Van 2005 tot 2020 vatte ik het online beschikbare oudheidkundige nieuws elke maand samen en mailde dat als de Livius Nieuwsbrief naar een groeiend publiek. Uiteindelijk waren er 7900 abonnees, maar de kwaliteit van de samengevatte berichten was abominabel. Rond 2014 constateerde ik dat 40% van de online-artikelen fouten bevatte die de betrokken wetenschappers herkend behoorden te hebben. Het duurde daarna nog zes jaar tot bij mij het kwartje viel: door die informatie te delen, zelfs als ik aangaf dat het onzin was, was ik medeplichtig aan de academisch desinformatie. Dus stopte ik ermee. De oudheidkunde gaat kapot, zeker, maar het hoeft niet door onze handen te gebeuren.
Hieronder vindt u een van de nieuwsbrieven. Veel links zijn inmiddels verouderd.
LIVIUS’ EIGEN NIEUWS
Op onze blog: peltasten, scheve falanxen en de ondergang van Sparta, de brand van Rome, Velius Rufus, de Joodse Opstand, een ingeslagen schedel en de mantelspeld van Wijnaldum. Filmpjes over de reconstructie van het badhuis in Heerlen en het laat-antieke kleding.
In onze reeks Methodologie op Maandag: de betekenis van Edward Gibbon; oude tabletten en moderne technieken; hoe dateer ik een papyrus? ramanspectroscopie en ramanspectroscopie en de datering van antieke papyri.
======================================
HET MOOISTE VAN DE MAAND
In onze erkend subjectief “het mooiste van de maand” genoemde rubriek dit keer het bericht dat een prachtige Romeinse penning is gevonden in Noord-Duitsland. En daar zit een heel verhaal aan vast.
======================================
EGYPTE
Aardig artikel over de politisering van het graf van Toetanchamon.
Normaal gesproken besteden we weinig aandacht aan illegale handel van kunstvoorwerpen, maar er is moeiteloos een aparte nieuwsbrief mee te vullen. Deze maand werd een omstreden portret van Toetanchamon geveild dat is gestolen uit Karnak.
En nog meer Toetanchamon: de sarcofaag van zijn oma.
En verder: mummies in Saqqara.
======================================
HET OUDE NABIJE OOSTEN
Zijn ten zuiden van Sidon de oudst bekende fresco’s gevonden? (Let op: wandschilderingen zijn natuurlijk veel ouder.)
======================================
DE OUDE GRIEKEN
Dit is, ondanks de hijgerige kop, wel heel tof: heel vroege marmertransport en het ontstaan van de Egeïsche cultuur.
Als iets te mooi klinkt om waar te zijn, is het doorgaans ook niet waar, maar contacten tussen Griekenland en China in een vroeg stadium passen goed in het beeld van de DNA-revolutie, dus waarom niet?
Om blij van te worden: een waanzinnig mooie Artemis en Apollo uit Aptera.
======================================
ROME EN ZIJN RIJK
In de stad zelf: beeld van een Daciër.
Ruzie tussen archeologen en vulcanologen in Pompeii.
De Justiniaanse Epidemie – uw redacteur kan even niet ontdekken wat het nieuws is.
En verder: Alexandrië, mee Alexandrië, een inscriptie uit Plovdiv, Sevilla, Stratonicea en een enorm mozaïek uit Antiochië (geweldige foto).
======================================
BENOORDEN DE ALPEN
Leuk filmpje over een Keltische stad op de Staffelberg.
Typisch gevalletje oudheidkundige standaardoverdrijving: de inscriptie die tussen Katwijk en Leiden is gevonden. Alleen uniek als je je blik vernauwt tot Nederland en dat is bij de bestudering van het Romeinse Rijk natuurlijk het verkeerde perspectief.
Het maandelijkse lijstje uit Groot-Brittannië: een pen uit Londen met een grappig bedoelde inscriptie en de Muur van Hadrianus.
En verder: grafheuvels op de Veluwe, Geleen en een sarcofaag uit Zülpich.
======================================
ISRAËL, JODENDOM EN CHRISTENDOM
Erg leuk: de ontdekking van een oude christelijke privé-brief.
Waren de Nag Hammadi-geschriften met gnostisch materiaal begraven omdat het materiaal illegaal was geworden? (Nee natuurlijk, duh.)
En verder: el-Araj, Hazor, Hippos, Siloh.
======================================
OVERIG
De Krimschatten blijven nog wel even in Nederland.
En verder: de herkomst van het rund, een Iberische nederzetting bij Cuenca, digitalisering van de manuscripten op de Athos, over nut en nadeel van archeologie voor het leven.
