Als we de twee atoombommen op Japan buiten beschouwing laten, was de grootste ontploffing die ooit in een stad heeft plaatsgevonden de explosie die vorig jaar op 4 augustus aan het einde van de middag plaatsvond in Beiroet. Ze kostte 214 of 218 mensen het leven, verwondde ruim 7500 mensen, maakte 300.000 mensen dakloos, beschadigde talloze huizen en was tot op Cyprus te voelen. Tot op heden is niemand veroordeeld, is niemand berecht, is niemand gearresteerd. Toen onderzoeksrechter Fadi Sawan enkele voormalige ministers opriep voor verhoor, werd hij prompt van zijn taak ontheven.
Geen enkele minister heeft excuus gemaakt voor het krankzinnige gegeven dat er midden in een stad honderden tonnen ammoniumnitraat kon liggen opgeslagen. Nou ja, eigenlijk is het uitblijven van excuus zo vreemd niet. Politici die de straat op zouden zijn gegaan, waren hun leven niet zeker, want elke Libanees weet wie verantwoordelijk is: een bestuurlijke klasse die het land al jaren in gijzeling houdt.
De bestuurlijke crisis
Toevallig was ik een kleine twee jaar geleden in Beiroet op de dag dat de protesten oncontroleerbaar werden. Brandende autobanden en andere versperringen op de weg naar het vliegveld. De Libanezen pikten het niet langer. Even leken de demonstranten, waarin alle Libanese bevolkingsgroepen verenigd waren, succes te hebben, maar de repressie was gewelddadig. Daarna kwam de corona.
Andere landen hebben Beiroet hulp aangeboden. Als die komt uit Iran en Saoedi-Arabië, gaat hulp naadloos over in politieke inmenging. Westerse landden hebben eveneens steun toegezegd. “Maak ons alsjeblieft weer een mandaatgebied,” zeiden grappenmakers toen president Macron van Frankrijk in Beiroet wél de straat op ging om een kijkje te nemen op de plek van de ramp. Hij en andere donoren eisen nu hervormingen. Zo moet er een echt kabinet komen in plaats van een demissionair kabinet. De hervormingen komen er echter almaar niet. Een veelgehoorde analyse is dat de huidige president wil worden opgevolgd door zijn schoonzoon en dat die twee alles blokkeren wat op hun weg komt. Ik kan niet beoordelen of dat klopt.
Structurele problemen
Een ontploffing in de stad, corona, buitenlandse inmenging en een corrupte politieke klasse. Maar dat is niet het enige. Er spelen al langer problemen, die structureler van aard zijn. Het meest opvallend zijn de vele vluchtelingen: naast de 4,8 miljoen mensen met een Libanees paspoort zijn er 1,7 miljoen Syriërs en zo’n 300.000 Palestijnen. Los van het feit dat die mensen nauwelijks toekomst hebben, behalve als onderbetaalde werknemers en als bedelaars, is er een enorme druk op de schaarse ruimte. Libanon heeft nog steeds mooie natuurgebieden, maar overbevolking is een feit en de milieuproblemen zijn groot.
Andere structurele problemen: de stroomvoorziening was al niet optimaal, zodat menigeen een generator heeft staan; het verkeer is levensgevaarlijk; de rechten van vrouwen zijn ronduit slecht (al is er wel enige verbetering); de onuitroeibare teelt van cannabis en de tentakels van de georganiseerde misdaad; de slechte relatie met de twee buurlanden Israël en Syrië. Nog in 2006 was er oorlog met Israël en de Syriërs bezetten Libanon van 1976 tot 2005. (Ik probeer me voor te stellen of de tien miljoen Nederlanders die er in 1951 waren, drie miljoen Duitse vluchtelingen zouden hebben willen opnemen.)
