In 89 overleed Flavia Julia, ook wel aangeduid als Julia, dochter van Titus en erkend als keizerin (Augusta). Volgens een oude traditie was ze geboren op de dag dat haar vader Jeruzalem innam. Het kan natuurlijk waar zijn, maar het is in de antieke letteren niet ongebruikelijk geboortes te presenteren als gelijktijdig met bekende gebeurtenissen. Olympias baarde Alexander in de nacht waarop de Artemistempel van Efese afbrandde. Van die dingen.
Flavia Julia trouwde met Sabinus, consul in 82. Er gingen echter ook geruchten dat Julia, toen Domitianus zijn echtgenote Domitia Longina in 83 had verstoten, ’s keizers maîtresse was geweest. Dat zou neerkomen op overspel en incest. Het lijkt laster.
Een zaaltje met vrouwenportretten vormt het esthetische hoogtepunt van de Domitianus-expositie in het Leidse Rijksmuseum van Oudheden. Vooral de kapsels zijn verbluffend. De diepe gaten zorgen voor scherpe contrasten tussen licht en donker. We zien hetzelfde bij de portretten van Marcus Aurelius (kijk maar), Lucius Verus (kijk maar), Commodus (kijk maar) en Septimius Severus (kijk maar). Ik begrijp uit het bordje met toelichting dat de krullentooi beschilderd is geweest en dat Julia rood of bruin haar heeft gehad, maar zoiets kan ook de onderlaag zijn geweest van een vergulding.
Zulke beelden werden gemeenlijk versierd met oorbellen, diademen en halssnoeren. Ik weet dat het Getty-museum in Malibu, waar deze kop normaalgesproken staat, bezig is om mooie gekleurde 3D-reconstructies te laten maken die tonen hoe antieke sculptuur er destijds heeft uitgezien. Ik kan niet wachten op de reconstructie van dit portret.
“Het kan natuurlijk waar zijn”
Ik schat dat de kans ongeveer 1 op de 360 is.
Ja, zolang het Romeinse Keizerrijk duurde wisten dames met geld wel hoe ze zichzelf mooi moesten maken.