Van 2005 tot 2020 vatte ik het online beschikbare oudheidkundige nieuws elke maand samen en mailde dat als de Livius Nieuwsbrief naar een groeiend publiek. Uiteindelijk waren er 7900 abonnees, maar de kwaliteit van de samengevatte berichten was abominabel. Rond 2014 constateerde ik dat 40% van de online-artikelen fouten bevatte die de betrokken wetenschappers herkend behoorden te hebben. Het duurde daarna nog zes jaar tot bij mij het kwartje viel: door die informatie te delen, zelfs als ik aangaf dat het onzin was, was ik medeplichtig aan de academisch desinformatie. Dus stopte ik ermee. De oudheidkunde gaat kapot, zeker, maar het hoeft niet door onze handen te gebeuren.
Hieronder vindt u een van de nieuwsbrieven. Veel links zijn inmiddels verouderd.
========================================
NIEUW OP DE LIVIUS-WEBSITE
Een klein stukje over Bagacum (Bavay in het noorden van Frankrijk), en op onze zustersite LacusCurtius: de Tactica van Asclepiodotus, de Strategos van Onasander en Cicero’s De finibus. Alles in Engelse vertaling; aan de grondtekst wordt gewerkt.
Edge of Empire is verschenen, de Engelse vertaling van het De rand van het Rijk, het boek over de Romeinen in de Lage Landen dat Arjen Bosman en uw redacteur hebben geschreven. Eindelijk, eindelijk zal men buiten ons taalgebied weten hoe belangrijk Gallia Belgica en Germania Inferior ooit zijn geweest.
========================================
EGYPTE
Er was veel te doen rond het graf van een prinses Sheretnebti, die de dochter zou zijn van een nog onbekende farao “Men Salbo”. Die heeft echter niet bestaan: het is – zoals egyptoloog Maarten Raven schreef in het Handelsblad – niets anders dan de weergave van enkele onvertaald gelaten Arabische woorden.
Eigenlijk veel leuker was het nieuws over de oudste voorstellingen van koningsmacht in Nag el-Hamdulab.
Artikel over het geharrewar rond de buste van Nefertiti.
En nu eens niet slepen met mummies.
Overigens is in Amsterdam een reizende expositie met replica’s van alle voorwerpen uit het graf van Toetanchamon (vergelijk).
En verder: Abusir (meer), Luxor, Tell Basta, Karnak, Fayum, en een opiniestuk over de traditionele eis van fundamentalistische moslims om monumenten uit de Tijd der Onwetendheid te vernietigen (vergelijk).
En een verontrustend artikel dat zich niet goed laat samenvatten, maar weinig goeds voorspelt.
========================================
HET OUDE NABIJE OOSTEN
Het museum in Bagdad is (bijna?) heropend, maar dat wil niet zeggen dat alles nu ineens koek en ei is: smokkelaars blijven actief.
Lief artikel over oud-Mesopotamische gerechten en een even leuk artikel over het Sumerisch.
Ietwat paniekerig stuk over de gevaren van verstedelijking voor de archeologie in Jordanië. Business as usual overigens.
En verder: Tall el-Hammam, Arbela en een algemeen artikel over oud-oosterse archeologie.
========================================
GRIEKENLAND en TURKIJE (en wijde omgeving)
Een Myceens paleis bij Aigio aan de Golf van Korinthe.
Ietwat overbodig, maar daarom niet minder onderhoudend, artikel over de speurtocht naar het graf van Alexander de Grote.
Om helemaal blij van te worden: een project om de precieze tekst van Ptolemaios’ Geografie opnieuw vast te stellen. Waarom lezen we zulke berichten nou niet meer, berichten over het eigenlijk onderzoek? Dan vermijdt je dat mensen een verkeerd beeld krijgen van wat oudheidkundigen nu feitelijk doen.
Thracisch goud, we kijken er ook deze maand weer niet van op. Nog maar een, van de overdreven kop kijken we ook niet op.
En verder: Alacahöyük, Karchemish, de “schat van Kroisos”, Olympia, Pafos, Metropolis, Isparta en de haven van Constantinopel.
========================================
ROME EN ZIJN RIJK
Aardig artikel over experimenten met nagebouwde Romeinse katapulten.
De aloude discussie over het monumentenbeleid in Pompeii laait weer op.
De BBC blundert weer eens met nieuws over het oudste Schotse geruit textiel. Commentaar.
