Wie van Beiroet naar Jbeil komt, zal vermoedelijk parkeren op een een paar jaar geleden aangelegd terreintje met een modern trappenhuis, en dan verder wandelen richting Kruisvaarderskasteel. Het pad naar de oude stad bestaat uit een lang, smal parkje met links en rechts wat pilaren.
Er is ook Romeins plaveisel te zien. Misschien hebt u het ook wel eens ergens anders gezien en dan weet u dat er altijd enorme geulen in te zien zijn, uitgesleten door karrenwielen die hier tientallen jaren lang elke dag overheen zijn gekomen. Gek genoeg ontbreken ze in Byblos en dat bewijst dat deze weg alleen door voetgangers is gebruikt. Het was de processieweg naar de heiligdommen van Adonis en de Dame van Byblos.
De bezoekers die hierover naar de aloude stad gingen, bereikten eerst het nymphaeum waarover ik al blogde, bogen daar rechtsaf en gingen dan linksaf door de colonnade naar de tempel van de Dame van Byblos. Er zal ook wel een weg zijn geweest naar de andere tempel(s) maar de aftakking zal zich hebben bevonden op de plek waar nu het Kruisvaarderskasteel staat en is niet langer te onderzoeken.
Uiteraard zal er ook verkeer de andere kant op zijn geweest. Er zullen bedevaartgangers zijn geweest die over deze heilige weg op pad gingen naar de bron van de rivier de Adonis. Daarover volgende week meer.
Overigens ligt het door David Kertai en mij gemaakte publieksboek nu bij de drukker. U kunt het hier of daar bestellen (€19,95 als u het nu bestelt).
[Full disclosure: op 14 oktober begint in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden een expositie over Byblos en ik schreef mee aan het publieksboek. Het museum betaalde een deel van mijn reiskosten naar Libanon.]
Oh ja, dat horen we wel. Misschien waren pelgrims vroeger ook wel zo luidruchtig.