Ik ben nu alweer een paar dagen onderweg door Turkije en ben momenteel in Kayseri, een stad die ik nog nooit eerder bezocht. De reis verloopt voorspoedig, met geen grotere klachten dan een ergerlijke verkoudheid en een zonnebril die ik op de dag van aanschaf alweer kwijt was.
In Ankara sliepen we in een hotel tegenover de ruïne van het Romeinse badhuis. Dat is niet echt de moeite van een bezoek waard, maar als uitzicht was het natuurlijk niet slecht. Tot mijn vreugde was het museum van Anatolische Beschavingen, dat bij mijn weten tijdelijk gesloten was, toch open. Althans, gedeeltelijk. In elk geval waren de reliëfs te zien uit Karchemish en Arslantepe, plaatsen aan de Eufraat.
Gordion is de hoofdstad van de oude Frygiërs, een IJzertijdvolk dat in het eerste kwart van het eerste millennium centraal-Anatolië beheerste. Ik was er twee keer eerder geweest, maar had de citadel nog nooit eerder echt uitgebreid kunnen bekijken. Net als tien jaar geleden was ook nu “conservatiewerkzaamheden” een eufemisme voor “gesloten”, maar dit keer lukte het me wel (van een afstandje) te kijken naar de monumenten, zodat ik zowaar Megaron IV zag, de enige tempel die momenteel bekend is. Zou dit het heiligdom zijn waar Alexander de Grote de “gordiaanse knoop” doorhakte?
Ik was nog nooit geweest in Alacahöyük, een oude Hittitische nederzetting met een prachtige stadspoort. (De Hittiten waren een volk dat tussen pakweg 1600 en 1200 Centraal-Anatolië beheerste.) De originele sfinxen had ik al eens gezien in het museum van Ankara, maar ook de kopieën die er nu staan, in situ, waren erg mooi. Ook het lieve museumpje vond ik de moeite dubbel en dwars waard.
Hattusa, de hoofdstad van de Hittiten, is een gigantische opgraving. We hadden er dit keer meer tijd dan anders en kregen zo meer gelegenheid om nieuwe dingen te ontdekken. Zo zagen we nu de alleroudste stadsmuur, waarvan ik me nu afvraag hoe ik die bij eerdere bezoekjes heb kunnen missen. Het museum is inmiddels uitgebreid met twee beelden van sfinxen, waarover ik nog zal schrijven.
Vanmorgen vroeg bezochten we Yazilikaya, het wonderlijke rotsheiligdom naast Hattusa. Bij eerdere gelegenheden was ik er steeds ’s middags, nu in de ochtend, zodat het licht heel anders viel en allerlei details zichtbaar werden die me eerder niet opvielen.
Tot slot: Kültepe, een van de belangrijkste opgravingen uit de Bronstijd. De antieke naam is Kaneš ofwel Nisa. Ik vond het fascinerend te kunnen zien dat sommige gebouwen zo’n zevenendertig eeuwen geleden waren afgebrand. De plunderaars kwamen uit een ander Anatolisch stadstaatje, Kussara, en onderwierpen ook de andere steden in de buurt. Eén daarvan was Hattusa, dat ze enige tijd later maakten tot hun hoofdstad.
In Kaneš hadden de Assyriërs een handelspost (de vakterm is karum), niet ver van de koninklijke residentie. Er zijn duizenden kleitabletten – ik heb zowel het getal van 11.000 als 25.000 horen noemen – die allerlei aspecten van het dagelijks leven documenteren. Die tabletjes liggen in het museum van Kayseri, waar ik erg naar uitzie. Morgen!
Mooie reis, Jona. Ben zelf bijna geheel onbekend in Turkije….was alleen in Istanbul. Doe mijn groeten aan reisgenote AvA! En heel veel plezier verder.
Zelf zit ik vanaf eind volgende week met een groep van de Volksuniversiteit Groningen (als 2e reisleider) in nw-Italië – dat doen we al jaren, zo aan het eind van mei. Veneto, Umbria, Toscana, Emilia-Romagna, Friuli en nu dus Piemonte en Liguria. Incl. een bezoek aan het Egyptologisch museum van Turijn…ben ik nog nooit geweest. In oktober een extra reis: naar Campania!!
Han