Mar Behnam

Boekenverstopplek

De heilige Behnam lijkt een beetje op Sint-Joris. In elk geval iconografisch. De in Irak vereerde heilige is net als zijn Mediterrane collega een te paard gezeten drakendoder. De parallel gaat verder. Moslims vereren zowel Behnam als Joris als Khidr, de groene man. Joden vereren deze bemiddelaar tussen mensheid en God alsof het Elia is. Of Ezechiël, zoals in Khifl. Vermoedelijk is het de oude cultus van Ba’al die in de volkscultuur steeds andere vermommingen heeft aangetrokken.

Zo’n heilige met diverse identiteiten, dat staat haaks op het verlangen van islamisten dat mensen slechts één identiteit hebben, hun religieuze. (Het is een vorm van modernisme, waarin alles eenduidig te verdelen moet zijn en elke ambiguïteit ergernis oproept.) Begrijpelijk dus dat de zogenaamd Islamitische Staat zich tegen dit soort volksculten richtte en de drie monniken uit het klooster van Mar Benham gevangennam. Wat er met hen is gebeurd, weet ik niet. Wel weet ik dat twee monniken zijn teruggekeerd. Er zijn nog drie of vier christelijke families in de omgeving. Het met dynamiet vernietigde graf van Benham is gerestaureerd (alleen de koepel was kapot) en verder moet u maar even hier kijken.

ISIS maakte van het klooster een veldhospitaal. Elke dag liepen de verplegers en de gewonde terroristen langs bovenstaande nis. Geen moment vroegen ze zich af wat er achter de nu geopende achterwand was. Daar lagen echter de middeleeuwse manuscripten van het klooster. De drie monniken hadden gezien hoe snel het Iraakse leger na de val van Mosul was gedesintegreerd en hadden in de lente van 2014 hun kostbare bezit in veiligheid gebracht. Het doet een beetje denken aan de anekdote over Albanië die ik hier vertelde.

Deel dit: