Ik heb al een aantal keren geblogd over de grote geleerden van de late achttiende en vroege negentiende eeuw: Winckelmann en Gibbon natuurlijk, maar ook Wolf (over wie volgende week meer) en de politici van de Revolution von Oben die de nieuwe wetenschappelijke inzichten omzetten in een functionerende universiteit. Als het u vandaag, nu onze universiteitsmensen demonstreren voor onze toekomst, allemaal wat deprimeert, bedenk dan dat we twee eeuwen geleden de universiteit ook opnieuw hebben kunnen uitvinden en opnieuw een toekomst verwierven. Lees maar. Het veronderstelt wél dat de politiek begrijpt dat onderwijs, cultuur en wetenschap geen kostenposten zijn maar investeringen. Dat is nu vanzelfsprekend anders. Maar wie weet.
Romeinenliefde
Terug naar die wetenschappers van toen. Zij waren gefascineerd door het vrijheidsideaal en zagen dat belichaamd in de oude wereld. Dáár zochten ze aansluiting bij. Dat valt bijvoorbeeld op aan de Amerikaanse Revolutie van 1776, aan de even revolutionaire Nederlandse Patriottentijd van 1780-1787 en aan het Frankrijk van 1789-1815. Steeds namen de vernieuwers de Romeinse tijd als model. De Verenigde Staten hebben een Capitool en een Senaat, de officiële architectuur was lange tijd gebaseerd op de Romeinse. Kijk in Amsterdam eens naar Felix Meritis. In Frankrijk heet de kunststijl van Napoleon (eerste consul, keizer) niet voor niets “Empire”. Denk aan het legioen van eer, aan de Arc de Triomphe, aan de Code Napoléon.
Het was niet gering wat de nieuwlichters allemaal beweerden. Dankzij vrijheid was er mooie kunst (aldus Winckelmann). Dankzij vrijheid was er economische voorspoed (aldus Adam Smith). En dankzij vrijheid zouden de Europese imperia niet het lot ondergaan van het Romeinse (aldus Gibbon). En steeds presenteerden de betrokkenen, hoewel hun vrijheidsliefde voortvloeide uit de Verlichting, het alsof ze het oude Rome volgden.
Germanenliefde
Dat riep tegenkrachten op. Er kleefde zoveel bloed aan Napoleons handen dat de Romeinse beeldentaal onaangename associaties kreeg. Daarom richtten degenen die de vrijheid een warm hart toedroegen, zich van de weeromstuit op alles wat niet Romeins was. In Pruisen, dat in 1806 bij Jena-Auerstedt door de Fransen was verslagen, publiceerde Heinrich von Kleist zijn toneelstuk Die Hermannsschlacht, waarin hij de Duitsers eraan herinnerde dat hun voorouders ooit de voorouders van de “Romein” Napoleon hadden verslagen. Het Nibelungenlied, waarin de Bourgondiërs en de Frankische held Siegfried belangrijke rollen vervullen, was in deze jaren een bestseller.
Filhellenisme
De populariteit van de Germanen werd geëvenaard door die van de oude Grieken. Zo publiceerde Wilhelm von Humboldt in 1807 zijn Geschichte des Verfalls und Untergangs der griechischen Freistaaten. Zijn stelling: de Romeinen/Fransen mochten dan militair sterk zijn, de Grieken/Duitsers waren de culturele vernieuwers. En zoals de Griekse cultuur de Romeinse invasie had overleefd, zo mochten de Duitsers aannemen dat hun beschaving een grootse toekomst. In Engeland vielen dichters als Byron, Shelley en Keats ten prooi aan dezelfde Griekenlandliefde, die bekendstaat als filhellenisme.
Zolang de identificatie van Duitsland met Griekenland inhield dat de Duitsers zich moesten verenigen om Napoleon te verslaan, hadden de vorsten geen bezwaar. Vooral de koning van Beieren bouwde wat af aan quasi-Griekse architectuur. Het is niet eens lelijk, wat met classicisme doorgaans wel het geval is. Ik kan u een bezoek aan de Befreiungshalle te Kelheim of de Münchner Königsplatz zeker aanraden. Combineer Grieks en Germaans en je krijgt het Walhalla bij Regensburg.
Kunst versus politiek
Het vorstelijk enthousiasme voor bevrijding verdween echter als sneeuw voor de zon als de filhellenen die bevrijding tevens vertaald wilden zien in politieke invloed in Duitsland zelf. De vorsten zagen de liefde voor Griekenland zoals Winckelmann: een passie die vooral artistiek moest worden uitgeleefd. Men zocht naar een “Reich der Innerlichkeit”, waar de kunstenaar koning was en zijn onderdanen de weg wees. De mensheid moest weg uit de werkelijkheid van alledag naar een rijk van schoonheid, gemodelleerd op de Griekse kunst. Griekenland kwam zo buiten de werkelijkheid te staan. Een moderne mythe was geschapen.