Voor veel Libanezen is de oplossing – al heel lang – emigratie, zodat er een grote Libanese diaspora is: in de Golfstaten, in Latijns Amerika, in Frankrijk, maar ook in Nederland en België. Alleen al in Amsterdam tel ik zo snel negen Libanese restaurants, Antwerpen heeft er zes, Brussel negenentwintig. Heel fijn voor ons, maar voor Libanon is het natuurlijk een ramp dat de ondernemendste, vaak hoog opgeleide, mensen weg gaan. Een brain drain.
Beiroet nu
Een ontploffing die 5% van de bevolking dakloos maakt zou in elk land een catastrofe zijn maar is dat helemaal in Libanon, dat al structurele problemen heeft die de politieke klasse weigert op te lossen. Tot de recente problemen behoren gigantische inflatie: kreeg je vroeger nog 1500 pond voor een dollar, momenteel is dat 19000. Voedsel, doorgaans geïmporteerd, is onbetaalbaar en menigeen verbouwt zijn eigen fruit en groente.
Brandstof is onbetaalbaar geworden, er staan enorme rijen bij de benzinepompen, de elektriciteitsgeneratoren doen het vaak niet meer, in ziekenhuizen is de airco uit. En omdat niemand zijn stroomrekening kan betalen, dreigen de energiemaatschappijen ermee mensen af te snijden. Je zou denken dat er door de dure brandstof minder verkeer is en dat er dus minder verkeersdoden vallen, maar dat effect wordt teniet gedaan doordat de straten ’s nachts niet langer worden verlicht.
En toch
Ik ben al bijna twee jaar niet in Beiroet geweest en moet het doen met informatie uit de tweede hand. En die is gelukkig niet helemáál pessimistisch. Er was in 2019 al een opstandige mentaliteit die de Libanezen verbond. Als zich een revolutie aankondigde, is die door de corona de pas afgesneden, maar de solidariteit is in de nasleep van de explosie gegroeid. De cartoon hierboven toont hoe Libanon van bovenaf door de shredder gaat en de mensen van onderaf alles weer in elkaar zetten. Dat belooft voor volgend jaar interessante verkiezingen.
En er is nog iets, dat ik vaker heb geobserveerd in het Midden-Oosten maar nergens méér zag dan in Libanon. Hoe groot de problemen ook zijn, het lukt de Libanezen altijd om vriendelijk en betrokken te zijn. Soms leidt dat tot een klein cultuurconflictje: als je als Hollander vraagt hoe het gaat, wil je weten hoe het gaat, maar Libanezen willen nog weleens denken dat ze jou niet met hun sores moeten opzadelen, geven dan een ontwijkend antwoord en informeren dan hoe het met jou gaat. Ze zijn te trots en beschaafd.
Er zijn maar weinig mensen zo aardig als die in Libanon. Ze verdienen beter. En ik weet zeker dat het volgende jaar beter zal zijn.
[Er is meer hier.]
De ontploffing van een munitieschip in Halifax, Nova Scotia, in 1917 was ongeveer 3 kiloton. Beiroet was tussen de 0.5 en 1.1 kiloton, dus hooguit eenderde daarvan.
https://www.bbc.com/news/science-environment-54420033
Gut
Van onder opbouwen wat van boven kapot wordt gemaakt, is een mooi beeld.
Waar verdeeldheid heerst, komt het schuim bovendrijven. Dat is overal zo, ook al is het in ‘beschaafde’ landen vaak zo goed gecamoufleerd dat het niet direct opvalt, zodat men keer op keer bij de neus wordt genomen. Dat wil letterlijk zoveel zeggen als iemand ‘bij de neus’ leiden, zoals een voerman een dier bij de teugels leidt, maar het heeft natuurlijk de betekenis van belazerd worden. De meeste mensen laten zich graag belazeren door keer op keer weer hun politieke en godsdienstige elites te kiezen. De oude kliek inruilen voor een nieuwe is zinloos omdat men zich laat leiden door eigen belang.
