Welke Nederlandse boeken moet een Iraniër lezen?

Dat ik de zoon ben van een leraar Nederlands maakt mij nog niet tot kenner der letteren, maar toch: ik kreeg de vraag voorgelegd wat een Iraniër zou moeten lezen om wat van onze literatuur te leren kennen. Dat is zo makkelijk nog niet. Ooit heb ik geprobeerd het Graf te Blauwhuis van Gerard Reve uit te leggen aan een vluchtelinge die vloeiend Nederlands had leren spreken, maar het lukte niet om de afwisseling van aanstellerig melodrama, plagerige ironie en oprechte hartenkreet uitgelegd te krijgen.

Het probleem is natuurlijk dat elke roman, ieder gedicht, elk essay ontstaat op een specifiek moment en in een bepaalde culturele omgeving, en dat er nogal wat kennis van de West-Europese cultuurgeschiedenis is te overwinnen voor iemand die is opgegroeid in de islamitische republiek Iran. En als we ons dan niet willen beperken tot het inburgeringsniveau, maar iets dieper willen gaan, wordt het lastig. Maar toch, ik probeer het.

Lees verder “Welke Nederlandse boeken moet een Iraniër lezen?”

Naturalisatie

willhelmusOp een maand na tien jaar geleden ontmoette ik een jonge vrouw die drie jaar eerder naar Nederland was gevlucht en asiel had aangevraagd (en ook zou krijgen). Ik zal haar hier aanduiden als H, omdat nog altijd een buitenlandse inlichtingendienst in haar is geïnteresseerd, zelfs al onthoudt ze zich hier van politieke activiteiten.

Gisteren kreeg ze de Nederlandse nationaliteit en daarom reisde ik naar het provinciestadje waar de naturalisatieplechtigheid plaatsvond. U zult zich misschien herinneren dat deze jaarlijkse ceremonie een erfenis is van minister Verdonk en ik beken dat ik me er alleen al om die (slechte) reden wat ongemakkelijk bij voelde. Ik heb niet het idee dat allochtonen zich meer aangesloten voelen bij onze samenleving doordat ze in het openbaar een eed afleggen tegenover onze driekleur.

Lees verder “Naturalisatie”

Steengoed

Je hebt een baan in een boekhandel op een druk punt in de stad. Dagelijks bezoeken vreemdelingen je winkel. Je verkoopt ze reisgidsen en boeken over de geschiedenis van je stad.

Op een dag aan het eind van de winter verkoop je een architectuurboek en een bundel middeleeuwse heiligenlevens aan een dikke klant. Hij blijft een praatje maken en zegt ineens dat je eens kennis zou moeten maken met een van zijn vrienden. Een paar minuten later loopt ook die de winkel binnen. En de volgende dag opnieuw. Tussen hem en jou is een klik. De zomer komt en gaat, het najaar verstrijkt, en jullie realiseren je dat jullie samen door het leven willen.

Lees verder “Steengoed”

Immigratie

We staan er als Nederlandsprekenden weer gekleurd op. Het bovenstaande plaatje komt uit de zoekmachine Quintura, die het voordeel heeft dat je, wanneer je je pagina met zoekresultaten krijgt, ook meteen de geassocieerde begrippen ziet. Meteen bij mijn eerste zoekopdracht kon ik zo vaststellen dat Nederlandssprekenden het woord “buitenlanders” associëren met “inbreken” en “ik haat buitenlanders”. Daarvan word je niet vrolijk. (Dat we het woord ook associëren met “Brabanders” is dan weer wel grappig.)

We associëren buitenlanders langzamerhand met haveloze vluchtelingen, met terrorisme, met geweld, met diefstal en een tsunami van islamisering. Dat buitenlanders ook onze gasten kunnen zijn en dat er veel leuks mee valt te beleven, trekt een stuk minder de aandacht. Toch zijn veel van de immigranten hier heel gewoon omdat ze van een Nederlander houden en bij hun geliefde willen zijn.

Lees verder “Immigratie”

Eerste gedicht in het Nederlands

[Er wordt veel gesproken over de problemen rond inburgering, en het is waar: het gaat lang niet altijd zoals het moet. Veel vaker gaat het echter wél goed, maar daarover hoor je zelden iemand.

Welk niveau bereiken inburgeraars nu tijdens hun cursus? Hieronder het antwoord: een gedichtje dat een bevriende Iraanse met een medecursiste heeft geschreven. Het is flauw om te vitten op de taalfoutjes; het wrede van taalvaardigheid is dat je zeer veel regels met uitzonderingen tegelijk moet beheersen. Perfectie mag je na een cursus inburgering van negen maanden nog niet te verwachten. Maar wie een gedicht schrijft, toont wel de ambitie een taal écht te leren en het resultaat toont een heel substantiële beheersing van de nieuwe taal.]

Lees verder “Eerste gedicht in het Nederlands”

Inburgeren met Wim Sonneveld

Zonder mezelf met Sonneveld te willen vergelijken, dit is waar ik geboren ben (Beneden-Leeuwen); ik plaats de foto hier omdat ik de emotie van “Het  dorp” goed herken.

Het (niet zo) geheime wapen voor iedereen die een vreemde taal wil leren, is het zingen van liedjes. Ik geloof dat de hersenwetenschappelijke verklaring is dat je informatie makkelijker terugvindt als ze kan worden opgeroepen op twee manieren, namelijk inhoudelijk en geassocieerd met een melodie.

Het zou dan natuurlijk aardig zijn als de liedjes in kwestie ook een beetje de moeite waard zijn. Die van Doe Maar komen een stuk in de richting, ook omdat ze ons dagelijks leven zo mooi illustreren. Waar ter wereld kan een jongen die net een blauwtje heeft gelopen zijn verslag afronden met de mededeling dat hij “haar naar haar fiets [heeft] gebracht, en alles was voorbij”? Helaas wordt de bruikbaarheid van Doe Maar-liedjes – althans voor inburgeringsdoeleinden – nogal verminderd door de creatieve wijze waarop de muzikanten omgingen met de spellingsregels.

Lees verder “Inburgeren met Wim Sonneveld”