[Morgen zal ik, als alles goed gaat, worden opgenomen in het ziekenhuis. Ik heb even wat andere dingen aan mijn hoofd dan bloggen, dus ik herhaal even een oudje. Morgen begint een reeks over de Nationale Wetenschapsagenda.]
Als u rond de kerst eens iemand een boek over de Oudheid cadeau wil doen, een boek dat de lezer serieus neemt, een boek waarin de lezer niet zomaar wat feiten krijgt toegeworpen maar ook krijgt uitgelegd hoe we die feiten kunnen kennen – kortom, als u iemand eens een écht boek wil cadeau doen: denk dan eens aan Israël verdeeld, mijn schets van het jodendom aan het begin van de jaartelling.
Even wat reclame. Als u Sint-Nikolaas eens iemand een boek over de Oudheid cadeau wil laten doen, een boek dat de lezer serieus neemt, een boek waarin de lezer niet zomaar wat feiten krijgt toegeworpen maar ook krijgt uitgelegd hoe we die feiten kunnen kennen – kortom, als u iemand eens een écht boek wil cadeau doen: denk dan eens aan Israël verdeeld, mijn schets van het jodendom aan het begin van de jaartelling.
Ik had veel plezier bij het lezen van al die wonderlijke bronnen, beleefde evenveel plezier aan het schrijven en hoop dat dit plezier te herkennen valt in het eindresultaat. Ik vind het in elk geval zelf een aardig boek, maar ik ben als bron natuurlijk verdacht. Hier vindt u echter de bespreking in het NRC Handelsblad en hier een lang uittreksel. En u bestelt het boek daar.
Jezus’ Aramese achtergrond in Galilea valt nauwelijks te illustreren, maar in zijn geboorteplaats Nazaret zijn de sporen gevonden van wat vermoedelijk synagoge is. Christelijke graffiti uit de Oudheid suggereren dat de plek destijds werd erkend als een van de locaties uit Jezus’ leven.
Het tweede nummer van Ancient History Magazine is de deur uit, ik kan het even wat rustiger aandoen – en prompt bekruipt een verkoudheid me en moet ik het rustig aandoen. Vandaag geen lang blogstukje derhalve, maar alleen reclame voor een boek waaraan u met de feestdagen wellicht plezier kunt beleven: Israël verdeeld. Het is een schets van het jodendom aan het begin van onze jaartelling, waarin het rabbijnse jodendom en het christendom zijn ontstaan.
Afbeelding uit Israël verdeeld. Het “verbrande huis” in Jeruzalem: een van de herinneringen aan de verwoesting van Jeruzalem in 70. Let op de stenen kruiken, dat erop wijst dat de bewoners de regels volgden om water ritueel rein water te houden.
Het “verbrande huis” in Jeruzalem: een van de herinneringen aan de verwoesting van Jeruzalem in 70. Een van de illustraties uit Israël verdeeld.Een tijdje geleden gaf ik in een stukje aan waarom boeken een problematisch genre voor wetenschapsvoorlichting zijn. In een vervolgstukje behandelde ik het maken van registers, wat tegenwoordig minder urgent is dan vroeger. In de derde aflevering ging ik in op landkaarten en kaders. Over die laatste vertelde ik dat betere software het mogelijk maakt informatie zó te presenteren dat de eigenlijke informatiestroom – de hoofdtekst, met andere woorden – er nauwelijks door onderbroken hoeft te raken.
Ik wees er ook op dat kaders, als ze verkeerd zijn geplaatst, storend kunnen zijn. Met illustraties zal dat minder gebeuren, omdat ze visueel duidelijk anders zijn dan tekstkaders. Toch heb ik ook hier wel eens problemen gehad, toen een vormgever de illustraties mooi over de bladzijden spreidde en de tekst er vervolgens tussendoor plaatste. Dat oogde aantrekkelijk, maar verstoorde wat ik (met een erkend lelijk woord) de “synchronisering van de informatie” noemde, want de afbeeldingen stonden soms enkele pagina’s vanaf de passage uit de tekst die ze hadden moeten illustreren. Lees verder “Israël verdeeld: toelichting (4)”→
Op een goede landkaart staat precies de informatie die je nodig hebt en niet meer of minder.