‘Toute nation a le gouvernement qu’elle mérite’, schreef Joseph de Maistre (1753-1821): de inwoners van een land zijn uiteindelijk medeverantwoordelijk voor de daden en misdaden van de leiders die ze zelf op het schild hebben gehesen en ze zorgen er willens en wetens voor dat hun leiders niet van dat schild aflazeren. Dreigen die leiders de grip op hun zaak te verliezen dan werpen ze hun ‘democratische’ masker af en tonen hun ware egotistische en despotische gezicht.
De les die de burger daarvan kan leren is dat je jezelf moet leiden en je verantwoordelijkheid nooit uit handen mag geven. Jezelf tot gids zijn, vraagt een volkomen vrije, onafhankelijke kwaliteit van geest. Dus of je gaat op de oude voet verder, of je doet iets nieuws. Mensen die dat begrijpen zullen elkaar vinden. Dan kan je pas echt beginnen met bouwen, omdat je dan iets doet wat je nog niet eerder hebt gedaan.
Je raad stemmen expliciet af, Rob?
raadt
Ik raad niets af of aan. Het gaat om inzicht. Het is niet uitgesloten dat ik raaskal. Objectiveer het! Het is het niet waar, omdat ik het beweer.
Verdeeldheid is gecultiveerd conflict, want parijdigheid, eigen belang, dus dat leidt onvermijdelijk tot keuze. Door te kiezen hou je de verdeeldheid en dus het conflict in stand.
Als je inziet dat je keuze wordt bepaald door je identificatie met het een versus het ander, kies je dan nog? Misschien wel. Maar dan is het wellicht een pragmatische stem op de minst slechte van alle kwaden, geen keuze op basis van identificatie met het een of ander.
Het punt is dat we ons helemaal niet afvragen of het mogelijk is samen te leven zonder identificatie, zonder verdeeldheid, zonder partijdigheid en dus zonder conflict. We vinden het heel normaal, want binnen dat culturele kader worden we opgevoed en we leren niet om dat kader ter discussie te stellen. Dat is een ernstig gebrek aan onze opvoeding.
Echte samenwerking is alleen mogelijk wanneer we de verdeeldheid achter ons laten. Dat betekent dat we feitelijk zullen moeten inzien waarom we verdeeld zijn, waarom we partij kiezen, wat het psychologische mechanisme is dat ons doet kiezen.
Als je dat inziet dan is dat inzicht de beëindiging van iedere vorm van afgescheidenheid zoals nationalisme, politiek, godsdienst, economie. En dat zijn dan nog de meest in het oog springende vormen, want het mechanisme is vele malen subtieler dan dat.
Ach, het leven zit vol met keuzes. Het begint al als je ’s morgens wakker wordt. Zal ik opstaan of zal ik me nog even omdraaien? Dat is al een keuze.
Ik geef toe dat dit voorbeeld niet opgaat voor mensen die door de wekker hun bed uitgejaagd worden, maar die hebben dan weer, net als iedereen, de keuze wat moet ik aan vandaag, wat doe ik op m’n brood…
Dat is inderdaad waar, het leven zit vol praktische keuzes. Maar we hebben het niet over de vraag of je morgen een t-shirt of een overhemd uit de kast trekt, maar over de psychologische keuzes die je leven beïnvloeden en waarom je dat laat gebeuren. Daar zou je over na kunnen denken…
Ja, kan. En dan kun je je ook afvragen in hoeverre keuzes eigenlijk wel keuzes zijn. En of we niet veel meer gedreven worden door onze instincten en daarna zeggen dat we ergens voor gekozen hebben. En of er wel echt zo veel verschil is tussen de keuze om kaas of ham op je brood te doen en de keuze om PvdA of CDA te stemmen.
Wordt jij gedreven door je instincten? Dat vraagt om nauwkeurige waarneming, anders roep je maar wat.
Instincten zijn een precognitief mechanisme dat we nog met de dieren gemeen zouden hebben, maar waarvan verschillende psychologen beweren dat de moderne mens ze al lang niet meer heeft, omdat ze door het denken worden overstemd. M.a.w. we luisteren er niet meer naar, ze zijn kennelijk niet meer nodig; ‘You lose what you don’t use’.
