Ik liet u vorige week achter met de vraag wat de relatie was tussen de essenen, die we kennen uit diverse geschreven bronnen, en de Dode-Zee-rollen. Dit is een verzameling van een kleine duizend teksten, gevonden in grotten bij Qumran, op de oevers van de Dode Zee. Sommige van deze teksten zijn lang en beslaan een hele boekrol. Andere zijn vrij kort. Sommige zijn in kruiken goed bewaard, andere zijn juist extreem beschadigd. Van sommige teksten is meer dan één exemplaar bewaard. De meeste rollen en fragmenten liggen in Jeruzalem in een afdeling van het Israel Museum die bekendstaat als Shrine of the Book, maar er zijn ook teksten in het Jordan Museum in Amman.

Ongeveer een vijfde van de teksten betreft vertrouwd bijbels materiaal, ongeveer de helft bestaat uit niet-bijbelse joodse literatuur en de rest is te typeren als sektarisch. Onderzoekers duiden de teksten meestal aan met het nummer van de grot waarin ze zijn gevonden, de Q van Qumran en een nummer of de afkorting van de titel.

Voor we verder gaan met de relatie tussen de Dode-Zee-rollen en de essenen, eerst een overzicht van de rollen.  De volgende teksten zijn van belang:

De Tempelrol (11QT). Een overzicht van de ideale tempelcultus. De tekst is ouder dan de sekte, maar deze koesterde vergelijkbare ideeën. Twee exemplaren.

Enige werken der Wet (4QMMT). De uitleg van enkele halachische kwesties en de kalender. De tekst, vermoedelijk een brief van de Leraar der Gerechtigheid aan de hogepriester Jonathan en dus te dateren tussen 153 en 143 v.Chr., werpt licht op het ontstaan van de sekte. Zes exemplaren. Een van de allerbelangrijkste oudheidkundige ontdekkingen uit de twintigste eeuw.

De Rol van de lofprijzingen (1QH^a). Een reeks liederen over de slechtheid van de mens en de goedheid van God, die zich ontfermt over zijn uitverkorenen. De tekst, waarvan het belang blijkt uit het feit dat er niet minder dan acht exemplaren zijn, lijkt geschreven door de Leraar der Gerechtigheid.

De Gemeenschapsregel (1QS). Een beschrijving van de inwijding van de sekteleden, het dualistische wereldbeeld (“traktaat van de twee geesten”), regels voor het sektarische leven, een blauwdruk voor een toekomstige gemeenschap en een dankhymne. Er zijn minstens elf exemplaren van deze tekst, die is geschreven in de late tweede eeuw v.Chr.

Het Damascusgeschrift (CD). Een overzicht van de geschiedenis van de sekte en het optreden van de Leraar der Gerechtigheid, vermaningen, halachische voorschriften en een beschrijving van de organisatie van de sekte. De tekst dateert uit de late tweede eeuw v.Chr. en is overgeleverd in tien exemplaren uit Qumran en twee uit Cairo.

De Liederen voor het sabbatsoffer (4QShirShab). Dertien liederen die de offercultus in de tempel moesten vervangen, vermoedelijk gecomponeerd in de vroege eerste eeuw v.Chr. In Qumran zijn negen exemplaren gevonden en een tiende komt uit Masada.

De Pesher op Habakuk (1QpHab). De commentator betrekt Habakuk op de geschiedenis van de sekte en noemt naast de Leraar der Gerechtigheid ook diens tegenstanders. Geschreven na 63 v.Chr.

De Oorlogsrol (1QM). Misschien wel de bekendste van de Dode-Zee-rollen: een beschrijving van een oorlog in de Eindtijd, waarin de kinderen van het licht strijden tegen de kinderen der duisternis. De tekst moet in de huidige vorm zijn geschreven nadat het Romeinse Rijk een monarchie was geworden. Er zijn tien verwante teksten bekend.

We zullen over een uur verder gaan met de relatie tussen de Dode-Zee-rollen en de essenen.