Dit stukje zou in mijn reeks “museumstukken” kunnen, maar ik plaats het daarin niet, want het is te weerzinwekkend. De foto hierboven toont de executie van Johannes de Doper: u herkent, van rechts naar links, koning Herodes Antipas, de profeet, de Romeinse beul en achteraan Salome, die het hoofd van Johannes had gevraagd als beloning nadat ze voor de gasten van de koning had gedanst.

Ik maakte de foto in een museumpje dat “La Storia” heet en zich bevindt op de berg Nebo, waarvandaan Mozes het Beloofde Land zag liggen. Al sinds Late Oudheid, toen hier een kerk werd gebouwd met mooie mozaïeken, trekt deze plaats christelijke pelgrims. Aan het einde van de vierde eeuw bezocht de pelgrim Egeria deze plek terwijl aan het bezoek van paus Johannes Paulus II, vijftien eeuwen later, een monument herinnert met een inscriptie in potjeslatijn.

Ik belandde in La Storia omdat het museumcafé de beste koffie van Jordanië zou schenken. Het museum zelf bestaat uit een reeks tableaus van scènes uit de Bijbelse geschiedenis, de geschiedenis van het koninkrijk Jordanië en een reeks oude ambachten. Met die laatste afdelingen heb ik niet zo’n moeite en moeite heb ik ook niet met het bijbehorende atelier, waar mensen met een handicap mozaïeken maken. Die worden ook verkocht; de opbrengst gaat naar een school voor gehandicapten. Niets mis mee.

Waar ik wél moeite mee heb zijn de Bijbelse tableaus. De geschiedenis wordt nogal wat geweld aan gedaan en geschiedenis is nu eenmaal leuker als de feiten kloppen. Om even bij de executie van Johannes de Doper te blijven: we weten hoe een Romeinse soldaat er destijds uitzag en ik zie geen aanleiding het anders af te beelden. Soms zijn er artistieke redenen om de historische accuratesse te laten wat ze is, maar die spelen hier geen rol.

Iets dergelijks geldt voor de afbeelding van Salome als wulpse verleidster. Het meisje was een jaar of tien, en als de Bijbel vertelt hoe haar vader haar voor haar gasten laat dansen, is de pointe dat hij een slechte vader is. De evangelisten dachten beslist niet aan de femme fatale die Salome is geworden in de negentiende-eeuwse schilderkunst of bij Oscar Wilde.

Als ik mijn foto’s van de andere tableaus bekijk, zie ik hoe de makers van de expositie steeds weer aansluiting zoeken bij verouderde beelden en niet tonen wat je in een historisch museum zou verwachten: de laatste inzichten. Ongeacht of je denkt dat het verhaal van de Toren van Babel echt is gebeurd, je kunt een reconstructie tonen zoals de Babylonische tempeltoren eruitzag; je hoeft geen metershoge maquette te maken die is geïnspireerd op het schilderij van Breughel.

Egyptische prinsessen droegen geen Turkmeense sieraden in het haar en zeker niet als ze een bad gingen nemen in de Nijl en biezen mandjes aantroffen. De Mozes die met de Tien Geboden van de berg naar beneden kwam, lijkt bij La Storia rechtstreeks ontleend aan The Ten Commandments, met dit verschil dat Charlton Heston nog een zekere grandeur had, die de hippie in La Storia ten enenmale ontbeert. Het Laatste Avondmaal toont een blonde Jezus, zoals we gewend zijn uit Hollywood.

Ik was snel klaar met deze reli-Efteling en ging opnieuw naar het café, want de Italiaanse koffie was inderdaad voortreffelijk. De muziek was leuk, ik vroeg welke zangeres ik hoorde en raakte zo aan de praat met de twee mensen achter de bar, die geschiedenisstudenten bleken te zijn. Ze vroegen wat ik van de expositie vond en ik antwoordde dat ik de ambachten leuk vond uitgebeeld, dat ik niet zo was geïnteresseerd in het mozaïekatelier en dat ik – nu we als historici even onder elkaar waren – de religieuze afdeling regelrechte kitsch vond. Er was meer gekeken naar welbekende beelden dan dat was geprobeerd de mensen iets te tonen van hoe het werkelijk was geweest.

“Je denkt toch niet dat die Amerikaanse pelgrims hier komen om te zien hoe het er werkelijk kan hebben uitgezien? Als we hier geld voor de invaliden willen binnenhalen, is de historische waarheid wel zo’n beetje het laatste waarmee we moeten aankomen,” luidde het antwoord.

Tja. Zo had ik het nog niet bekeken.