Dus als je wilt weten of die instincten feitelijk nog een rol spelen, zul je ze toe moeten laten, anders kun je er niets over zeggen.
Als de keus om ham of kaas op je brood te doen wordt ingegeven door psychologische motieven dan komt dat inderdaad op hetzelfde neer. Is dat in jouw geval zo?
Inderdaad, dat soort machthebbers (dominant en dom) doet er alles aan om een braindrain te veroorzaken. Dat wordt niets meer.
”Andere landen hebben Beiroet hulp aangeboden. Als die komt uit Iran en Saoedi-Arabië, gaat hulp naadloos over in politieke inmenging.’
Ik vrees dat Westerse (of Chinese, of…) hulp ook meestal met inmenging en beïnvloeding gepaard gaat. Nu ben ik zelf een westerling, blij dat ik in een vrije, welvarende democratie mag leven, dus ben ik soms geneigd om westerse inmenging minder erg te vinden.
De weinige Libanezen die ik ken (via school of via mijn kinderen) zijn eerder Amerikanen met Libanese roots. Ik herken helemaal je beeld van diaspora en van zeer vriendelijke, aangename mensen.
https://www.nu.nl/buitenland/6149563/nederland-biedt-libanon-pas-structurele-hulp-na-vorming-nieuwe-regering.html
Je hebt helemaal gelijk. Dit vond ik nog geen minuut nadat ik de blog had bezocht.
“Ik probeer me voor te stellen …..”
Er is natuurlijk wel een relevant verschil: in 1950 waren er nogal wat Duitsers die 12 jaar achter snorremans aan hadden gelopen, met gebrekkige controle over hun rechterarm. Ook in 2005 waren er maar weinig Syriërs enthousiast over hun president en dat wisten de Libanezen.
Vervang Duitsers door Belgen en het punt van Jona blijft gewoon overeind.
Rinus leg dat eens duidelijk uit – bijlange niet alle Belgen stonden met hun rechterarm omhoog ????
Het punt van Jona is dat de Libanezen, ondanks hun ellende, een zeer groot aantal vluchtelingen toelieten en opnamen. Die rechterhand is er pas in de reactie bijgekomen, m.i. helemaal niet relevant in de vergelijking van aantallen mensen die er waren en er bij komen.
Nederland heeft in de Eerste Wereldoorlog wel Belgische vluchtelingen opgevangen.
Is er geen correlatie: hoe vriendelijker de bevolking, hoe verrotter de politiek in een land…
In Nederland gebeurde bij de vuurwerkramp in Enschede precies hetzelfde. Nou ja, bij ons probeerde men nog een arme sukkel te veroordelen, eigelijk nog veel erger. Mogelijke rede is betrokkenheid van de inlichtingendiensten bij de import van grote partijen vuurwerk. En die moesten ze ook weer kwijt, hè. En dan vinden dat je boven de wet staat.
Wees berucht op gerucht.
Hierbij het verslag van onderzoeksjournalist Rob Vorkink n.a.v. het vier jaar durende onderzoek van Paul van Buitenen. Daaruit blijkt dat de Enschedese vork anders in de steel zit.
https://docplayer.nl/115082407-Tno-pleegde-fraude-om-oorzaak-vuurwerkramp-enschede-te.html
Is er niet een olifant in de huiskamer -Hizbollah?
Er lopen nog een paar olifanten rond die de huiskamer opeisen.
Een volk krijgt wat het verdiend toch, Rob…😏
Dat zijn jouw woorden, Ben.
Maar kennelijk verwijs je daar mee naar de uitspraak ‘Toute nation a le gouvernement qu’elle mérite’ van Joseph de Maistre, die ik hierboven citeerde: Elk land heeft de regering die het verdient.
Ik denk weleens dat de Libanezen slechter krijgen dan ze verdienen.
