Een archeologische vondst uit Israël zonder hype, kan het nog? Jazeker. Het berichtje dat vandaag in Ha’aretz stond komt althans in de buurt. Niet ver van Tel Dor is in zee een inscriptie gevonden met daarop de naam van een nog onbekende Romeinse gouverneur van Judaea. Dat is op zich al interessant, want het lijstje bestuurders van die provincie was redelijk compleet. De tekst met de volledige, nogal lange naam van de nu ontdekte magistraat:

De stad Dor eert Marcus Paccius, zoon van Publius, Silvanus Quintus Coredius Gallus Gargilius Antiquus, gouverneur van Judaea en van … in de provincie Syrië, en beschermheer van de stad Dor.

Interessant is de naam van zijn provincie, Judaea dus, want in 136 hernoemde keizer Hadrianus, die net de enorme opstand van Simon bar Kochba had onderdrukt, het gebied: vanaf nu zou het Palestina heten. Dat betekent dus dat de nu gevonden inscriptie moet dateren van vóór 136. Er is echter nóg een inscriptie van Gargilius Antiquus, eveneens uit Dor. Die is al langer bekend en geeft iets andere informatie.

Ter ere van Marcus Paccius, zoon van Publius, Silvanus Quintus Coredius Gallus Gargilius Antiquus, gouverneur in de provincie Syria Palaestina.

Gargilius Antiquus had dus een tweede termijn in dezelfde, in 136 hernoemde provincie. Dat suggereert weer dat zijn eerste termijn, genoemd in de nu ontdekte inscriptie, niet al te ver daarvoor zal zijn geweest. Gargilius Antiquus zou bijvoorbeeld de opvolger kunnen zijn geweest van Cosonius Gallus, die in 123 aftrad, en de voorganger van Tineius Rufus, tijdens wiens bewind de opstand van Bar Kochba uitbrak. Het is speculatief, maar niet overdreven speculatief, aan te nemen dat Gargilius Antiquus de rust heeft weten te bewaren in de late jaren twintig en daarom door Hadrianus werd herbenoemd: dit was de man die dit gebied begreep.

We weten dat Gargilius Antiquus in 135 gouverneur was van het steenrijke Asia. Dat was een hogere positie dan het gouverneurschap van Syria Palaestina en zo bezien is zijn tweede ambtstermijn een demotie. Daarvoor kennen we uit deze jaren een parallel: generaal Julius Severus. Om een einde te maken aan de opstand van Bar Kochba, liet Hadrianus hem komen naar Judaea, helemaal uit Britannië. Deze demotie werd onmiddellijk na de eindoverwinning beloond met een promotie tot gouverneur van het prestigieuze Syrië.

Ik houd het er – met de nodige slagen om de arm – op dat Gargilius Antiquus een soortgelijke carrière heeft gehad: een bekwaam uitgeoefend gouverneurschap in Judaea, een gouverneurschap in Asia en dan na 136 een noodzakelijke maar eervolle demotie naar Judaea. Er zal een beloning op zijn gevolgd, maar welke dat was kunnen we uit de inscripties niet afleiden. Als er één ding duidelijk wordt met deze inscriptie, is het de enorme impact van de opstand van Bar Kochba: Rome moest werkelijk alle zeilen bijzetten om het gebied te pacificeren.