Soms herken je in de Oudheid iets uit het heden. Zo hebben in Frankrijk joodse en islamitische leiders hun gelovigen opgeroepen mee te betalen aan de herbouw van de Notre Dame. Niet dat die oproep werkelijk nodig was, want elke Fransman, elke Europeaan heeft deze dagen het gevoel verweesd te zijn, maar dit deed me denken aan een bankafschrift uit Babylonië.
Midden in Babylon verrees de enorme tempeltoren Etemenanki, het “huis van het fundament van de hemel op aarde” dat behoorde bij de hoofdtempel Esagila. Toen koning Nebukadnezar het monument in de zesde eeuw v.Chr. had vernieuwd, had hij gebluft dat de toren tot in de hemel zou reiken en dat er zóveel bouwvakkers werkten dat alle talen van de wereld bij de bouwput werden gesproken. De joodse auteur van het verhaal van de Toren van Babel schreef een buitengewoon effectieve parodie op ’s konings propaganda.
Ruim twee eeuwen later was de ziggurat – zoals Mesopotamische tempeltorens werden genoemd – bouwvallig geworden en daarom besloot Alexander de Grote het monument te herbouwen, dubbel zo groot als daarvoor. Zijn leger maakte een begin met de sloop, maar de dood van Alexander verhinderde de eigenlijke constructie.
Uiteindelijk zou Antiochos, de kroonprins van Seleukos I Nikator, ergens rond 285 v.Chr. de nieuwbouw ter hand nemen. De blauwdruk is over en is te zien in het Louvre. Blijkens de Babylonische Sloop-van-de-Esagila-kroniek struikelde Antiochos echter bij het bouwoffer en viel hij languit op de grond, wat een dermate slecht voorteken was dat het project werd afgeblazen. Dat was het schlemielige einde van de toren die tot in de hemel had moeten reiken.
Diverse kleitabletten documenteren dat allerlei Babyloniërs meebetaalden aan de herbouw van de Etemenanki. Zo maakte een Rumahat-Bêl op 26 januari 325 genoeg geld over om eenendertig arbeiders een maand aan het werk te zetten. Een andere betaling had een wel heel internationaal karakter, in overeenstemming met het belang van het heiligdom: de Babyloniër Iddin-Bel, zoon van Bagaparta (een Perzische naam), betaalde op 5 maart 327 een bedrag namens zijn zoons, waarvan er een wordt aangeduid als “de perkamentschrijver van Theodosios”, een Griek.
Een derde tablet, gedateerd op 5 februari 327, is het interessantst, omdat het een Baruqa vermeldt. Het valt niet te bewijzen, maar het is niet ondenkbaar dat dit een weergave is van de Hebreeuwse naam Baruch: een jood dus, die meebetaalde aan de herbouw van de Toren van Babel. Het toont eens te meer dat de grenzen tussen enerzijds joden (en later christenen) en anderzijds heidense gelovigen in de oude wereld minder scherp waren dan wel wordt aangenomen.
Leuk stukje. Ben je weer beter?
Dan ben ik geen Europeaan, want ik voel me beslist niet verweesd. Ook voorspelde ik nog voor president Macron’s oproep dat de Notre Dame binnen de kortste keren met evenveel grandeur herbouwd zou worden. Ben ik dan een cynicus? Ook niet, ik vind het gebouw de moeite wel waard. Toch vraag ik me af hoeveel vluchtelingen een iets beter bestaan zouden kunnen krijgen van laten we zeggen 10% van het gedoneerde geld.
Kwestie van prioriteiten, niet?
Er zijn altijd mensen die vinden dat geld dat iemand aan doel A besteedt, beter aan doel B besteed kan worden.
Dat vonden de discipelen van Jezus al 2000 jaar geleden trouwens, dus het zal wel ingebakken zijn in de menselijke cultuur.
Onze lieve heer gaf hen trouwens keihard ongelijk.
Jammer dan voor olh.
Voor alle duidelijkheid: hier wordt gerefereerd aan Maria die de voeten van Jezus zalft, enz. (bv. Matteüs 26). Maar als er iets is wat er op dit blog duidelijk wordt, is het dat we rustig aan moeten doen met interpretaties van antieke teksten. Lijkt me in dit geval ook opgaan. Kon overigens net als FrankB ook het sentiment ‘En de vluchtelingen dan?’ niet onderdrukken. Maar ook daarmee moeten we voorzichtig zijn: hoe effectief zouden die miljoenen worden besteed, als ze niet naar de Notre Dame, maar naar vluchtelingen/Jemen/ander doel zouden gaan? We moeten (al dan niet geld voor) vluchtelingen en de Notre Dame misschien maar niet met elkaar in verband brengen. Of met (al dan niet) Europeaan-zijn – laat ieder voor zichzelf maar bepalen waarom hij zich Europeaan voelt, niet?
