In 2008, 2009 en 2010 trokken drie fotografen, Suzanne Bott, Mary Prophit en Diane Siebrandt, door noordelijk Irak om daar te documenteren hoe de ruïnes van de Assyrische koninklijke residenties Nimrud en Nineveh erbij lagen, hoe het was gesteld met de Parthische tempelstad Hatra, wat de situatie was in de musea, en of er schade was aan de christelijke kloosters Mar Elia en Mar Behnam, aan de joodse Nahum-synagoge en het islamitische heiligdom Al Habda.
Vandaag ontving ik zo’n drieduizend foto’s. Ik werk namelijk momenteel voor Ancient History Magazine aan een nummer over Nineveh en omdat ik nog geen gelegenheid heb gehad daar zelf heen te reizen, ben ik aangewezen op beeldmateriaal van mensen die er wel zijn geweest.
Omdat ik er nooit zelf was, heb ik geen vergelijkingsmateriaal, maar één ding lijkt me redelijk duidelijk: Nineveh was al behoorlijk beschadigd voordat de zogenaamde Islamitische Staat daar met bulldozers en springstoffen aan het werk ging. De foto’s van het museum uit Mosul tonen een culturele schatkamer waar je, omdat men sindsdien de boel kapotsloeg, ook niet echt vrolijk van wordt.
Eén foto trof me: de soldaat hierboven. Hij staat in een poort in Nimrud. Wat me treft is de tederheid waarmee hij het beeld van de lamassu (een kwaadafwerende demon) aanraakt. Iets uit een lang vervlogen tijd, niet direct relevant voor het Irak van vandaag, maar met een wijsheid die ons misschien nog iets zegt. Daarvoor respect hebben is een uiting van beschaving: het wil zeggen dat je beseft dat ook mensen uit een andere maatschappij met je verwant zijn.
Mijn maag draait zich bij het vernemen van alle zinloze verwoestingen van eeuwenoud erfgoed.
Mijn maag draait zich om bij het vernemen van alle zinloze verwoestingen van eeuwenoud erfgoed.
De abrahamitsche religies hebben een traditie van vernietiging, vooral van tempels en godheden. De Torah (en Tenach), NT en Qoran zijn alledrie schriften ontstaan i.v.m. de vernietigingen en bloedbaden in Jeruzalem en Mekka.
Voor zover ik weet hebben alle drie ook een traditie van harmonie.
Het gaat me er met deze opmerking niet om iets goed te praten, maar om het feit dat religies vol tegenspraken zitten en inconsistent zijn. Het zijn wereldbeelden uit een tijd van voor de Verlichting. Je kunt niet zeggen dat ze streven naar verbetering, je kunt niet zeggen dat ze streven naar verslechtering. Het zijn modellen om ervaringen in te ordenen, niet meer en niet minder.
Mijn maag draait ook twee keer om