[Zevende deel van een reeks over de Joodse Opstand in 66-70 na Chr. Het eerste deel was hier.]
De Joodse generaal Josephus, die later de geschiedenis van de Joodse Oorlog zou beschrijven, werd belegerd in Jotapata in Galilea door de Romeinse generaal Vespasianus, die een belegeringsdam had aangelegd. Toen die eenmaal was voltooid en de bodem was versterkt met een laag metselspecie, was het moment aangebroken waarop de Romeinen hun ram in stelling brachten.
Josephus’ eerste tegenmaatregel kwam uit het boekje: hij hing zakken met kaf voor de muur, die de kracht van de inslag opvingen. Ook het Romeinse antwoord was voorspelbaar: ze bevestigden een scherp voorwerp voorop de ram, waarmee ze de kussens opensneden en leeg lieten lopen. De archeologen die Jotapata opgroeven stelden vast dat de belegerden hierna de wal stutten door kamers in de muur te vullen met puin. Het rammen ging ook in de nacht door, terwijl de blijden almaar doorgingen met het lossen van stenen, die de op de oude muur gemetselde verhoging vernietigden. Josephus geeft toe dat ontreddering zich van de verdedigers meester maakte – een afschuwelijke anekdote leest u hier (niet voor mensen met een zwakke maag).
De bres was in de muur geslagen en de Romeinen vielen bij dageraad aan, onder dekking van een beschieting met zoveel pijlen dat het zonlicht even werd weggenomen. Ver kwamen de aanvallers niet. In de bres boden de Joden heftig weerstand en de Romeinen die met ladders de muur bestormden werden onthaald op een regen van kokende olie. Toen de avond viel, braken de Romeinen de aanval af. Josephus voegt toe dat het de twintigste daisos was, ofwel 20 juni 67: ongeveer de langste dag van het jaar. Het gevecht kan wel veertien uur hebben geduurd.
Het beleg was nu al vijf weken aan de gang en de mislukte aanval had het moreel van de Romeinse soldaten geen goed gedaan. Ze hadden reden tot klagen over hun commandant, die hun onvoldoende dekking had gegeven: Vespasianus zou er beter aan hebben gedaan eerst torens te hebben laten bouwen en daarvandaan de verdedigers van de muren te hebben laten schieten. Om het moreel wat op te vijzelen, stuurde Vespasianus legionairs van het Vijfde en Tiende naar de berg Gerizim en de stad Jaffa, waar ze eenvoudige overwinningen behaalden en naar hartenlust mochten plunderen. Ze keerden terug met 2130 krijgsgevangenen.
Ondertussen bouwden de mannen van het Vijftiende drie torens van zo’n vijftien meter hoog, bepantserd met ijzeren platen. Het bombardement door de blijden ging onophoudelijk door en het aantal doden in Jotapata moet gestaag zijn opgelopen. Het zal Vespasianus niet hebben verbaasd dat een overloper hem kwam melden dat er nog maar weinig Joden in staat waren tot vechten.
Vlak voor dageraad, bijgelicht door de afnemende maan, klom op de zevenenveertigste dag van de belegering een kleine groep soldaten, gecommandeerd door Vespasianus’ zoon Titus, in alle stilte over de muur. De vermoeide Joodse wachtposten werden gedood en het noordelijk deel van de stad, dat het zwaarst was versterkt, was al door de Romeinen ingenomen toen de opkomende zon de dauw deed verdampen en de stad in nevel hulde. Al snel begrepen de Joden wat er was gebeurd en ze hadden geen illusies dat, als ze werden opgepakt, hun de eindeloze marteling wachtte van de kruisdood.
Veel van de verdedigers van Jotapata pleegden zelfmoord. Over het lot van de vrouwen hoeven we ons geen illusies te maken. Die avond, 1 juli, gaf Vespasianus bevel de stad te verwoesten, voor zover dat nog niet was gedaan door de blijden. Hij zal weinig vreugde aan de inname van de stad hebben beleefd: de belegering had ongeveer 160 talenten gekost en de verkoop van de krijgsgevangenen zal zo’n 110 talenten hebben opgeleverd. Het voorspelde weinig goeds voor de verdere campagne en dat was geen prettig nieuws om te melden aan de keizer. Bovendien was Josephus zoek.
Zwak maanlicht kort voor dageraad tijdens de bestorming van Jotopata is een leuk detail maar Josephus zegt dat nergens. Als de door jou geciteerde kalender omrekening juist is (1 Panemus 13 Nero [BJ 3.339] = 1 juli 67) dan is er ook een probleem – de astronomische nieuwe maan vond ongeveer twintig uur eerder plaats dus er kan op dat moment geen sprake van maanlicht zijn geweest.