‘(…) laat ieder voor zichzelf maar bepalen waarom hij zich Europeaan voelt, niet?’
Dat lijkt mij heel verstandig.
Maar waarom doen we dat eigenlijk? Waarom moeten we ons zonodig Nederlander voelen (of Hollander, Fries, of Tukker, Graafschapper, Limburger, Vlaming), Europeeër of ‘wereldburger’ en gaat ons hart sneller kloppen bij het zien van de nationale symbolen en het zingen van de bijbehorende volksliederen? Vanwaar toch die behoefte aan onderscheid, anders dan de natuurlijke differentiatie in ons genenpakket?
Dus inderdaad, dat moet ieder maar voor zichzelf uitmaken. Die cruciale vraag stellen we echter niet, als we binnenkort de vlaggetjes en vaantjes weer uithangen. We zijn nu eemaal van kindsaf aan tot op het bot geconditioneerd en hebben nooit geleerd ons af te vragen of het wel klopt…
Of waarom hij/zij zich geen Europeaan, Nederlander, Hollander, Fries, Tukker, Graafschapper, Limburger, Vlaming of een andere super- of subnationaliteit voelt, dat is ook prima.
Ik zal het ze niet verbieden, dus in die zin is het wat mij betreft prima. Iedere identificatie draagt in potentie echter de kiem van conflict in zich. Waar dat toe leidt, kun je waarnemen. Da’s toch niet zo prima…
“Voor alle duidelijkheid: hier wordt gerefereerd aan Maria die de voeten van Jezus zalft, enz. (bv. Matteüs 26). Maar als er iets is wat er op dit blog duidelijk wordt, is het dat we rustig aan moeten doen met interpretaties van antieke teksten. Lijkt me in dit geval ook opgaan.”
Niet helemaal. Alleen Johannes zegt dat het Maria is, de andere drie (Mattheus 26:6–13; Marcus 14:3–9; Lucas 7:36–50) houden het bij een onbekende vrouw. M&M beschrijven de zalving van het hoofd, L een zalving van de voeten, net als J.
M, M & J laten de discipelen (alle, enige of slechts Judas) klagen over de verspilling, en alleen J voegt een motief van diefstal toe. M., M & J vermelden de quote waarin Jezus de klacht afwijst. Is Jezus twee keer gezalfd? Haalt J twee gebeurtenissen door elkaar? Vergeet L de uitspraak over de armen omdat hij zich concentreert op het vergeven van zonden?
Dat zijn de teksten, de interpretatie is natuurlijk voor een ieder persoonlijk. Maar voor mij is het een goede parallel met de klachten rond de ND: iedereen heeft een mening over hoe geld in de handen van sommigen besteedt dient te worden aan goede doelen. Dat die discussie vervolgens direct verzandt in eindeloos heen-en-weer gepraat over hoe dan en wat dan is niet verbazend.
Niet echt JC’s beste moment, is een mogelijke interpretatie.
Precies, en dan hebben we het nog niet over de eisen van de “Gele Hesjes” die de toenemende sociale verpaupering op het Franse platteland aanklagen. Terwijl de Franse miljardairs tegen elkaar opbieden om zoveel mogelijk geld te schenken, verloochenen ze hun fundamentele burgerplicht . Hun belastingen correct te betalen, zonder het gebruik van allerlei fiscale achterpoortjes.
Schenkingen = laat ons lachen =eerder een lening aan de Franse staat =wat in feite een peperdure belastingsconstructie is voor die Franse staat.
Ze krijgen 90% van die giften terug via de belasting.
Dat een gift aftrekbaar is van de belasting betekent niet dat je het geld terugkrijgt.
Nee je recupereert het .
Nee, een deel van de gift wordt in mindering gebracht op de belasting die je moet betalen. Als je minder belasting zou hoeven te betalen dan (het aftrekbare deel van) wat je geschonken hebt krijg je dus helemaal niks ’terug’.
En die 90% is trouwens ook onzin, het is maximaal 60%. In bijvoorbeeld Nederland hangt dit af van je inkomen en hoeveel je geeft, de aftrek kan dan variëren van 1/3 tot 3/4.
Ja ze zullen het wel spreiden in de tijd = over enkele jaren dus = zo krijgen ze tot de laatste cent terug.
