[Bijna iedereen heeft wel een idee van wat gladiatoren waren: Romeinse strijders die in arena’s als het Colosseum vochten om de bevolking te vermaken. Die kennis is meestal opgedaan in stripboeken als Asterix, Hollywoodfilms of tv-series. Daardoor zingen veel misvattingen rond over gladiatoren. Svenja Grosser-Fabian behandelt zes van die misverstanden. Het eerste stukje was hier.]
“Morituri te salutant”
In de Asterix-boeken en in films, maar ook in documentaires, zie je vaak de gladiatoren in een optocht de arena binnengaan en voor de keizer (of de organisator) halt houden om hem te begroeten met de beroemde woorden morituri te salutant (“zij die gaan sterven groeten u”). Deze begroeting staat bij twee antieke auteurs vermeld: bij Suetonius (Claudius 21.6) en bij Cassius Dio (61[60].33.3). Ze verwijzen allebei naar dezelfde gebeurtenis: een door keizer Claudius in het Fucinusmeer georganiseerde naumachia (zeeslag).
De strijders waren noxii met een doodvonnis, die een zeeslag moesten naspelen tussen de Rhodiërs en de Sicilianen. Toen zij de keizer met die beroemde woorden begroetten, zou Claudius hebben geantwoord met aut non (“of niet”), wat de vechters opvatten als gratie. Dit was echter niet het geval en Claudius beval hun alsnog om te vechten.
Deze zin werd dus uitgesproken door noxii, die inderdaad op het punt stonden in dit gevecht te sterven. Voor gladiatoren, die een kans hadden om een gevecht te overleven, zelfs wanneer zij verslagen waren, zou deze beroemde formulering geen zin hebben gehad. Daarover morgenmiddag meer.
[Svenja Fabian-Grosser is lid van re-enactmentgroep Ludus Nemesis en publiceerde dit oorspronkelijk op de beëindigde website Grondslagen.net.]
Misschien even aan de acteurs in Archeon laten weten, want ook daar hoor je dit nog bij elk gladiatorengevecht.
En zo is natuurlijk ook het idee ontstaan dat gladiatoren vochten tot de dood. Volgende keer iets over de beroemde 👍of👎
Weer eens een Te Mooi Om Kapot Te Checken…