens te zijn. Ik schrijf dit minder om iets te zeggen over cultural appropriation, al is dat toevallig vandaag mijn aanleiding, dan om aan te geven welke betekenis de Romeinse cultuur voor ons heeft. Of beter: ik wil alleen maar aangeven dát die Romeinse cultuur betekenis heeft. Ze is te presenteren als iets met actualiteit. Er kunnen dingen over worden gezegd waarover te discussiëren valt. Zo heb ik op deze blog weleens uitgelegd dat we door de kennismaking met de oude (niet alleen Romeinse) wereld meer inzicht winnen in onze visies op grenzen, op religie en het onderscheid tussen oost en west. En zo voort.
Deze relevantie heb ik tijdens de vandaag aflopende Romeinenweek gemist. Ik ben niet als enige geschrokken van de wijze waarop vorig weekend de “Nacht van de Romeinen” in het Valkhof-museum de sociale media bereikte: ongeacht wat de bezoekers daar is aangeboden – ik ken enkele sprekers als ter zake kundig – en hoeveel mensen er aanwezig zijn geweest, zijn méér mensen via de sociale media versterkt in hun vooroordelen over bacchanalen, gladiatoren en orgieën. Dat is dus contraproductief.
Begrijp me niet verkeerd: als je de aandacht van het publiek voor een onderwerp vraagt, mag je spelen met vooroordelen. Los daarvan zijn de Romeinen ook gewoon leuk. Een Romeinenweek die zich echter beperkt tot het vragen van aandacht voor de Romeinen, maar die niet uitlegt waarom u daarvoor belangstelling zou moeten hebben, is een schoolvoorbeeld van “veel geschreeuw maar weinig wol”. Als je interesse opwekt maar geen werkelijke verdieping biedt, constateren mensen dat het onderwerp triviaal is en haken ze weer af, voorgoed wetend dat de Romeinen irrelevant zijn. Ook dat lijkt me nogal contraproductief.
De Romeinenweek kampt sowieso met het probleem dat ze doubleert met de traditionele Week van de Klassieken. Daarnaast toont het evenement dus te weinig waarom Rome belangrijk is, waarom u erin geïnteresseerd zou moeten zijn en waarom de gemeenschap Romeinse evenementen zou moeten subsidiëren. De tientallen vrijwilligers en de onderbetaalde krachten die zich tijdens de Romeinenweek hebben ingezet voor de goede zaak, verdienen dat we iets beters bedenken. Als men aan de flanken van het politieke spectrum vergeten is hoe open, hoe Romeins de Europese cultuur is, laten wij dat dan wél tonen.
***
O ja, gehaktballen. Die zijn niet Zweeds, die zijn niet Turks, die zijn niet Perzisch. Die tonen vooral dat er, als het gaat om cultuur, niet zo heel veel “eigens” bestaat. Ik rond af met het Romeinse recept, isicia omentata, dat is overgeleverd op naam van Apicius en door Manon Henzen van het Nijmeegse Eet!verleden is bewerkt voor uw eigen keuken.
Benodigdheden
Eén liter rood druivensap; twee witte boterhammen, zonder korstjes; 50 ml rode wijn; 500 gram gehakt; 100 gram moerbeien; één eitje; 50 gram pijnboompitten; één eetlepel garum (vissaus); 1½ theelepel gemalen zwarte peper.
Bereiding
Kook in een pannetje de 950 ml druivensap tot 1/3 in, tot het iets stroperig wordt. Dit gebruiken we als caroenum.
Breek het witbrood in stukjes en week het in de 50 ml wijn tot het zacht is. Meng het gehakt met het ei, geweekt witbrood, pijnboompitten, moerbeien, garum en peper en maak er kleine gehaktballetjes van.
Verwarm de oven voor op 180 graden. Doe de caroenum (het ingekookte druivensap) in een ovenschaal. Leg de gehaktballetjes in de ovenschaal en zet circa 25 minuten in de oven. Keer ze regelmatig om, tot ze gaar zijn en rondom een mooie roze gloed hebben.
