ThePostOnline had vorige week een aardig artikel over de problemen die studenten momenteel ondervinden bij het zoeken naar werk. Zeker de wat meer creatieve types komen moeilijk aan de bak, en dat heeft alles te maken met het simpele feit dat er een reservoir is van mensen met meer ervaring. Als student zonder noemenswaardige werkervaring ben je kansloos.
Klopt helemaal. De studenten van nu zijn het vernietigde menselijk kapitaal van morgen. Alleen: het maakt voor creatievelingen weinig uit. Zij zijn namelijk altijd kansloos, ongeacht het aantal werklozen met meer ervaring. Het probleem is dat de talenten die nodig zijn om werk te vinden, haaks staan op elke vorm van creativiteit. Wie een baan zoekt, moet zich bedienen van een standaardbrief, van een standaardprofiel op Linked-in en van standaardantwoorden op een standaardsollicitatiegesprek. Alles wat afwijkt, is kansloos omdat de zaak wordt beoordeeld door een personeelsfunctionaris die gruwt van originaliteit. En die je een trap na geeft.
Allen Huffcutt
Denkt u dat ik overdrijf? De Amerikaanse bedrijfskundige Allen Huffcutt heeft een klassiek geworden onderzoek gedaan naar het traditionalisme van het HR-management. Hier (pdf) is het lijstje van de tien meest-gestelde vragen op sollicitatiegesprekken:
- Why should I hire you?
- What do you see yourself doing five years from now?
- What do you consider to be your greatest strengths and weaknesses?
- How would you describe yourself?
- What college subject did you like the best and least?
- What do you know about our company?
- Why did you decide to seek a job with our company?
- Why did you leave your last job?
- What do you want to earn five years from now?
- What do you really want to do in life?
Van alle vragen kan de sollicitant bedenken wat te antwoorden. Je zegt immers niet dat je hebt gesolliciteerd bij dit bedrijf omdat er geen alternatieven waren of dat je hoopt over vijf jaar ergens anders te werken.
Risicoloos HR-gedrag
Het gekke is: de personeelsfunctionaris heeft zelf ook gesolliciteerd en wéét dat mensen gewenste antwoorden geven. Het is een toneelstukje. Alleen de zesde vraag blijkt werkelijk informatief te zijn: hier kan een personeelsfunctionaris vaststellen of de kandidaat zich in het bedrijf heeft verdiept. De andere vragen bieden geen informatie over de sollicitant en zijn daarom betekenisloos.
Toch wordt er dus aan vastgehouden, hoewel het onderzoek van Allen Huffcutt zo bekend is dat zelfs niet-HR-managers als ik het kennen. Maar die personeelsfunctionaris neemt geen risico’s door de zaken anders aan te gaan pakken dan gebruikelijk is. Om dezelfde reden houden de organisaties die werkzoekenden begeleiden, vast aan de eis dat er elke week een sollicitatie moet worden gedaan, hoewel vaststaat dat dit totaal niet werkt – ik vestig uw aandacht nadrukkelijk op deze link – en alleen leidt tot correspondentie waar noch de sollicitant noch de werkgever iets aan hebben. Het is dit traditionalisme, deze angst voor originaliteit, die het voor creatieve mensen zo moeilijk maakt werk te vinden, ongeacht het aanbod op de arbeidsmarkt.
Peter
Een maand of vijf geleden stuurde een werkzoekende me een open sollicitatie in de vorm van een glossy tijdschrift, Peter. De pakkende kop op de voorpagina: “Wat elke werkgever zou moeten weten over Peter”. De sollicitant verzekerde zich hiermee alvast van mijn aandacht.
Slim was ook de tweede kop: “Een mens is toch meer waard dan zes seconden aandacht?” Personeelsfunctionarissen scannen een CV inderdaad in een paar seconden, en mijn creatieve sollicitant anticipeerde daarop. Werkgevers die zich door zijn opmerking geprovoceerd voelen, zullen moeite hebben met onafhankelijke geesten en het is niet in Peters belang daar te solliciteren. (Ook niet in het belang van die werkgever trouwens.)
De Peter die de Peter maakte, vind ik een stuk interessanter dan de Linda die de Linda maakt of de Jan die de Jan maakt. Peter is evident gespeend van het talent zich te onderwerpen aan standaardprocedures, maar legt in het tijdschrift wel uit waarom dat niet zijn stijl is. Hij toont wat zijn talenten wél zijn en dat lijken er vrij veel. Als mijn schooltje momenteel werk zou kunnen aanbieden, was hij mijn eerste kandidaat. Ik vrees echter voor Peter dat hij wél de creativiteit bezit om een nuttige medewerker te zijn, maar dat dit precies het talent is waardoor hij nooit werk zal vinden. Onze Nederlandse fantasieloosheid zorgt ervoor dat waardevol menselijk kapitaal onbenut blijft.
Om uw humeur met dit stukje niet helemáál naar de gallemiezen te helpen, rond ik af met een leuk liedje over de sollicitatieplicht, uit een tijd waarin het ook niet al te best ging. Als popmuzikant kun je aan die misère toch altijd weer een creatieve draai geven.
https://www.youtube.com/watch?v=fVjdv-w1bFc&ab_channel=DutchMusicChannel
Wat ben ik toch een bofkont. Hoewel ik een flink aantal keertjes van baan ben veranderd heb ik nog nooit ook maar één van deze vragen hoeven te beantwoorden. Want ik zou werkelijk niet weten wat te antwoorden. Ik zie mijzelf dan ook niet als creatief – het is alleen maar dat dooddoeners mij dood slaan.
“de eis dat er elke week een sollicitatie moet worden gedaan”
Eén van de leukste eigenschappen van de mens is aanpassingsvermogen. Je kunt ook standaardprocedures naar je hand zetten.
De crisis van de vroege jaren 80 kan ik me nog goed herinneren, maar het liedje niet. Ik had net klassieke muziek ontdekt en mijn belangstelling voor popmuziek verloren.
Ja, Huffcutt. Dat is inderdaad een beroemde uit de managementliteratuur. Ik heb me vaker afgevraagd waarom daar almaar niets mee werd gedaan.
Wat bij sollicitatiegesprekken ook vaak verkeerd gaat, is dat de aanstaande chef iemand zoekt die in het team past. Zo selecteer je dus gelijkgestemden, terwijl de efficiëntste teams gemengd zijn samengesteld. Bovendien blijkt “iemand die in het team past” vaak iemand te zijn waarmee de chef het goed kan vinden.
Ik had geluk bij mijn sollicitaties de afgelopen 18 jaar. Zelden was het een zaak van leven of dood, zelden was ik 1 van de 50+ sollicitanten, vrijwel altijd was ik door een bekende binnengehaald en kende ik al mensen binnen het bedrijf. Hetgeen maar weer bevestigt wat er vaak gezegd wordt: “het is niet WAT je kent maar WIE je kent”. Netwerken is zoveel belangrijker dan net werken.
Regelmatig had ik ook plaats in een sollicitatiecommissie, waar (helaas) het hierboven betoogde al te vaak bevestigd werd. 🙁
zie de post hierboven…