Op 20 juli 67, de datum voorgesteld in de door jou gebruikte vertaling van F.J.A.M. Meijer en M.A. Wes, was de maan voor meer dan de helft verlicht (ongeveer anderhalve dag vóór laatste kwartier) en dan zou deze zeker een merkbare bijlichting hebben kunnen geven.
Zwakke maag? Mensen met een zwakke maag en een onrealistische kijk op wat de mensheid allemaal uithaalt, kunnen beter helemaal niets meer lezen. vooral het nieuws van nu niet. Oorlog en onrecht is van alle tijden.
@antoinette:helemaal eens, als je daar niet tegen kan moet je thuis blijven zitten in je stoel, maar dan heb je misschien pech omdat het dak naar beneden dondert, ach er is altijd wel wat.
‘(…)een afschuwelijke anekdote leest u hier (…)’
Waarbij nog valt op te merken dat de Westzijderkerk aan de Westzijde in Zaandam in de volksmond nog altijd ‘de Bullekerk’ heet.
De grafzerk van de familie Egh ligt rechts naast de ingang. Op de steen zijn nog de vage contouren van de stier te herkennen. Het schilderij werd in 1834 overgeschilderd. Het is lange tijd een trekpleister geweest voor veel ‘ramptoeristen’ die zelfs de protestantse kerkdiensten kwamen verstoren…
Kom op Rob, als je toeristen wilt trekken naar de Zaanstreek moet je het goed doen. Twee foto’s van de Bullekerk, die best mooi is:
https://kijkzaans.nl/wp-content/uploads/2011/07/Architectuur-Bullekerk-2-Arjan-ten-Pierick.jpg
https://erfgoedstem.nl/wp-content/uploads/2019/04/3Westzijde75Zaamdam-Bullekerk2019-03-30foto20SjorsvanDam-600×400.jpg
En hier is de roemruchte stier:
https://cdn.simplesite.com/i/9e/99/286823005919418782/i286823014235773380._szw1280h1280_.jpg
De katholieke kerk aan de Oostzijde is ook best mooi.
En dat is alleen nog maar Zaandam. Er valt in Zaanstad, Wormer en Oostzaan een fraaie kerketocht te organiseren.
Ik realiseer me pas nu dat twee van mijn meest enthousiaste respondenten allebei uit de Zaanstreek komen.
Nou, voor mij is het alweer een tijdje geleden. Tegenwoordig kom ik uit Oost-Groningen. Ook niet slecht.
Serieus, overal waar ik kom te wonen zoek ik naar leuke, mooie plekjes die niet prominent of helemaal niet op de toeristische kaart staan. De Bullekerk – die inderdaad een fijne akoestiek heeft – is nog wel bekend, maar er zijn er nog wel meer. Vooruit, nog eentje dan:
http://rijksmonumenten.nl/monument/40058/oud-katholieke-schuilkerk-heilige-maria-magdalena/zaandam/
Weet volgens mij de helft van de Zaankanters niet.
Tja, daar kan ik me alleen maar bij aansluiten, Frank.
Wist je trouwens dat de Bullerk dit jaar ‘Cultureel Centrum de Bullekerk’ gaat heten? De protestantse gemeente moest de kerk in 2018 afstoten i.v.m. geldgebrek door het afnemende aantal beleidend gelovigen.
Uitstekende plek voor concerten.
Weet ik – ik heb in een ver verleden de zojuist overleden Anner Bijlsma nog eens begeleid …. hele fijne akoestiek.
Oh wow. Anner Bijlsma was een groot cellist. Ik ging vroeger naar de Bachstraat luisteren als illustere heren als Bijlsma, Brügen en de Kuijkens masterclasses gaven. Gratis concerten voor de platte portemonnee…
Vergeet de prachtige kerkjes in Noord-Groningen En Friesland niet.
Maar wat een schitterend relief!
Agressie is van alle tijden, ik verbaas me dat we hier in Europa al in geen 70 jaar geen oorlog meer hebben. Vlgs. mij is oorlog, uit de hand gelopen ruzies de normale gang van zaken.
‘(…) ik verbaas me dat we hier in Europa al in geen 70 jaar geen oorlog meer hebben.’
Werkelijk Jan? Volgens mij heb jij paar ernstige conflicten over het hoofd gezien…
Op zijn best is er hier sprake van een gewapende vrede.
‘Vlgs. mij is oorlog (…) de normale gang van zaken.’
Bravo. Het militair-industrieelcomplex is blij met je.
Wat ik in elk geval niet ben is een vredesactivist, dat soort gedoe heeft geen zin. Mensen zullen altijd blijven vechten,je moet alleen zorgen dat je een eindje uit de buurt blijft. Ik hou niet van illusies en al helemaal niet van idealen. Wat moet een mens ermee, maar dromen kunnen natuurlijk wel fantastisch zijn. En die gaan bij mij gelukkig heeeel snel over.