De wetenschap staat soms voor niets. Een rottig virus steekt de kop op, binnen enkele weken is het begrepen, binnen enkele maanden liggen er vaccins, en een jaar na de eerste prik is in de westerse wereld ruim 85% van de bevolking ingeënt. Helaas is de rest van de wereld langzamer, blijven er nieuwe virusvarianten ontstaan en dat maakt de huidige lockdown onvermijdelijk. Dat is zuur.

Het is extra zuur voor de mensen die de afgelopen jaren hebben gewerkt aan de Domitianus-expositie in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Na twee keer  te zijn uitgesteld ging die afgelopen vrijdag open voor het publiek. Zaterdagmiddag ging het museum dicht. Een van de organisatoren, Eric Moormann, appte me dat hij het “akelig” vond, en dat leek me het eufemisme van het jaar.

Het leek me zinvol om u, onder het motto “De expositie waar we niet van hebben mogen genieten”, op gezette tijden wat museumstukken te laten zien, met wat uitleg erbij. Die toelichting zal ik kort houden – ik heb ook ander werk liggen – maar het leek me zinvol om alle wijsheid en inzichten die nu verborgen blijven, met u te delen. U doet uzelf een plezier (en steunt het museum) door de Nederlandse catalogus te bestellen. Die bevat beter beeldmateriaal dan ik met mijn telefoon kon vervaardigen. En ook meer uitleg dan ik u kan geven.

Het eerste plaatje kan niet anders zijn dan een mooi portret van keizer Domitianus uit het Museo Archeologico Nazionale in Napels. Hij draagt hier een krans van eikenloof ofwel een corona civica.

De Romeinen gaven die vanouds aan soldaten die een burger het leven hadden gered, maar dat was een rekbaar begrip. Keizer Augustus had de kroon bijvoorbeeld gekregen omdat hij een einde had gemaakt aan een burgeroorlog. Domitianus verdedigde het Rijnland – hij bezocht Nijmegen – en verdedigde Moesië tegen de Daciërs, dus hij droeg zijn eikenloof met recht en reden.

Morgen meer over de expositie.