Doe de inhoud van de ovenschaal in een bakpan en bak de balletjes op hoog vuur. Het vocht dikt in tot een kleverige saus. Roer regelmatig, zodat de balletjes helemaal omgeven zijn door de lekkere kleverige zoete saus.
Serveer ze warm, dan zijn ze het lekkerst!
Ik was al bang dat ik de enige zou zijn die die vertoning in het Valkhof gênant vond.
Je kon kiezen uit diverse activiteiten. Ik snap je probleem niet. Dan bekijk je of volg je toch gewoon datgene wat je interesseerd. Romeinenweek is geen academische studieclub. Het programma stond online, dus je wist precies wat je kon verwachten.
Ik vond het programma vlakjes. De Week van de Klassieken had een interessanter aanbod.
Jammer dat je na hebt gelaten om goed het programma van Romeinenweek te bekijken.
Lezingen en dicussies waren er tijdens de Nacht van de Romeinen ook, alleen die halen kennelijk de sociale media minder. Dat zegt meer over de sociale mediagebruikers dan over inhoud van de Romeinennacht.
Ik heb weinig gehoord wat ik niet al wist. Dit was een informatieve avond die naar buiten toe vooroordelen heeft bevestigd. Het museum had hieraan geen medewerking moeten verlenen.
Dus je kende van alle sprekers de verhalen al/ wist wat ze gingen vertellen. Idem de discusie. En toch ben je er heen gegaan?
Rudmer heeft gelijk dat je vooraf had kunnen weten waar je heen ging. Omgekeerd begrijp ik je ergernis: de balans is nogal doorgeslagen naar eerste kennismaking. De verdieping wordt veelal genegeerd terwijl juist dáár vraag naar lijkt te zijn.
Tijdens de Romeinennacht waren er een zevental lezingen waarvan zes door diverse personen van de Radboud Universiteit. Vincent Hunink gaf ef zelfs twee. Het Allard Pierson museum had vanmiddag een mooi symposium. En afgelopen woensdag was er een lezing van Tom Buitendorp over Trajanus en Hadrianus. Het RMO had afgelopen dinsdag een fantastische avond over Tacitus en Romeins Velzen (ook al viel dit formeel onder Oog op de Oudheid) om even een paar te noemen. Er was echt wel verdieping. Maar natuurlijk verdieping kan er altijd meer.
Het zou mooi zijn, als jij Jona volgend jaar tijdens Romeinenweek een lezing zou houden over een (Romeins) thema naar keuze. Ik wed dat één van bovenstaande musea je met open armen ontvangt.
Gehaktballetjes, koffie, croissants: zo kunnen we nog wel even doorgaan. Tel een gevoel van culturele miskenning op bij een flinke dosis opportunisme en zowat alles kan als cultural appropriation worden uitgelegd. En op een of andere manier werkt dat altijd maar één kant op.
Aan de andere kant staat een gevoel van culturele superioriteit. Al ben je maar 5 procent een ‘kleurtje’ of Turks of wat dan ook, je wordt al snel in de hoek van die 5 procent geduwd. Ook dat werkt op de een of andere manier maar een kant op.Groepsdenken mag evolutionair van belang zijn geweest, het schiet op deze manier in een gemondialiseerde wereld niet echt op. Achter alle cultuur zit nog altijd het primatenbrein.
klopt, stel je komt uit twente en je accent verraad de -laat ik zeggen- de 5 procent.
maar is dat zo erg?
overigens vraag ik me af of je zonder prmatenbrein (wat dat ook precies zijn mag) wel een cultuur kunt opbouwen.
ik persoonlijk heb zeer veel respect voor de chimp bv.!
Ik snap er niets van. Ik woon aan het Valkhofpark en ik heb niets meegekregen over een Romeinennacht.
Gek genoeg ben ik wel op de hoogte van dit soort evenementen in Holland…