[Dit is het laatste stuk over de geschiedenis van de sji’ieten. Het eerste is hier.]
Wie nu door Irak reist, merkt overal dat de sji’a bestaat en het politieke leven domineert. Een simpel voorbeeld: in de kopermarkt in Bagdad hangen overal vlaggen met de portretten van de imams. Dit is opvallend, want Bagdad is traditioneel een gemengde stad, waar alle gezindten wonen. De soennitische koperwerkers zijn echter tijdens de Surge vertrokken. Pas nu keren ze terug.
De Surge was de naam die president Bush Jr in 2007 gaf aan de versterking van de Amerikaanse troepenmacht die in 2003 Saddam Hussein had verdreven en een steeds chaotischer land had geërfd. Het werd inderdaad rustiger, maar dat was niet doordat de Amerikanen het gebied nu pacificeerden maar doordat de sji’ieten hun politieke doelen bereikten: meer gezag in hun woongebied. Hun milities wisten grote gebieden in hun macht te krijgen en breidden hun invloedssfeer ook uit, terwijl sji’itische politici meer macht kregen.
Dezelfde milities speelden een rol in de oorlog tegen de zogenaamd Islamitische Staat, waarmee ze hun invloedssfeer nog verder vergrootten. Het ten noorden van Bagdad gelegen Samarra is bijvoorbeeld in handen van de militie van Muqtada al-Sadr, die aanvankelijk “leger van Mahdi” heette en de Amerikanen bestreed, en zich tegenwoordig “de vredesbrigade” noemt. Andere groepen zijn meer voor Iran en hebben overal portretten opgehangen van de in Irak vermoorde Iraanse generaal Qassem Soleimani.
De inzet van de verkiezingen die wij in Bagdad meemaakten, was eigenlijk vooral een intern sji’itische kwestie: als Muqtada al-Sadr won, zou Irak een iets meer nationale koers gaan varen; het alternatief was meer Iraanse invloed. Veel mensen interesseerde dat niet en de opkomst lag onder de 50%. Een echte uitslag was er ook niet, want weliswaar won Muqtada al-Sadr, maar een echte meerderheid tekende zich niet af. Dat was overigens voldoende om in Teheran paniek te doen ontstaan: toen bekend werd dat de pro-Iraanse partijen in Najaf op verlies stonden, vloog een Iraanse delegatie naar Irak voor overleg.
[U hoeft de commentaarsectie niet te gebruiken om de vruchteloze discussie over de relatie tussen islam en het westen weer op te rakelen. Dank u wel.]
Rustig dagje in Irak? Geeft niks, na al dat jakkeren van de ene plek naar de andere wil je wel eens een dag rust en zo kun je het thuisfront ook weer een beetje bijkletsen. Hoe dan ook, het is een mooie reportage uit een land waar je anders weinig van hoort. Dat de sji’ieten en de soennieten uit elkaar werden gedreven wist ik natuurlijk wel, maar nog niet zo precies.
Ze zijn weer terug hoor, Frans.