Al met al was het filhellenisme een ambigue beweging, zoals zoveel ideologieën. Voor de een vormde het een bron van inspiratie tot mooie kunst, voor de ander was het een aanleiding tot politiek handelen. Wanneer dit laatste zich richtte op politieke rechten voor de Duitse bevolking, kon het filhellenisme rekenen op stevige weerstand van de gevestigde machten.
Bildung
Het is de verdienste van Von Humboldt geweest dat hij een manier vond om de bevrijdingsgedachte van het filhellenisme zó om te vormen dat de overheden er voordeel in zagen. Het draaide voortaan om Bildung, de persoonlijke ontwikkeling van de burgers. Het zou het sleutelbegrip zijn toen hij als minister allerlei onderwijshervormingen doorvoerde.
Ik heb bewondering voor deze hervormers. Ze wilden hun maatschappij verrijken, verbeteren. Ze hadden de energie. En ze deden het. Mijn respect maakt me echter niet blind voor hun fouten. Het waren ook maar mensen, met alle vooroordelen en vergissingen van dien. Eén daarvan is dat het Bildungs-ideaal verwerd tot persoonlijke ontwikkeling. Het was geen maatschappelijk ideaal meer. Ik weet niet of het, gegeven de vorstelijke weerstand tegen politieke bevrijding, anders had kunnen lopen. Het individualistische karakter is in elk geval het zwakke punt gebleven van de gymnasia. Misschien een andere keer daarover meer.
Vandaag, een dag vol academische demonstraties, wil ik u eraan herinneren dat her-vorming van de universiteit mogelijk is en dat een samenleving altijd een kans heeft om opnieuw te beginnen. Het veronderstelt echter een visie op de maatschappelijke idealen die we via het onderwijs en de wetenschap willen bereiken, en die ontbreekt momenteel geheel en al. Misschien wel mede door het persoonlijke karakter van het Bildungs-ideaal, ik weet het niet.
In elk geval: ik adviseer u de stukjes over de onderwijshervorming nog eens te lezen. Denken over een nieuwe universiteit is geen vaag utopisme.
[Geschiedenis is geen amusement, leuk voor een vrijblijvend stukje in een tijdschrift of een item op TV. Het is een wetenschap. In de reeks “Methode op Maandag” (MoM) leg ik uit wat de oudheidkundige wetenschappen, en de historische wetenschappen in het algemeen, maakt tot wetenschappen. Een overzicht van deze en vergelijkbare stukjes is hier.]
Dit is een bekend thema. Innerlichkeit betekent dat de intellectueel zich niet met de politiek bemoeit, wat niet zo democratisch klinkt. Daar hoort ook het verhaal van Doktor Faustus (bv Goethe, Thomas Mann) bij; wie echt iets heeeeel groots wil bereiken kan zich niet aan de gangbare noties van goed en kwaad van de gewone mensen houden; Doktor Faustus verkoopt zijn ziel aan de duivel om van de duivel de kennis te krijgen over hoe je een gewoon metaal in goud kunt transformeren. Aan het eind van het verhaal wordt Faustus gillend door de poort van de hel gesleept. Dit thema is wel in de Duitse geschiedenis te zien. De Romantik gaat daar ook over.
“dat een samenleving altijd een kans heeft om opnieuw te beginnen”
Dat zal voor eilandsamenlevingen in de Stille Oceaan niet opgaan, gegeven de inmiddels onomkeerbare klimaatverandering. Voor het Nederlands onderwijs wel.
Alleen, ik herhaal het, lijkt het mij zinniger om aan de basis te beginnen.
https://www.eenvoudigcommuniceren.nl/onderwijsinspectie-luidt-noodklok-toename-laaggeletterdheid-en-segregatie
Tenzij men sociale mobiliteit een slechte zaak vindt en zich ergert aan de hoge score van Nederland op dit punt, natuurlijk.
We kunnen ook het rekenonderwijs vereenvoudigen: 1+1=veel.
Als sommige mensen nu eenmaal te dom zijn om goed te leren lezen?
@Martin: ik ken mensen die nauwelijks een krant lezen, laat staan een boek. Maar als er iets moet gebeuren aan bv. m’n huis blijken ze van onschatbare waarde in mijn ogen.met gestudeerden die van klussen houden heb ik slechte ervaringen.
Als u uit de cijfers die in de link genoemd wordt concludeert dat zij “nu eenmaal te dom zijn om goed te leren lezen” zie ik graag dat u die conclusie hard maakt – iets dat u keer op keer beweert zo belangrijk te vinden.
Als u die conclusie niet trekt reageert u niet op mijn commentaar en bevestigt u keurig de overbekende vooroordelen die ik jegens u hebt. Dat gebeurt ook als u verkiest niet te reageren.
