Waardeloze museumstukken?

Met galinkt op perkament geschreven amulet met magische tekens; zesde of zevende eeuw. Let op het Sator Arepo op de bovenste regel: een Latijnse spreuk, geschreven in het Grieks. (Neues Museum Berlijn)

Nog even een stukje over papyri. Sinds de Green-collectie zijn gestolen papyri heeft teruggestuurd naar Egypte, hoor ik nogal wat vragen. Eén daarvan:

Hoeveel waarde hebben deze items nou nog voor het Koptische museum, zonder die gedocumenteerde provenance, afgezien van de bemoeienissen om de illegaliteit tegen te gaan?

Het antwoord is dat het ervan afhangt. Het punt is, vrij simpel, het volgende: sommige oudheden kunnen zonder gedocumenteerde provenance vals zijn, maar van andere kunnen we vaststellen dat ze echt zijn.

Wat een vervalser zoekt, is iets dat makkelijk na te maken valt, dat weinig investeringen vergt, dat niet of heel moeilijk te ontmaskeren valt en dat heel veel opbrengt. Papyri zijn dan aantrekkelijk: antiek papyrus is online te krijgen, de receptuur van de inkt is simpel te vervalsen. Dat schiet al lekker op. De papyri die nu naar Egypte teruggaan kunnen vals zijn – we weten het gewoon niet – en hebben wetenschappelijk geen waarde.

Dat ligt anders bij laatantieke teksten. Die zijn geschreven op perkament met inkt, gemaakt op galbasis. In galinkt is de roet van gewone antieke inkt vervangen door een combinatie van ijzervitriool en zure gal. Die twee zorgen samen voor een diepzwarte tint en maken de inkt watervast. Galinkt is namelijk wat zuur en vreet zich in het perkament. Dat valt niet na te maken. Althans, er is nog nooit iemand mee tegen de lamp gelopen. Althans, voor zover mij bekend.

Kortom, de laatantieke perkamenten die de Greens nu hebben teruggestuurd, die zijn te authenticeren en hebben wetenschappelijk wel degelijk waarde.

Deel dit:

2 gedachtes over “Waardeloze museumstukken?

  1. Raymond Haselager

    En dan moet er natuurlijk ook rekening gehouden worden met voortschrijdende inzichten en technieken. Ook al kunnen we de authenticiteit niet vaststellen, het blijft toch raadzaam de stukken in de collectie te houden.

    1. Al was het maar om het omgekeerde: dingen die we nu als authentiek beschouwen, omdat dat 80 jaar geleden is gezegd, moeten we eens doorlichten met moderne technieken. We hebben een meta-analyse van de papyri nodig. Hoe betrouwbaar is wat we nu als echt beschouwen?

Reacties zijn gesloten.