Is Velsen Flevum?

De Romeinse vlootbasis van Velsen (Graham Sumner)

Het gaat over Flevum, dus het is interessant. Archeoloog Arjen Bosman heeft bij Velsen een enorm groot Romeins kamp ontdekt, een castra. U leest er in De Volkskrant meer over. Nu waren er al heel lang twee Romeinse kampen bekend, die archeologen meestal aanduiden als Velsen-1 en Velsen-2. (Wat niet is verspoeld door het IJ en het latere Noordzeekanaal, is verstoord door de aanleg van Duitse versterkingen en de IJtunnels, dus u hoeft niet te gaan kijken.) Het nieuwtje is nu dat Velsen-2 zich veel verder naar het westen uitstrekte dan men aannam.

Het ontstaan van Velsen-1 is met jaarringen te dateren rond 15 na Chr. en lijkt in verband te staan met een vlootexpeditie van prins Germanicus richting Eems. Het einde wordt geplaatst rond 28, omdat de Friezen toen in opstand kwamen. Ik blogde er al eens over. Velsen-2 werd lange tijd geplaatst in de jaren veertig, toen keizer Caligula in Katwijk was en generaal Corbulo probeerde de Friezen te onderwerpen. Een groot Velsen-2 past daar goed bij.

Lees verder “Is Velsen Flevum?”

Opgegraven potten en pannen

Medaille met Romulus en Remus uit Velsen 2 (Huis van Hilde)

Een tijdje geleden heb ik een paar interviews gedaan met mensen die vertelden hoe oudheidkundigen wisten wat ze wisten. U hebt het deels gefinancierd. Voor mij was het een experiment en het was ook voor de jonge mensen met wie ik destijds samenwerkte nog niet allemaal vanzelfsprekend, wat betekende dat het een leuk en vooral leerzaam project was. De cameraman en de geluidsman zijn daarin sneller gegroeid dan ik: ze hebben in Eindhoven een bedrijfje opgericht, Second Sun, dat in de tussentijd voor een minispeelfilm, “Hoort erbij”, een prijs heeft gewonnen.

Het afwerken van de filmpjes verliep door een veelvoud aan redenen, waaronder ziekte, veel langzamer dan verwacht, maar na de filmpjes met Hein van Dolen (over de Lachmannmethode), met Casper Porton, met re-enactors Janneke Kluit en Robert Vermaat (over antieke kleding) en met Karen Jeneson (over reconstructie van wat archeologen niet opgraven) kan ik vandaag het interview presenteren dat ik in het Huis van Hilde in Castricum (het archeologisch museum/depot van de provincie Noord-Holland) had met archeoloog Arjen Bosman.

Lees verder “Opgegraven potten en pannen”

Filmen in Castricum

Zoals de vaste lezers van deze blog weten, werk ik aan een reeks filmpjes waarin oudheidkundigen uitleggen hoe ze aan hun inzichten komen. Dat wordt immers zelden verklaard: u moet maar geloven dat de Romeinen een woord dat ze toch echt spelden als caesar uitspraken als kaisar. Of dat middeleeuwse manuscripten vol schrijffouten bruikbaar zijn om te komen tot een betrouwbare reconstructie van een antieke tekst.

Laten we eerlijk zijn: soms zijn oudheidkundige claims ook ronduit buitenissig, zoals wanneer er niets is opgegraven en oudheidkundigen toch beweren dat er een aquaduct is geweest. Of als ze zeggen dat Zwammerdam Nigrum Pullum heette, terwijl er ter plekke nooit een inscriptie met die naam is gevonden. En om eerlijk te blijven: er is een hoop oudheidkundige schijnzekerheid en ik zou er een lief ding voor over hebben als onderzoekers in het openbaar dezelfde twijfel uitstraalden die ze tegenover hun collega’s betoonden. Vandaar dat we filmpjes zijn gaan maken om in elk geval uitgelegd te krijgen dat wetenschap geen simsalabim is.

Lees verder “Filmen in Castricum”