Die grandioze kerk brengt ieder jaar miljoenen bezoekers naar die stad. Je kunt hem laten instorten en laten vergaan en weg zijn je inkomsten. Heb je wel even wat geld over voor andere zaken. Dat is nu zo typisch Nederlands, penny wise, pound foolish en waarom er alleen zeer middelmatige architectuur hier te vinden is. Als Europese gaat mijn hart toch sneller kloppen van de duomo, het pantheon of het schönbrun paleis, blij dat er miljoenen met mij zijn die daar graag geld voor over hebben om deze Europese, ja onze, kunstschatten voor het nageslacht te koesteren en te bewaren.
Mijn hart gaat net zo goed sneller kloppen van de Hollandse binnensteden. Maar dat het bovenstaande gezeur ook niet helpt, daar ben ik het mee eens. Dat heb ik al genoeg gelezen van Peter R.
Penny wise, pound foolish is echt absoluut totaal niet Nederlands; een van de allerrijkste landen op deze planeet, met een zeer klein verschil tussen rijk en arm (in vergelijking met andere landen; het is er uiteraard wel).
Juist deze egalitaire maatschappij, en het ontbreken van een superrijke danwel supermachtige bovenlaag heeft er in Nederland voor gezorgd dat wij minder exorbitante adellijke bouwwerken bezitten, zelfs uit de periode dat we tot de machtigste landen ter wereld behoorden.
Maar daarin is juist de pracht te vinden….hoe men binnen die beperkende kaders toch een elegantie en zegginskracht wist te bewerkstelligen; zowel bij kerkelijke, burgerlijke en staatsgebouwen.
Trompenburg is prachtig…het Ridderzaalcomplex uniek….Paleis op de Dam? Molens bij Kinderdijk? Jachtslot Hubertus? De Sint Jan? Sint Servaas? Domkerk? Het Hollands Classicisme?
De Romaanse kerken van Friesland? Rietveldhuis? De Hollandse Waterlinie? De vuurtoren op Texel?….ik moet stoppen, want ik word emotioneel bij het denken aan zoveel moois…😙
“een zeer klein verschil tussen rijk en arm (in vergelijking met andere landen”
Helaas, dat is verleden tijd. Veertig jaar geleden had u volkomen gelijk, maar de inkomensongelijkheid in Nld (zie bv. de historische ontwikkeling van de Gini-index) is sindsdien harder opgelopen dan in allerlei andere landen. Tegenwoordig zit Nld. qua westerse democtieën – en dat is uiteraard de eerlijke vergelijking) in de middenmoot. Egalitaire landen zijn behalve zoals altijd de Scandinavische ook bv. Duitsland, Tsjechië en Oostenrijk. Nld. zit in de buurt van Frankrijk en Spanje.
Om deze reden is Marcel van Dam uit de PvdA gestapt. Jan Terlouw is tot zijn eigen verbazing geradicaliseerd – niet omdat hij van standpunten is veranderd, omdat Nld. druk bezig is een asociaal rechts land te worden.
Maar dan blijft dit relatief kleine verschil wel degelijk gelden voor de periode waarin de meeste van onze monumenten tot stand zijn gekomen.
En zouden we met het groeien der kloof nu dan eindelijk enkele megalomane paleizen gaan krijgen? 🙂
“Maar dan blijft dit relatief kleine verschil wel degelijk gelden voor de periode waarin de meeste van onze monumenten tot stand zijn gekomen.”
Komen die dan allemaal uit de periode 1945 – 1980 ?!
Of praat u misschien gewoon onzin?
Waar plukt u die jaartallen nu weer vandaan? Laat maar…ik wil dat niet eens weten, eigenlijk.
De meeste monumenten in Nederland zijn ouder dan 40 jaar; beduidend ouder zelfs, ondanks de MoMo..
Een van de belangrijkste redenen dat wij geen exorbitante monumenten hebben ( zoals Schönbrunn of Versailles) is de relatieve egaliteit in ons land en het ontbreken van een superrijke en elitaire adellijke bovenlaag.
‘Als Europese gaat mijn hart toch sneller kloppen van de duomo, het pantheon of het schönbrun paleis (…)’
Oh? En wat te denken van de piramides in Egypte? Taj Mahal? Hari Mandir? Borubudur? Ankor Wat, Chichén Itzá? Machu Picchu? Nasca? (Deze opsomming is verre van volledig…).
Je opmerking suggereert dat jouw ‘Europese hart’ bij deze cultuuruitingen niet sneller gaat kloppen? Het gevaar is, dat identificatie in potentie een waardeoordeel in zich meedraagt.
De stukjes van de MB lees ik graag, zeker de maandagbijdragen. Dank daarvoor, want zo’n tekst als blog maken kost veel aandacht en tijd.
Ik stel overigens voor ‘heidens’ te vervangen door anders-gelovigen. Het ‘bekt’ minder goed, zeker in deze regel, maar mijns inziens kan het gebruik van ‘heidens’ echt niet meer. De oordelende gedachte er achter hoef ik hier niet uit te leggen. Ook als dat zo niet wordt bedoeld en de term voor het gemak wordt gebruikt, blijft het een zeer besmette woordkeus.
Anders-gelovigen? Anders dan wat? Dat vind ik net zo vreemd als dat zotte BCE wat ze in het Engels gebruiken. Common Era? Is er dan ook een Uncommon Era? Al dat opschonen van het taalgebruik leidt alleen maar tot vaagtaal.
Ja, het is gewoon jatwerk van de christelijke kerk. In de DDR gebruikte men ‘VuZ’ (vor unsere Zeit), een communistische variant van hetzelfde jatwerk. 🙂
Wat is er zot aan BCE – voor het begin van de Christelijke jaartelling? Zijn er Christenen die een afwijkende jaartelling hanteren? Ik geef de voorkeur aan CE boven AD – als heiden wil ik best de Christelijke jaartelling hanteren, maar om ze nou als de jaren van mijn Heer te karakteriseren gaat me wat ver. ‘Common Era’ klinkt erg inderdaad erg arrogant, – alsof iedereen de Christelijke jaartelling zou gebruiken.
Het zotte is dat BCE/CE refereert aan ’the Common Era’, terwijl het natuurlijk ’the Christian Era’ is, en de gebruikers van BCE/CE die laatste niet willen gebruiken omdat die hen een religie zou opdringen (of zo). Dus men gebruikt het systeem, maar met een andere uitleg van de afkorting. Echt zot..
Ah! Het zotte zit dus in de interpretatie van C in BCE/CE als ‘Common’ i.p.v. ‘Christian’ niet in het gebruik van BCE/CE i.p.v. BC/AD? Dan lijkt me inderdaad raar en zoals ik eerder zei enigszins arrogant. Ik hoor die interpretatie echter voor het eerst.
Ik ook.
Zot vind ik het overigens niet. Het is gewoon een vorm van beschaving om te anticiperen op anderen. Vgl. het met Star Trek, waar men ooit boldly ging where no man had gone before, om later boldly te gaan where nu human had gone before. Of dat je manjaren verandert in mensjaren. Het is misschien wat al te politiek correct, maar dat is altijd beter dan politiek incorrect.
Het voorstel om de ‘C’ als ‘common’ te interpreteren is misschien politiek correct bedoeld – dat weet ik niet. Ik hoorde hierboven voor het eerst van die interpretatie en heb geen idee wie degenen zijn waar Frans en Robert op doelen en waarom zij de C als ‘common’ willen interpreteren, maar het lijkt me politiek niet correct.
De term ‘politiek correct’ lijkt de laatste jaren van betekenis verandert te zijn.
Vroeger werd die term gebruikt om schijnheilig en verhullend taalgebruik aan de kaak te stellen. Ik herinner me nog goed hoe een kennis van me opdracht kreeg om de term ‘gastarbeider’ te vervangen door ‘buitenlander’ in een rapport dat kritisch was over de manier waarop met deze mensen omgegaan werd in de organisatie waar het rapport betrekking op heeft. Daarna werd het rapport goedgekeurd en verdween het in de la zonder dat er iets in de situatie van deze ‘buitenlanders’ veranderde.
Tegenwoordig is ‘politiek correct’ een term die gebruikt wordt om beschaafd taalgebruik af te keuren en door meer beschaafden opgepakt wordt als geuzennaam.
Als je de term ‘politiek correct’ in de hedendaagse betekenis gebruikt is het politiek correcter om de C in BCE als ‘Christian’ te interpreteren dan als ‘Common.’ Door de Christelijke jaartelling de ‘common’ jaartelling te noemen stel je de jaartelling van een geprivilegieerde groep immers voor als de normale jaartelling en de Joodse, Islamitische, Chinese en weet ik wat er nog meer voor jaartellingen zijn als abnormaal! 😉
De interpretatie als je ‘common’ leest zoals in ‘common consent’ – de jaartelling waar we allemaal mee instemmen dan lijMisschien is het wel zo bedoeld Ik weet niet of je ‘common’ moet lezen zoals in ‘cconsent’ (de jaartelling die we allemaal gebruiken) of
Oeps, ik wilde de laatste alinea van bovenstaande reactie verwijderen, maar kennelijk raakte ik per ongeluk de verkeerde toets aan.
