Een van de aardigste mensen om op Twitter te volgen is Lauren van Zoonen. Ze is sowieso een van de aardigste mensen die ik ken. Haar tweets gaan over van alles en nog wat, maar geschiedenis vormt een flink bestanddeel. Ook houdt ze van historische schilderijen. Vaak koppelt ze haar tweets aan de datum op de kalender; ze moet ergens een enorm archief hebben.

Aan het bovenstaande doek wijdde ze afgelopen zondag een tweet.

Op 28 maart 1838 werd Jean-Paul Laurens geboren. Deze Franse Academieschilder creëerde vele historische genrestukken met onderwerpen geïnspireerd door de middeleeuwen. Desalniettemin vind ik dit schilderij van de jonge Romeinse keizer Honorius het mooiste werk uit zijn oeuvre!

Ik ben niet zo van de receptiegeschiedenis. Voor dit schilderij, dat ik nog niet kende, maak ik echter graag een uitzondering. Er ging een schok door me heen toen ik het zag. Honorius was elf toen hij in januari 395, nadat zijn vader Theodosius was overleden, keizer werd van de westelijke helft van het Romeinse Rijk. Het kind moet oud genoeg zijn geweest om intuïtief te hebben begrepen dat zijn oudere broer Arcadius de betere helft had gekregen: het verstedelijkte en bevolkingsrijke oosten.

Honorius’ regering werd een drama. De voorname officier Alaric had zo zijn eigen plannen en dreef een wig tussen oost en west; zolang Honorius een generaal Stilicho daar tegenover kon plaatsen, was de schade te overzien, maar Stilicho werd vermoord, waarna er geen enkele controle meer was op Alarics groeiende leger. Uiteindelijk kregen de soldaten, nadat Alaric was overleden, land toegewezen in Aquitanië.

Honorius zal als kind niet hebben zien aankomen welke rampen Italië tien, vijftien jaar later zouden treffen. Hij moet wel hebben voorvoeld dat hij ervoor verantwoordelijk zou worden gehouden. Eerlijk is die kritiek niet: juist bij de crisis die later het beroemdste is geworden, Alarics plundering van Rome, hield Honorius het hoofd koel en gaf geen krimp.

Maar in januari 393 moet het kind hebben geweten dat hem verschrikkelijke dingen te wachten stonden: hij was verantwoordelijk voor een half wereldrijk en pas elf. Hij had adviseurs maar moet hun intriges al hebben herkend. Zijn vader was enkele uren eerder overleden. Het schilderij van Laurens toont het drama. Het kind zit op de troon, getrokken zwaard in de hand. Zijn hovelingen zijn al zó bezig met de eigen plannen om te hebben gedacht aan het voetenbankje. Het kind kijkt je aan met een blik die alles kan betekenen – maar ik zie vooral beginnende paniek.

[Als u op Twitter zit: volg Lauren van Zoonen.]