Fenicisch Cádiz

Fenicische sieraden uit Cádiz (Cädiz Museum)

Ik blogde al over mijn bezoek aan de Spaanse havenstad Cádiz en vertelde dat daar Fenicische huizen waren opgegraven. Die lagen onder een Romeinse vissaus-werkplaats die op zijn beurt weer ligt onder een modern marionettentheater. (Daarom noemt het even verderop gelegen Cádiz Museum de vindplaats Teatro Comico.) De vissen en de marionetten laat ik wat ze zijn, het gaat me om die Fenicische huizen.

Niet zomaar een stad

Cádiz is namelijk niet zomaar een stad en die huizen zijn niet zomaar huizen. Simpel gezegd: Cádiz (ofwel Gadeira ofwel Gadir, “kasteel”) was het meest westelijke punt waar de Feniciërs kwamen. Hier knoopte hun eigen handelsnetwerk aan op het Atlantische netwerk. Dat strekte zich naar het zuiden uit tot de goudaders van de Bambouk en naar het noorden naar de tinmijnen van Armorica en misschien Cornwall. Een derde handelsnetwerk was het Andalusische, dat men ook wel aanduidt als Tartessos: een naam voor de Zuid-Iberische Brons- en IJzertijdcultuur. Cádiz was niet zomaar een stad maar een knooppunt.

Lees verder “Fenicisch Cádiz”

Opus Africanum

Opus Africanum in Bulla Regia

Even een stukje over de muren in Romeins Tunesië, zoals de bovenstaande. Deze bouwwijze staat bekend als opus Africanum, “Afrikaans werk”, en ik heb niet kunnen achterhalen of dat Romeins Latijn is of Neo-Latijn dat in de Oudheid nog niet deze betekenis had, zoals lorica segmentata en terra sigillata. De techniek komt erop neer dat de bouwers een frame maakten door vierkante stenen pilaren op te richten en daarna de vlakken tussen die pilaren vulden met puin, stenen en mortel. In feite een soort vakwerk maar dan van steen. In woonhuizen kon de eigenlijke muur met leem of stucwerk aan het zicht worden onttrokken.

Het voordeel van deze methode is dat de muur feitelijk wordt gemaakt van goedkoop materiaal maar desondanks vrij sterk is. Er is wel enige variatie. In Motya en in Kerkouane, Fenicische nederzettingen, zag ik muren die met puin waren gevuld, terwijl in Romeins Tunesië vaker regelmatige stenen werden gebruikt (zie boven).

Lees verder “Opus Africanum”