Het eerste tot nu toe gevonden gebruik van de term ‘common era’ is in ‘The History of the Works of the Learned, Or, An Impartial Account’ uit 1708.
https://books.google.nl/books?id=D_wvAAAAYAAJ&q=%22common+era%22&redir_esc=y&hl=nl#v=onepage&q=%22common%20era%22&f=false
Het eerste tot nu toe gevonden gebruik van de term ‘before common era’ (waarbij ‘vulgar era synoniem is aan common era) is in ‘The Elements of Universal Erudition: Containing an Analytical…’ uit 1770.
https://books.google.nl/books?id=gBETAAAAIAAJ&pg=PA105&dq=%22Common+Era%22+%22vulgar+Era%22+date:1-1800&redir_esc=y&hl=nl#v=onepage&q&f=false
Zie verder Wiki: Gangbare jaartelling
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Gangbare_jaartelling
Ja, dit is een geducht probleem. Meestal schrijf ik er ook omheen. Waarom ik het nu niet heb gedaan weet ik niet.
Dit schreef ik er eerder over: https://mainzerbeobachter.com/2018/04/17/wat-zijn-heidenen/
“hoef ik hier niet uit te leggen”
Toch wel. Voor mij heeft heiden beslist geen negatieve betekenis. Dat komt uiteraard doordat ik geen christen ben. En daarmee hoor ik tegenwoordig tot de meerderheid van de Nldse bevolking. Dat christenen negatief denken over heidenen is hun probleem; het zal mij worst wezen. Noemt een christen mij een heiden (in het dagelijks leven nooit, op internet een enkele keer) dan neem ik de vrijheid dat als compliment op te vatten.
Hieruit volgt niet dat ik bezwaar heb tegen andere termen, zoals niet-christenen.
Maar Baruqa hoeft dus niet een jood te zijn. Zijn er aanwijzingen voor hoe sterk die naam-scheidingen toen waren?
Zo is tegenwoordig niet elke Bram een jood, maar bij een Moos is het toch wat waarschijnlijker. Een Levi kan dan weer raar genoeg verschillende kanten op..
Hoe zat dat toen?
Er zijn hier twee antwoorden op mogelijk. Het ene is: het woord Baruqa kan inderdaad worden gevormd in meer West-Semitische talen, maar is daarin – voor zover mij bekend – in deze tijd niet overgeleverd. Waarbij je kunt aantekenen dat er sowieso weinig is overgeleverd.
Het andere is: je zou kunnen redeneren dat Baruqa, door geld te geven aan een heidens heiligdom, een apostaat is geworden. Juist in deze periode is er een neiging het jodendom scherper af te bakenen (en ook een neiging tot universalisme). Ik denk echter dat het gros der joden het standpunt dat je, door iets te doen voor je niet-joodse buren en verantwoordelijkheid te nemen voor de samenleving, afvallig kon zijn, nogal extreem zal hebben gevonden.
Over talen gesproken, in mijn dorp wonen zo’n 90 nationaliteiten. Het dorp is voor velen van hen een soort doorgangshuis.Ik hoor de meest vreemde talen om me heen bij de supermarkt, Pools herken ik direct.
Tja, de verzuiling is verleden tijd.
Kennelijk heeft de term ´heidens´ een heel verschillende betekenis afhankelijk van wie het hoort of leest. Ik kan me vinden in de non-betekenis die FrankB er aan geeft -hoewel die er niet helemaal neutraal instaat- en krijg rillingen van een term als ´andersgelovigen´. Waarom moet er altijd geloofd worden?
Vergeet ik nog te zeggen dat ik het verhaal van/over de toren van Babel heel verhelderend vond. Dank!
“niet helemaal neutraal”
Nogal een understatement.
grinnik&grijns…
‘Waarom moet er altijd geloofd worden?’
Kijk, dat is een vraag die er toe doet. We geloven in van alles en nog wat: god, politiek, vaderland, ras, cultuur, geld, etc… Waarom doen we dat eigenlijk? Is het nodig? Wat zijn de consequenties? Kunnen we zonder?
Waar plukt u die jaartallen nu weer vandaan? Laat maar…ik wil dat niet eens weten, eigenlijk.
De meeste monumenten in Nederland zijn ouder dan 40 jaar; beduidend ouder zelfs, ondanks de MoMo.
Een van de belangrijkste redenen dat wij geen exorbitante monumenten hebben ( zoals Schönbrunn of Versailles) is de relatieve egaliteit in ons land en het ontbreken van een superrijke en elitaire adellijke bovenlaag.
Deze hoort niet hier.. kennelijk komt je reactie – als je even het tabblad verlaat om een mail te beantwoorden, en vervolgens weer verdergaat – automatisch onderaan te staan.