In alle gevallen verkrijgt u mijn dank.
“Door een eenvoudigere verhaalstructuur, kortere zinnen, grotere letters, eenvoudigere grammatica en makkelijkere woorden. Zo kunnen jongeren en volwassenen die moeite hebben met lezen opeens wél een boek uitlezen.”
Hoe volgt daaruit dat zij “nu eenmaal te dom zijn”?
Tot nu toe bevestigt u mijn vooroordelen jegens u.
Ik zei “nu eenmaal te dom zijn om goed te leren lezen” . Dus om _goed_ te leren lezen. Niet te dom om een eenvoudig beroep uit te oefenen. En ja, het is goed dat er ook mensen zijn die huisvuil ophalen etc. Ik vond alleen die bewering op die website ongefundeerd.
@Martin: Zo kan-ie wel weer. Het brood dat u eet, het onderhoud van uw huis, het bevoorraden van uw winkel, de reparatie van uw auto, het repareren van uw dak als het lekt, uw billen afvegen als u ooit in een verpleeghuis terecht komt – ik neem niet aan dat u dat zelf allemaal maakt en doet of zelfs maar kan. Zonder de inzet van al die zgn. laaggeletterde banen bent u en velen met u helemaal nergens. Een beetje meer waardering van uw kant zou u sieren.
Ik zie geen verband met wat ik schreef.
Ik vind die link een goede illustratie voor wat er mis is met sommige alfa vakken. Armoede, schulden een laaggeletterdheid gaan samen, dat is zo, maar waarom is dan laaggeletterdheid de oorzaak van armoede? Waarom hebben dIe drie problemen geen gemeenschappelijke oorzaak, zoals bv gebrek aan geestelijke capaciteit? Niet elke correlatie is een oorzakelijk verband.
@Martin, laaggeletterden worden niet op hun waarde geschat, zij kunnen andere dingen dan zij die gestudeerd hebben, ik zeg maar wat. Wat denk jij? Denk ook aan hoogopgeleide Syriers die hier niet aan de bak komen.
Tuurlijk, ik zeg niet dat ze niets kunnen. Het moderne probleem is dat door automatisering (administratief werk) en robotisering de banen voor de middengroepen (MBO) verdwijnen.
Dit is achterhaald. De Zuid-Oost Groningse gemeenten hebben voor de coronacrisis hun aantallen bijstandtrekkers om en nabij kunnen halveren door de grote vraag naar laaggeschoold technisch personeel (vaklui in de bouw ed). Hoe het nu is weet ik (nog) niet. Maar dat moet wel op een minimaal niveau (zie boven) kunnen lezen, schrijven en rekenen.
Ik noemde de middengroepen, administratief personeel etc.
“waarom is dan laaggeletterdheid de oorzaak van armoede”
U bent hoogstwaarschijnlijk laaggeletterd in de Khoisantalen. Stel nou dat u al uw correspondentie met de belastingdienst, deurwaarders, schuldeisers enz. voortaan in een Khoisantaal moet voeren. Hoeveel geld zou u dat kosten omdat u domweg niet begrijpt wat er staat? Als u ergens solliciteert bij een bedrijf waar een Khoisantaal gangbaar is en het blijkt dat u het niet kunt lezen en schrijven, hoe groot is de kans dat u aangenomen wordt?
Overigens maakt u zich schuldig aan de correlatie-causatie drogreden en aan overdreven vereenvoudiging. Toevallig ben ik er een voorbeeld van – en ik heb er in Zuid-Oost Groningen nog wel een aantal ontmoet – dat in Nederland het absolute minimum (waar ik op verkeer) genoeg kan zijn. Anders gezegd: ik ben arm en ik ben noch laaggeletterd noch laaggecijferd. En ik kom prima uit. Dat doet mij vermoeden dat simpelweg dat minimum verhogen (zoals het FNV voorstelt) maar weinig uithaalt. In economische termen lijkt er sprake te zijn van afnemende meeropbrengst. Wie niet in staat is om van 1500 Euro (twee ouders, twee kinderen) per maand rond te komen zal ook met 1600 Euro in de problemen blijven. Ervoor zorgen 95% van de bevolking (en dat is volgens mij een zeer bescheiden streefcijfer) op eind-lagere school, begin vmbo-niveau kan lezen, schrijven en rekenen ipv de 80% die het dreigt te worden lijkt mij een betere investering, iig op middellange en lange termijn. Tenzij men de werkgelegenheid in incasso-sector wil verhogen.
U kent misschien het gezegde. Mijn variant: geef 1000 mensen een hengel en minstens 950 zullen uit vissen gaan om hun honger te stillen.
U draait de logica om. Ik heb niet gezegd dat hooggeletterdheid rijkdom impliceert. Ik denk ook niet dat u laaggeletterd zou zijn. En ik heb nog nooit van de Khoisantaal gehoord. Er zijn ook Nederlandse laaggeletterden, het zijn niet alleen immigranten.