In een eerder stukje over Israël verdeeld gaf ik aan dat het verspreiden van wetenschappelijke informatie in boekvorm problematisch is geworden en in een tweede stukje vertelde ik dat registers tegenwoordig anders kunnen zijn dan vroeger. Voor aanvullende informatie zijn ze immers niet langer noodzakelijk; daarvoor hebben we nu de Wikipedia.
Vandaag wil ik wat zaken noemen die niet zoveel met de doorbraak van het internet hebben te maken – of het moest zijn dat boeken, als de informatie goed wordt gesynchroniseerd, langer overeind zullen blijven in het aanbrekende post-papieren tijdperk.
Ik schreef er onlangs over dat het internet een geduchte concurrent is voor meer traditionele vormen van kennisoverdracht. Internet is immers actueler en u kunt de informatie selecteren die u nodig hebt. Dat kán uiteraard betekenen dat u, als u van een pseudowetenschappelijke theorie overtuigd bent, de bevestiging vindt die u zoekt, maar zolang universiteiten uitleggen wat hun methoden zijn, mogen we erop vertrouwen dat de overgrote meerderheid van de mensen uiteindelijk thuis komt met redelijk betrouwbare informatie.
Er is echter één functie die ik het internet zo snel nog niet zo zie overnemen: het overzichtswerk. Om even dicht bij huis te blijven: wie zich wil verdiepen in pakweg de geschiedenis van het Romeinse Rijk, zoekt iets waarin de hoofdlijnen uiteen worden gezet, waarin een overzicht is opgenomen van de sociale verhoudingen en het politiek bestel, met enkele hoofdstukken over de provincies, met goed gekozen illustraties, alsmede een introductie van de voornaamste bronnen en uitleg over de methoden van de diverse oudheidkundige benaderingen. Ik denk dat ook wie zich eens wil inlezen in de ornithologie, de klassieke muziek, het alpinisme, kapitein Cook of de aandelenhandel, beter niet zelf op zoek gaat op het internet, maar een boek moet nemen dat is geschreven door iemand die het vaker heeft uitgelegd.
Als ik u zou vragen wat ook alweer de waarde was van het getal van Avogrado, dan is de kans klein dat u uw oude middelbareschool-Binas uit de boekenkast haalt. Zelfs al maakte ik het u zojuist moeilijk door geen link naar de natuurconstante aan te brengen, u zult het antwoord opzoeken op internet. “Da’s logisch,” werpt u tegen, “want ik lees dit op een beeldscherm,” maar als ik u dezelfde vraag zou stellen in een bibliotheek, zult u eveneens naar een computer lopen of naar uw smartphone grijpen.
Wie informatie nodig heeft, zoekt die op het internet. Geen medium is makkelijker te bereiken, geen medium is actueler. Geen medium is ook gebruiksvriendelijker: in het enorme aanbod vindt u wat u zoekt. Online bent u, veel minder dan bij de gedrukte media, radio of TV, minder afhankelijk van wat u wordt aangeboden. U selecteert. De regie over het informatieaanbod ligt niet bij een auteur of programmamaker.
Aan ieder boek werkt een compleet team, maar fouten worden onvermijdelijk gemaakt. De meeste in Israël verdeeld verstoren het goede begrip van de tekst niet werkelijk.
De grootste vergissing is echter… de titel! Het boek had eigenlijk als ondertitel De Joodse wereld aan het begin van de jaartelling moeten hebben. Hoe de voor de PR bedoelde slagzin Hoe een klein koninkrijk veranderde in twee wereldgodsdiensten tot ondertitel kan zijn gepromoveerd, is een vooralsnog onopgelost raadsel.
Zoals de trouwe lezers van deze kleine blog weten, is mijn boek Israël verdeeld afgerond. Het is nu bij de drukker/binder en het ligt, ijs en weder dienende, 28 oktober in de boekhandels. U heeft het supersnel als u het reserveert met deze link.
Meestal wordt een boek officieel gepresenteerd en dat gebeurt ook dit keer, en wel in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Op zondag 23 november zullen vanaf spreken 15.30 voor u spreken:
Wat aan het proeflezen voorafgaat: het lezen van het manuscript.
IJs en weder dienende – en daar durf ik eerlijk gezegd niet helemaal op te vertrouwen – zou ik vanaf woensdag moeten zitten werken aan de tweede proef van mijn boek over de joodse wereld aan het begin van onze jaartelling, Israël verdeeld. De datum van de publicatie, 28 oktober, komt in zicht.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.