Uit Rome zelf: het Colosseum, het graf van Nonius Macrinus (o, als archeologen dat hypen toch eens zouden laten), de Largo Argentina, thermen van Caracalla, de cloaca maxima, en het graf van een reus van een man.
Het maandelijkse lijstje uit Groot-Brittannië: verschillende, deels gehypete vondsten door detectoramateurs en een Romeinse weg door Somerset.
Je zou kunnen zeggen dat het einde van de Oudheid kwam toen een enorme epidemie in de zesde eeuw het onmogelijk maakte dat Byzantium het Romeinse Rijk herstelde, en de marges zo smal maakte dat de Byzantijnen en Perzen wel ten oorlog moesten trekken. Het totaal verwoeste Nabije Oosten kon daarna worden overgenomen door Arabieren. De epidemie die het begin van het einde was, staat al enkele jaren sterk in de belangstelling, en er is inmiddels wat meer over bekend: builenpest.
En verder: Herculaneum.
========================================
ISRAËL
Het blijft deprimerend, het aantal archeologische opgravingen dat zichzelf belangrijk probeert te maken door een bijbelse connectie te claimen. Deze maand is Khirbet Qeiyafa de basis van koning Sauls strijd tegen de Filistijnen, beroemd geworden door het gevecht van David tegen Goliath. Zinvol commentaar hier. Parallel gevalletje daar.
Dat archeologische persberichten er vooral zijn om geld binnen te halen, maken ook de opgravers van Beth Shemesh duidelijk. Zelfs een interessant bericht weten sommige archeologen te verknallen, al is het maar in de laatste regel.
Waarom vinden ze in Israël toch alleen maar rituele baden? Uw redacteur zou het verschil tussen een gewoon en een ritueel bad niet kennen, laat staan in de Vroege IJzertijd.
Zijn sommige Dode Zee-rollen geschreven op Masada? (Uw redacteur meent zich te herinneren al een weerlegging te hebben gelezen, maar vindt die niet terug.)
Jeruzalem: hond vindt wijnpers.
En verder: de haven van Akko maar weer eens, nu met schepen.
========================================
BENOORDEN DE ALPEN
Alleen wat berichtjes uit Zoersel, Veen, Windisch, herontdekking van een tempel van Tongeren, Nordhausen. Da’s alles deze maand.
========================================
JODENDOM EN CHRISTENDOM
Het blijft altijd wat beklemmend, genetisch onderzoek naar Joden. Maar er zijn de laatste jaren wat claims gemaakt, en hier is een evaluatie daarvan. Redelijk vernietigend.
De Vrouw-van-Jezus-hoax was vorige maand al afdoende doorgeprikt, maar er waren nog wat losse eindjes. Voor wie het naadje van de kous wil weten: hier.
========================================
OVERIG
Een leuk grapje in Nijmegen, dat een stedenband heeft met Gazi Antep in Turkije.
Iets minder leuk nieuws uit Nijmegen: doordat de provincie Gelderland enkele afspraken niet nakomt, gaan de problemen rond Orientalis niet voorbij. U kunt hier een petitie tekenen.
Populariseren in 2000 en in 2012: uw redacteur sprak erover. Ook al in Nijmegen, maar dat is toeval.
En verder: DNA-onderzoek naar de Skythen, de C14-piek rond 775 en het zal tot slot niet helemaal als een verrassing komen dat de wijnbouw uit Anatolië stamt.
========================================
DWAASHEID
Voor het eerst in achtentachtig nummers moet deze rubriek leeg blijven. Een mooi teken. En toch is er een stemmetje dat zegt dat we nog heel lang zullen moeten wachten tot we dat opnieuw meemaken.
========================================
EN TOT SLOT
In de vorige nieuwsbrief nodigde ik u uit aan te geven wat u het mooiste vond uit de oude wereld. Dat leverde verrassende keuzes op en uiteindelijk twee (iets minder verrassende lijstjes): wat te lezen en wat te bekijken? Geniet ervan!
Huuuuu. Ik schrik telkens weer van dat foeilelijke wapenschildje. Moet je daar nou echt niet eens wat aan doen?
Henk
Nee. Beschouw het maar als een herinnering aan de slechte oude tijd voor ik jou leerde kennen. Of een blijk van mijn hypocrisie. Of een uiting van een in twee fasen werkende marketingstrategie. Maar als ik ooit de loterij win, zal ik restylen.