De KhoiKhoi en de San zijn twee volkeren uit Zuid Afrika en hun talen staan bekend om de vele klikgeluiden. Vroeger noemden de Hollanders hen Bosjesmannen en Hottentotten, dat laatste vanwege de voor Hollandse oren onverstaanbare taal.
De KhoiKhoi en de San zijn twee volkeren uit Zuid Afrika en hun talen staan bekend om de vele klikgeluiden. De Hollanders noemden hen Bosjesmannen en Hottentotten, dat laatste vanwege de voor Hollandse oren onverstaanbare taal.
Nou ja! Denk je dat je reactie er niet staat, probeer je het nog een keer, krijg je dit.🤨
Ik vind overigens dat ieder kind recht heeft op optimaal onderwijs. En als vervolgonderwijs kan helpen om de leesvaardigheid te verbeteren dan moet dat ook gedaan worden.
Als ik al die hervormings- en revolutionaire idealen gevormd naar Romeinen of Grieken lees, ben ik elke keer verbijsterd dat men indertijd over vrijheid sprak terwijl de helft van de bevolking, namelijk alle vrouwen, buitengesloten waren van die vrijheid.En meestal ook nog een deel van de mannelijke bevolking, maar dat nu even terzijde. Vrouwen in elk geval altijd.
Ik begrijp er nog steeds niets van.
Jona, je had dat op z’n minst toch even moeten noemen.
Gelukkig is dat ondertussen wel aanmerkelijk verbeterd maar zolang er nog steeds maar 13% van de hoogleraren vrouw is, is het nog lang niet klaar. Misschien kunnen we dat ook ‘meenemen’ in die universitaire revolutie waar ik geheel voor ben,
Als we naar de hele wereld kijken is er nog steeds een revolutie nodig om de positie van vrouwen en meisjes te verbeteren.
Ja, er was een “vindication of the rights of woman” voor nodig om dit geagendeerd te krijgen; ik meen te weten dat gelijke rechten voor vrouwen tijdens de Franse Revolutie niet eens bespreekbaar werd geacht, niettegenstaande het feit dat vrouwen een belangrijke rol speelden tijdens de gebeurtenissen.
Ook de afschaffing van de slavernij, die in die jaren wel overwogen is geweest (en in de Franse Caraïben ook even werd ingevoerd), was nog enige decennia ondenkbaar. Het was de bey van Tunis die er als eerste een einde aan maakte. De afschaffing van de Russische lijfeigenschap en de slavernij in de VS waren toen nog vér.
In “These Truths” van Jill Lepore, een geschiedenis van de VS, valt te lezen hoe de combinatie van de beleden vrijheidsliefde, als onvervreemdbaar mensenrecht, en de gepraktiseerde slavernij, vanaf de stichting van de VS weliswaar bij sommigen voor een slecht geweten zorgde, maar bij allen doodleuk, uit eigenbelang, bleef bestaan. Die toestand heeft decennia voortgeduurd.
Washington wilde zijn slaven na zijn dood de vrijheid geven.
Wie al ver voor 1800 tegen de slavernij ageerden, waren de Quakers.
Voor zover mij bekend, werd de afschaffing van de slavernij op de Franse Caraïbische eilanden juist níet bevorderd. De afschaffing van de slavernij op Haïti was het gevolg van een massale slavenopstand en duurde niet lang, doordat de Fransen met steun van de VS hun gezag herstelden.
These Truths is een goed boek als je de huidige VS wilt begrijpen. Ik verbaas mij niet over BLM, maar denk wel dat het niet veel gaat opleveren.
@RobvD: zoals wel vaker ligt het ingewikkelder.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Slavernij#Frankrijk
Met steun van de VS? Dat klopt niet. Napoleon voerde de slavernij weer in en stuurde in 1802 een leger naar Haïti/ Saint Domingue dat rebellenleider Toussaint l’Ouverture gevangen nam en naar Frankrijk stuurde, waar hij overleed. Maar de Franse soldaten stierven massaal aan de gele koorts en de kolonie was niet meer te houden.
Volgens “These truths” hielpen de VS de Fransen met geld en wapens, doodsbenauwd als vele Amerikanen waren dat de Opstand in de VS navolging zou vinden.
Dat Napoleon contact had met de VS klopt wel, hij “verkocht” de kolonie Louisiana omdat hij er toch niets aan had, dus dat er geld van Amerika naar Frankrijk ging, is waar. Maar je reactie wekte een beetje de indruk dat de poging om Haïti/Saint Domingue te heroveren een gezamenlijke operatie was.
En het Franse gezag werd dus ook niet hersteld, of in ieder geval maar heel kort.