De wereld is vol van volken die het slechter hebben dan ze verdienen. Wat hebben bv de Venezolanen niet gevochten en geleden om van de dictatuur af te komen. Wat makkelijk om dan vanuit het comfort te oordelen dat ze de regering hebben die ze verdienen.
Ja, ik begin steeds meer het idee te krijgen dat die uitspraak een ongelooflijk cliché is.
Mensen zuchten onder het juk van dictatuur, komen er al dan niet gewelddadig tegen in opstand, omarmen een vorm van parlementaire democratie, juichen hun leiders toe die beloven dat alles onder hun bewind anders zal worden, ze roepen hun leuzen en zwaaien met hun vlaggen, om vervolgens door diezelfde leiders te worden bedrogen, waarna er weer nieuwe leiders juichend en vlaggenzwaaiend in het zadel worden geholpen, met nieuwe beloften, nieuwe corruptie, nieuw bedrog.
Ook in de zogenaamde westerse democratieën, waar het bedrog verborgen zit onder een democratische laag make up, maar af en toe de kop opsteekt. Op 6 januari j.l. nig maar werd het Capitool in Washington bestormd – het centrum van de westerse democratie – en er ging een schok door de ‘beschaafde’ wereld. De aanstichters weigeren rekenschap af te leggen en weten zich gesteund door miljoenen aanhangers. Het kan zo weer gebeuren. Men is er klaar voor.
Hoeveel leed moet er nog worden geleden, hoeveel bloed moet er nog vloeien, voor het tot de mensheid doordringt – en dus tot onszelf, want wij zijn de mensheid – dat dit niet de juiste weg is? Uit verdeeldheid kan geen eenheid voortkomen en zolang we verdeeld blijven denken, zullen we een verdeelde wereld voortbrengen en in stand blijven houden. In die wereld zal de geschiedenis zich blijven herhalen, zoals dat al duizenden jaren gebeurt.
Als dat is waar je voor kiest, bedenk dan ook dat je voor die keuze zelf volledig verantwoordelijk bent.
Nou, nu weten we dus. Rob Duijf gelooft niet in democratie. Over wat er dan echt voor in de plaats moet komen heeft hij natuurlijk ook geen idee. ‘Het einde van de verdeeldheid – een soort nirvana annex dood?
Dat is waar hulp naadloos overgaat in politieke inmenging uit Iran.
Snapte ik, maar dat lijkt toch echt een beetje te zwak uitgedrukt. Hizbollah is de feitelijke macht in Libanon waarnaar de formele instellingen zich te schikken hebben. Moeilijk dan nog over Iraanse ‘hulp’ te spreken, voor velen is achter de politici Hizbollah verantwoordelijk voor de ellende. Vandaag was er deze (even de martelaarspathetiek negeren):
https://www.memri.org/tv/Ibrahim-el-sakr-official-lebanese-forces-god-grace-son-martyrdom-hizbullah-christians-dhimmis?fbclid=IwAR2_2cZu8VS0gbJGTdWCEShSUiykchi3wHM4G4UnCVp8aMzhGq0Z4kWuEGc
@Ben Spaans
Dat je niet begrijpt waar ik het over heb, kan ik billijken. Dat je echter een oordeel hebt over wat je niet begrijpt, getuigt niet van grote scherpzinnigheid.
Inderdaad, ik geloof Goddank helemaal nergens in!
Als je serieus wilt weten of iets op een andere manier kan, dan zul je dat wat je tot dan toe hebt gedaan achter je moeten laten. Dan zul je in beweging moeten komen. Je krijgt het niet op een presenteerblaadje, maar je zult er iets voor moeten doen. Maar ik denk niet dat jij zover gaat. De meeste mensen leiden aan geestelijke armoede en luiheid.
Dat democratie niet alleen maar parlementair vormgegeven hoeft te worden, maar dat mensen ook op een andere manier samen kunnen leven, komt kennelijk niet bij je op. Je stelt de vraag niet eens, maar het antwoord wil je ook niet horen. En dus blijf je hangen in je eigen vooroordelen. Je hebt geen flauw benul, Ben.