======================================
OUDHEIDKUNDIGE ZELFTRIVIALISERING & ANDER SLECHT NIEUWS
De Oudheid is natuurlijk helemaal niet interessant en moet dus worden opgehypet, want stel je toch voor dat oudheidkundigen geïnteresseerde mensen écht inhoudelijk moesten informeren.
Aandachttrekkerij: archeoloog vindt de plek waar Abraham Melchizedek ontmoette, Tell es-Safi heeft echt niets met Goliath van doen.
Meer aandachttrekkerij: oorbelfragment blijkt van “enorme historische waarde”. Waarom wordt er niet bij gezegd. De Romeinse archeologie is toch de intellectueel minst uitdagende, blijkt maar weer eens.
Pseudowetenschap: de heilige graal – meer hoeft er niet te worden gezegd.
Verkeerde frames: Asterix – we horen natuurlijk niet waarom deze in Engeland gevonden helm van het continent afkomstig is.
Weglaten wat je niet uitkomt: Ziklag, de plek waar David naartoe vluchtte om aan Saul te ontkomen. Verkeerde plek, vondsten uit de verkeerde tijd. Gevalletje klinkklare oudheidkunde.
======================================
INTERNET
Mooie website met Aramese documenten uit Afghanistan (allemaal zonder provenance overigens).
======================================
OVERLEDEN
Een mooie necrologie van de beroemde oudhistoricus Fergus Millar, auteur van prachtige boeken over Romeins keizerschap en het Romeinse Nabije Oosten.
======================================
EN TOT SLOT
Aquaducten blijken maar een klein deel te zijn geweest van de watervoorziening van het oude Rome.
Toota witharsechwanoo!
Misschien is dit nieuws te vers, misschien heb ik het over het hoofd gezien (ik heb deze Nieuwsbrief slechts diagonaal doorgenomen), maar hoe dan ook nomineer ik dit als Mooiste van de Maand. Mag ook voor de volgende Nieuwsbrief. Het staat vandaag op de voorpagina van Dagblad van het Noorden (echt, jullie elders in het land missen nogal wat) met een mooiere foto, maar de website heeft niets. Dit wel:
https://www.alphens.nl/nieuws/romeinen-bezoeken-wilhelmina-kinderziekenhuis-in-utrecht.html
Alle liefhebbers raad ik aan volgend jaar eind juli opgenomen te worden in het Wilhemina Ziekenhuis te Utrecht! Want ik heb even gegoogeld en het lijkt een jaarlijkse traditie te zijn.
Het WKZ is een kinderziekenhuis, FrankB.
Wordt weer kind.
Dat is een Bijbelse verwijzing: wordt als de kinderkens.
“Als iets te mooi klinkt om waar te zijn, is het doorgaans ook niet waar”
Ik heb het in de gauwigheid niet kunnen vinden, maar is Balkh (de vroegere hoofdstad van Bactrië, tegenwoordig Noord-Afghanistan) niet dichter bij Xi’an (van het Terracotta Leger) dan bij Athene? Dus waarom zouden een paar Bactrische Grieken niet nog een stukje doorgereisd zijn?
Het zou kunnen, maar ik vind het idee dat ze de Chinezen geinspireerd zouden hebben een beetje vergezocht.
Inderdaad, dat is ook mijn eerste reactie.
Tja, ik zie niet goed in waarom. Zoals ik al schreef, het is niet alsof ze helemaal uit Athene moesten komen.
“Ruzie tussen ….”
Houd je ons op de hoogte? Dit belooft een spannender soap te worden dan alles wat er om de treurbuis te begluren valt.
“uw redacteur kan even niet ontdekken wat het nieuws is.”
Als ik het stukje goed begrepen heb is het vooral de belofte van nieuws:
1. de bevestiging dat de pestepidemie niet eenmalig was, maar gedurende een jaar of 200 steeds weer terugkwam;
2. verregaande invloed op de sociale en economische veranderingen gedurende deze 200 jaar en daarna. Maar dat vind ik nou een tikje voorbarig, omdat het artikel geen enkele poging doet dit aannemelijk te maken. Misschien heb ik niet goed gelezen, zal niet voor het eerst zijn.
“Alleen uniek als je je blik vernauwt tot Nederland ”
Zelfs dat maar deels, want de Romeinen bouwden in Nld. echt nog wel meer wegen behalve tussen Katwijk en Leiden. Als dat ding nou ten noorden van de Oude Rijn had gelegen ….
“een grappig bedoelde inscriptie”
Ik houd wel van zulke zelfspot.
Een ruzie tussen archeologen en vulcanologen heeft natuurlijk de neiging zowel diepgravend als explosief te zijn.