Zoals zo vaak is de werkelijkheid veel ingewikkelder. De Bey van Tunis was niet de eerste. Noordelijke Staten van de VS, veel van de nieuwe Latijnsamerikaanse staten en ook Europese landen waaronder het Verenigd Koninkrijk waren er eerder mee dan 1846. Het emancipatieproces kende in een aantal landen wel terugvallen en inconsequenties.
Bekijk de Engelse wikipedia pagina over het afschaffen van de slavernij, waarvan ik de link niet geplakt krijg (grmbl) met mijn nieuwe telefoon, sorry.
Komt-ie:
https://en.wikipedia.org/wiki/Abolitionism
Nou bedoelde ik eigenlijk deze https://en.m.wikipedia.org/wiki/Timeline_of_abolition_of_slavery_and_serfdom
Er is een boek over de veranderende betekenis van vrijheid. In de Nederlandse Republiek was vrijheid bijvoorbeeld de stedelijke autonomie. Het is steeds iets anders.
De titel van dat boek ben ik vergeten.
Annelien de Dijn, Freedom: An Unruly History (Harvard U.P., 2020)
Ik dacht aan iets anders maar ook dit is boeiend.
De gender van een kandidaat is geen criterium voor de benoeming tot hoogleraar. In bv de electrotechniek zijn er niet veel vrouwelijke hoogleraren; waarom zou dat erg zijn?
Bv. omdat je een heleboel talent onbenut laat.
50% dus. Doelpunt voor Frank.
Als vrouwen dan eerst eens electrotechniek gingen studeren …
Als mannen nou eerst eens de leeromgeving aantrekkelijk maakten voor vrouwen …..
De realiteit is dat mannen iha meer naar autisme neigen dan vrouwen, die gemiddeld meer naar het sociale neigen. Dat verklaart waarom mannen vooral in exacte, formele en monomane zaken zijn geïnteresseerd, wiskunde en theoretische natuurkunde, computers, etc. Ik heb drie dochters, en die vinden mij een nerd. Overigens doen ze het zelf ook goed, de eerste twee zijn al afgestudeerd, de derde doet dat begin volgend jaar, dan is het gehele gezin academisch opgeleid. Dat heeft wel invloed op mijn blik op de maatschappij, denk ik.
Voor zover ik weet zijn de diagnose-criteria voor autisme opgesteld aan de hand van mannen. Vrouwelijk autisme is daardoor lange tijd onherkend gebleven.
Ja vrouwen, ze waren er wel maar ze moesten kinderen baren en voor de rest gewoon niets zeggen.
Een gevolg van de vrijheid is dat vrouwen zelf bepalen wat ze willen studeren, en ook dat veroorzaakt statistische verschillen tussen de genders. Vrijheid heeft gevolgen.
@anyoinetteduijsters: Voor de rest mochten vrouwen niets zeggen? Er wordt tussen vrouwen onderling en tussen de geslachten behoorlijk wat afgebabbeld, ik word er vaak vreselijk moe van, gezeur van mannen over auto’s, hypotheken, ik weet niet hoe snel ik weer thuis wil komen. Verder stel ik dat vrouwen enorm goed kunnen regelen, denk aan een huishouden, kinderen, boodschappen. Was dat heel vroeger anders? Ik denk het niet.Er moet wel dagelijks gegeten worden. Vrouwen zijn kleine ondernemers.
Lees eens: Jan Luiten van Zanden, Tine De Moor and Sarah Carmichael, Capital Women. The European Marriage Pattern, Female Empowerment and the Economic Development in Western Europe, 2019.
@Truus Pinster: Ste je voor dat je een samenleving hebt waar de vrouwen de baas zijn, Zouden mannen dan een vorm van manninisme gaan oprichten, zo van wij willen ook meedoen?
Kan het niveau van een gesprek over de positie van vrouwen ook wat hoger ??
Mannen reageren wel op de afschaffing van slavernij met verwijzing naar bronnen en geschiedenis, niet op de positie van vrouwen.
Nooit je verdiept in degelijke diepgravende studies hierover ?
De reactie van ‘Martin’ is echt beneden alle intellectuele peil
Truus Pinkster, ik vind je reatie’s zo goed, ben het met je eens.
George Duby e.a. De geschiedenis van de vrouw, 6 dl.
Nog te vinden op:
https://www.boekwinkeltjes.nl/s/?q=Duby+geschiedenis+van+de+vrouw&t=1&n=1&from=header
Correctie: de reeks is 5 delen.
Jona, vlgs. mij was Byron ook dol Turkije. het is lang geleden dat ik z’n dagboeken heb gelezen, maar dit staat me nog bij.
Excuus: Het was niet “Martin” maar Jan Kroeze die de reactie beneden elk intellectueel peil gaf.
Is OK.
@Truus Pinkster: oef, klop van Truus, het is wat! Intellectueel niveau? Wat is daarvoor het criterium? Moet alles op een blog als dit zgn.intellectueel zijn. Volstrekte nonsens.
Nou ja, we kunnen natuurlijk streven naar een blog met een intelligente discussie. Het zal niet altijd lukken natuurlijk, zoals ook niet alle bijdragen even intelligent zijn, maar toch. Streven naar wat diepgang is toch niet vreemd?
Gelukkig zijn er nog mensen die wel gelezen hebben zoals de persoon die zinnige historische literatuur noemt over de positie van vrouwen in West-Europa.
Maar wat me daarnaast ook opvalt, en dat gebeurt echt overal in alle media: zodra je het hebt over de positie van vrouwen in al die zogenaamde bevrijdingsrevoluties moet ook onmiddellijk de slavernij genoemd worden. Kennelijk mag het niet alleen over de positie van vrouwen gaan zonder dat men het gevoel heeft politiek incorrect te zijn ?
Het omgekeerde gebeurt veelvuldig zonder dat dat gevoel de kop opsteekt
Het was mij niet opgevallen, dus ik zal er eens op letten.
Medellín, 31 augustus 2020
Kennelijk is een deel van de aandacht voor en bestudering van de sociale geschiedenis van de Franstalige Cariben, en dan met name van Guadeloupe, aan de leesters/lezers en schrijfsters/vers op het blog van Jona Lendering voorbijgegaan.
Dat is niet alleen spijtig, het is eigenlijk niet te begrijpen, zeker als men oog heeft voor de excellente vliegverbindingen met Guadeloupe en het indrukwekkende (ik aarzel om het woord ¨prachtige¨ aan te wenden) museum aldaar, dat met aandacht voor zowel de sociaal-economische als de leeftijdgebonden en gender-specifieke kenmerken van de geschiedenis laat zien hoe het ook kan.
http://memorial-acte.fr/the-founding-acte-memory-holds-the-future
Ik merk dit op, omdat naast de indrukwekkende erfenis van Jacob Gelt Dekker (Otrabanda) op Curacao, Frankrijk en de Europese Unie zich van hun meest voortreffelijke zijde laten zien op Guadeloupe.
Het valt mij op dat mevrouw Pinkster in haar niet mis te verstane oproep gender aspecten vooraan te plaatsen in de benadering, de ongelooflijk krachtige, moedige en intens tragische Solitude ongenoemd laat.
Een vrouw die, zoals duidelijk blijkt uit een enorme hoeveelheid scherp geformuleerde studies in de francophone delen van deze wereld, al decennialang in herinnering gehouden wordt.
Een vrouw die, en overal ter wereld werd en wordt die schandalige praktijk herhaald, na haar laatste opstandige daad, opgehangen werd nadat zij een nieuw mensenkind op de wereld gebracht had. Dat werd haar nog ¨vergund¨ door haar mannelijke folteraars en beulen.
Laten we ons die beelden goed inprenten, en laten we allemaal eens meer beseffen met wat voor ongelooflijk brutale en grote muilen er, vaak maar niet alleen, in Nederland over de uitsluiting van vrouwen, kinderen, armen en slimme maar machtelozen, borrelpraat verkocht wordt zonder dat er zelfs maar een greintje empathie of solidariteit getoond wordt en, heel duidelijk, zonder dat men wet heeft van de zaken waarover men spreekt.
Het lijkt wel alsof kennis vies is, alsof men er bang voor is.
Terug naar mevrouw Truus Pinkster.
Inderdaad: nomen est omen…. de onvoorstelbaar dappere madame ¨Solitude¨. Zonder familienaam, SOLITUDE….
http://slaveryandremembrance.org/people/person/?id=PP015
https://fr.wikipedia.org/wiki/Solitude_(mul%C3%A2tresse)
https://en.unesco.org/womeninafrica/mulatto-solitude/pedagogical-unit/2
http://www.ladograve.com/histoires/guadeloupe-1794—1ere–abolition-de-l-esclavage
Nogmaals het het onvergetelijke museum:
http://memorial-acte.fr/the-founding-acte-memory-holds-the-future
Hier kunt u de vliegtickets bestellen:
https://www.corsair.fr/rentree?gclid=EAIaIQobChMIlpns983F6wIVDUmGCh1dAQEGEAAYASAAEgIFo_D_BwE
En dan nog even dit.
Veelal wordt er, met soms heimelijke bewondering, geschreven over lieden zoals Napoleone Bonaparte en soortgenoten.
Veelal uitsluitend door mannen en door jongens… hoewel ik zeker niet de vrouwelijke bewonderaarsters van dictators en gemenerikken wil vergeten.
Ik wil hier graag nog een aan de kritiek van mevrouw Pinkster ontleende, observatie aan toevoegen.
Onderzoeken en schrijven vanuit het gezichtspunt van vrouwen, meisjes, moeders, dochters, grootmoeders, tantes en nichtjes, levert niet alleen heel andere verhalen op, zoals de mensonterende geschiedenis van Solitude laat zien, maar biedt ook een mega-omvangrijke aanvulling op eerder verworven inzicht en kennis, en kan voor totale omklapping van perspectieven leiden.
Denk aan het prachtige kleine museum in Quito dat rond leven en sterven van Manuela Saenz gemaakt is, en dat een volledig nieuw beeld geeft van het optreden van meneer Simón Bolívar.
Goed daarvan kennis nemen zou de opgewonden praatjes van meneer Maduro wat doen bedaren… zoals Michele Bachelet, die in 2015 in Quito als presidente van Chile van het parlement de Manuela Saenz onderscheiding kreeg toegekend, heeft laten en dag in dag uit laat zien in haar nieuwe positie van cheffin van de VN mensenrechten commissie te Geneve.
Kortom: John M. Manly zei het al in zijn door mij in een eerdere opmerking hier genoemde artikel uit 1907, feiten opsommen zonder theoretisch kader en zonder hypothesen, brengt ons niet zo ver. Maar gebruikmaken van (al dan niet innovatieve) theorie en hypothesen, zorgt er voor dat plotsklaps hele nieuwe velden rijk voorzien van data zichtbaar worden en beschikbaar blijken voor wetenschappelijke bewerking. Zoals prof. Manly mede leerde door goed te kijken naar de werkwijze van prof. Hugo de Vries in Amsterdam.
(re: https://www.jstor.org/stable/432661?seq=1#metadata_info_tab_contents )
Ja, OOK velden die men eerder meende te kunnen verlaten ¨want daar is toch niks meer te leren¨.
Dankzij de vaardige en kritische inbreng van mevrouw Truus Pinkster zullen we nog vele wonderbaarlijke ervaringen rijker worden.
Ergo: met gezwinde spoed moedig voorwaarts, ook in de terecht hevige discussie die nu in Nederland en vooral in het Amsterdamse gevoerd wordt onder leiding van de sterke stoere Maria Cuartas y de Marchena.
Opdat wij niet vergeten.. Solitude…
https://fr.guadeloupe-tourisme.com/144/statue-de-la-mulatresse-solitude-les-abymes/
Wie de schoen past, trekke haar aan… 😉
b.à.v. toutes et tous. jl
correctie/aanvulling
1. ¨zonder dat men wet heeft van de zaken waarover men spreekt.¨
Zonder dat men WEET heeft van de etc.
2. ¨zoals Michelle Bachelet, die in 2015 in Quito als presidente van Chile van het parlement de Manuela Saenz onderscheiding kreeg toegekend¨
ter voorkoming van enig misverstand: Michelle Bachelet kreeg de onderscheiding tijdens haar staatsbezoek aan Ecuador, in Quito in oktober 2015:
https://www.larepublica.ec/blog/politica/2015/10/16/bachelet-recibe-condecoracion-manuela-saenz-quito/
Overigens nog een saillant en, mevrouw Pinkster s.v.p. uw aandacht, schrijnend detail..
Toen ik achteraf aan de indrukwekkende en zeer hoog bejaarde mevrouw en weduwe (de) Saa, die het Manuela Saenz museum in eigendom heeft en beheert, vertelde over de uitreiking van de Manuela Saenz onderscheiding aan Michelle Bachelet, en de presentie van Rafael Correa (toenmalig president) hierbij, en mijn verbazing over de absentie van mevrouw (de) Saa bij deze heuglijke bijeenkomst, reageerde zij rustig en waardig, maar duidelijk doorwond.
Zó gaat men dus in die (macht-)kringen om met aandacht voor gender aspecten.
Dezelfde Rafael Correa die eerder tijdens een urendurend bezoek aan het museum dat mevrouw (de) Saa zo vaardig en zorgvuldig onder haar hoede heeft genomen, allerlei plechtige beloftes deed, en die ook zwart op wit voor iedereeen verifieerbaar in het gastenboek in zijn eigen handschrift vastlegde, omtrent samenwerking en steun.
Alleen maar woorden…
Maar wél ging hij er met het idee en de eer vandoor… De arme Michelle moest eens weten…
https://museosdmqjennifermeza.wordpress.com/2015/04/29/casa-museo-manuela-saenz/
Medellín, 31 augustus 2020 (Nederland is + 7 uur in de zomertijd)
@ Jona L:
¨Vandaag, een dag vol academische demonstraties, wil ik u eraan herinneren dat her-vorming van de universiteit mogelijk is en dat een samenleving altijd een kans heeft om opnieuw te beginnen. Het veronderstelt echter een visie op de maatschappelijke idealen die we via het onderwijs en de wetenschap willen bereiken, en die ontbreekt momenteel geheel en al.¨
De sombere conclusie dat een visie op maatschappelijke idealen momenteel geheel en al ontbreekt, wordt gelukkig door uw eigen onvermoeibare inzet en arbeid ¨geheel en al¨ weersproken.
En gelukkig staat u bij uw oproep aan uw lezeressen en lezers om te blijven onthouden dat hervorming van de universiteit mogelijk is en dat een samenleving altijd een kans heeft om opnieuw te beginnen niet alleen.
Maar, er is een groot maar. Oproepen tot grootscheepse en plotselinge hervormingen en een nieuw begin zijn evenmin uniek noch eerder ongehoord. En zijn niet van gevaar ontbloot.
Het klinkt misschien wat flauw, slapjes, maar als er één ding is dat men in Europa kan leren van, vanaf de start in 1949 gerekend, 71 jaar ervaring in wereldwijde internationale samenwerking, door niet goed ge-informeerde lieden, of door zelfs kwaadwillende lieden altijd een beetje of opzettelijke minachtend ¨ontwikkelingshulp¨ genoemd, dan is het dat hervorming en een nieuw begin maken in samenlevingen een ¨kunde¨ is, een kunde gebaseerd op kennis en ervaring en op eindeloos herhaalde evaluaties, studies en analyses en, als het goed is, op effectieve feedback.
Ik kan niet genoeg benadrukken hoe essentieel het is om daarbij in de internationale samenwerking ¨geleerde lessen¨ niet achteloos terzijde te schuiven.
Dat wél doen, en niet de oude regel bezint eer ge begint toe te passen, leidt tot even grote ongelukken als de stoere bestuursstijl die de afgelopen, zullen we zeggen, 40 jaar, grote delen van het universitaire landschap in Nederland tot woestijnen getransformeerd heeft, en tot de opmars der ¨managers¨ geleid heeft.
Velen van de lezeressen en lezers op dit blog kunnen en zullen dit relaas met eigen ervaringen kunnen illustreren.
Maar één ding staat bij alles vast. Vele ¨besluiten¨ van de managers en bestuurders kwamen als oekazes of als totale, arrogante en ondoordachte ingrepen als van diverse dei-ex-machina overdonderingen.
Wereldwijd hebben deskundigen in internationale samenwerking geleerd dat ingrijpen ZONDER participatie, en dat betekent hoogwaardige participatie, dus meetbaar, verifieerbaar en reconstrueerbaar, altijd, overal en gegarandeerd tot ongelukken en mislukkingen leidt.
Tot de beroemde witte olifanten die OOK menig universitair terrein in Nederland ontsieren. Fysieke olifanten en programmatische olifanten.
Er werd ¨door de CvB’s besloten tot¨ zonder dat werkelijk hoogwaardige participatie had plaatsgevonden.
Met in vele gevallen niet meer te herstellen, diep ingrijpende, en onvoorstelbare puinhopen en schade tot gevolg.
(Een klein maar verschrikkelijk voorbeeld is wat het CvB van de Universiteit van Amsterdam heeft uitgehaald met het speciaal voor hem gebouwde laboratorium van prof. Pieter Zeeman, nota bene een Nobel-prijs winnaar.. het is alsof Ceausesku aan de macht was.. ik ken werkelijk geen land ter wereld waar men zo volstrekt ongevoelig, gemeen, verwoestend met ¨respect¨ is omgegaan… en de boosdoensters en boosdoeners lopen gewoon ongehinderd rond in Nederland… ).
Dat betekent dus…. terug naar af in de democratiserings-discussie.
Moeilijk? Lastig? Gezeur? Achterhaalde jaren 60 ideeën?
Vergeet dan niet dat al in de middeleeuwen aan de universiteit van Bologna participatie in besluitvorming door zowel medewerkers als studenten, gewoon, goed en essentieel was.
Ook heden ten dage is het heel goed, zeker hier in het door en door corrupte universitaire landschap op de publiek gefinancierde universiteiten in Colombia, nog eens ter herinneren aan het belang van het Observatorium van de Magna Charta Universitatum te Bologna.
(zie svp: http://www.magna-charta.org/ ).
Misschien geen slecht idee eens over te gaan tot een eerste inventarisatie van succes- en faal mechanismen werkzaam / van toepassing op in de ogen van Jona geslaagde universiteiten, wereldwijd.
Een eerste proeve van een grote, wereldwijde, comparatieve en participatieve universitair-institutionele analyse en evaluatie.
En daaruit, op verschillende niveau’s van bestuur, en aan de hand van een beperkte reeks types interventies, eerste generatie conclusies trekken en vervolgvoorstellen doen.
Er komen betere tijden, Jona is een sterke en indrukwekkende voorbode.
Zie voor het goed nadenken over mutaties ook:
https://www.mpiwg-berlin.mpg.de/Preprints/P393.PDF
(en svp zelf even via google zoeken:
Download – Western Michigan Universityscholarworks.wmich.edu › cgi › viewcontent › context=mip_edam )
b.à.v. toutes et tous, jl