Hollands winterlandschap

Hollands winterlandschap
Hollands winterlandschap

In de negentiende eeuw werd Perzië geregeerd door koningen van de Qajardynastie. Men noemt ze vaak zwak, en vergeleken met de eerdere Safavidenheersers of de negentiende-eeuwse Europese mogendheden valt daarvoor zeker wat te zeggen. Van de andere kant: de Qajarkoningen wisten te verhinderen dat Perzië een kolonie werd van Rusland of Groot-Britannië, hoewel de twee landen buitengewoon geïnteresseerd waren in annexatie en het olierijke land ook daadwerkelijk zouden bezetten in de twintigste eeuw. Tweemaal zelfs.

De Qajars zagen, net als de Romanovs in Rusland en de Ottomanen in Turkije, de noodzaak in van aanpassingen aan de westerse overmacht, en net als hun collega-vorsten slaagden ze maar ten dele. Zo bezien waren de Qajars niet uitzonderlijk incompetent of corrupt, of uitzonderlijk bekwaam of verheven.

Op plaatselijk niveau gold hetzelfde. De provinciale bestuurders deden hun best, liepen zich soms het vuur uit de sloffen, maar waren maar al te menselijk en maakten fouten. Eén zo’n familie van bestuurders heette Qavam en woonde in Shiraz, in een huis dat bekendstaat als Naranjestan, de “sinaasappelboomgaard”. De huizen van rijkste Perzen hadden destijds twee delen, voor hun privéleven en voor de uitoefening van hun openbare functies (zoals het gouverneurschap van de provincie Fars).

Na 1967 was in het openbare deel het Qavamhuis het Aziatisch Instituut van de Amerikaanse Universiteit in Shiraz gevestigd, en er is nog steeds een klein museum. De directeur, eerst Arthur Pope en later Richard Frye, leefde in het privédeel. De familie Qavam, die haar geld had belegd in Standard Oil (Exxon), leeft momenteel in de Verenigde Staten.

De Qavams, Popes en Fryes moeten in hun huis het Hollandse winterlandschapje hebben gezien dat ik hierboven toonde. Ik heb geen idee waarom het er zit, al is het beslist niet uniek. Even verderop in de straat zijn soortgelijke Europese tafereeltjes te zien in het tegelwerk van een moskee. Het hing in de negentiende eeuw allemaal in de lucht, zoals in Europa kunstenaars inspiratie zochten in de culturele tradities van oosterse landen als Perzië.

Deel dit: