Misverstand: De marathon

Hardlopende hopliet (Nationaal Museum, Kopenhagen)

Misverstand: Het is tweeënveertig kilometer van Marathon naar Athene

In 490 v.Chr. probeerde Hippias, de door de Atheense democraten verdreven alleenheerser, terug te keren met behulp van een Perzisch leger. De koning van het oosterse wereldrijk zag het wel zitten als Athene werd geregeerd door een hem gunstig gezinde stroman. De Perzische expeditie liep echter uit op een fiasco: het leger werd bij Marathon verslagen. Daarna zou, volgens een anekdote die is overgeleverd door de Griekse publicist Ploutarchos, een zekere Thersippos van Marathon naar Athene zijn gerend om het nieuws van de overwinning te melden. Nadat hij dat had gedaan, zou hij dood zijn neergevallen.

De historiciteit van het verhaal is ongeveer nul. Ploutarchos leefde zes eeuwen na de gebeurtenissen. Het wordt nog erger als hij toevoegt dat andere bronnen melden dat de hardloper Eukles heette, en dat deze de afstand aflegde in wapenrusting, wat menselijkerwijs niet mogelijk is. De Griekse onderzoeker Herodotos leefde eerder en kon nog overlevenden van de veldslag interviewen, maar vermeldt Thersippos noch Eukles. Wel noemt hij een Feidippides die in de dagen voor het gevecht naar Sparta rende om daar te vragen om versterkingen: een ultraloper, zeker, maar geen Marathonloper.

Wat de historiciteit ook zij, Ploutarchos’ anekdote inspireerde de organisatoren van de eerste moderne Olympische Spelen, in 1896 in Athene, tot een hardloopwedstrijd van epische lengte. Het onderdeel maakte ook later deel uit van het programma, en sinds de Olympische Spelen van Londen in 1908 bedraagt de af te leggen afstand steeds ruim tweeënveertig kilometer. Men beweert wel dat deze lengte werd gekozen omdat de organisatoren de lopers ook langs een van de Britse koninklijke paleizen wilden laten rennen. De samensteller van dit boekje kan niet beoordelen of dit waar is of dat we te maken hebben met een onder sportcommentatoren courant misverstand. Wat in elk geval zeker een misverstand is, is dat het van het dorp Marathon naar Athene tweeënveertig kilometer zou zijn. In feite is het een kilometer of vijfendertig, afhankelijk van je route.

Nu u hier toch bent…

Door het coronavirus ben ik de komende vijf maanden zonder betaald werk. Bestel mijn komende boek over de wedloop in de papyrologie tussen vervalsers en wetenschappers, Bedrieglijk echt, waarin ook valt te lezen hoe oudheidkundigen de prijs voor vervalsers en dieven opdrijven. Eigenlijk vind ik het best belangrijk, dus bestel, lees en bespreek dat boek. Ik ben trouwens ook beschikbaar voor betaald schrijfwerk.

[Oorspronkelijk verschenen in mijn boekje Spijkers op laag water (2009)]

Deel dit:

6 gedachtes over “Misverstand: De marathon

  1. Ik ben vaak van Athene-Noord via Néa Mákri naar een heerlijk visrestaurant in Marathon ge…, nee, niet gelopen, maar gereden. Hoeveel kilometer het is weet ik niet, maar het is een zeer zwaar, bergachtig traject. Athene-Rodoópoli zal vlakker zijn, maar vandaar tot de kust is het ook zwaar.

    1. karton

      @ Saskia Sluiter.
      Ik weet het niet geheel zeker, maar ik vermoed dat op de voorkant van het schild, een foto van Rutte is geplakt, dit om de vijand af te schrikken.

      1. Of een afbeelding van sars-coV-2, dan schrikt iedereen nog erger..
        Zonder dollen, medebeobachters, ik wens jullie allen een goede gezondheid en zo min mogelijk economische schade.
        Voor Jona is dit een ramp: het hele verdienmodel van de reizen ligt op zijn gat. Geen lezingen, geen feestelijke boekpresentatie, niks meer.
        Kopen dus, het boek Bedrieglijk echt!

  2. christo thanos

    Een aanvulling op de mooie reactie van Saskia:

    Lees bij de volgende nieuwsbrief met veel aandacht de laatste regels, geheel onderaan en help Livius/Jona!

  3. jan kroeze

    De man heeft in elk geval een leuk rokje aan, als ik het goed zie.
    Oh ja we moeten nog bellen naar de boekhandel!

Reacties zijn gesloten.