Rond 530 v.Chr. hadden de Perzen Cyprus onderworpen. De lokale heersers bleven aanvankelijk aan de macht, maar dit begon te veranderen tijdens het bewind van koning Darius (r.521-486), de grote organisator van het Achaimenidische Rijk. Hij verstevigde de Perzische greep op het eiland. Als we de Griekse onderzoeker Herodotos moeten geloven, was de directe oorzaak een conflict tussen Cypriotische heersers, waarbij Onesilos, de heerser van de noordelijke stadstaat Soloi, de macht overnam in Salamis. Behalve van Amathous ontving hij steun van het gehele eiland.
Tegelijkertijd – we hebben het over het 499 v.Chr. – kwamen de Griekse steden in Klein-Azië in opstand tegen de Perzische heersers. Om de orde te herstellen, stuurden de Perzen een expeditieleger, dat ook Cyprus zou passeren en daar de zaken zou regelen. Onesilos vroeg hulp van de Griekse rebellen, die hij vrijwel onmiddellijk ontving: net als koning Amasis van Egypte (zie hierboven) beseften de rebellen dat Cyprus een perfecte basis was om de Fenicische havens aan te vallen. Zolang ze Cyprus zouden beheersen, hadden ze geen Perzische vloot te vrezen.
Toen ze hoorden van de Griekse versterkingen stuurden de Perzen vanuit Cilicië troepen naar Cyprus. Een eerste gevecht op zee verliep daarna gunstig voor de Grieken en de Cyprioten, maar de daarop volgende veldslag werd gewonnen door de Perzen. Onesilos en zijn bondgenoten werden verslagen, de Perzische suprematie werd hersteld en de Cypriotische steden moesten zwaar betalen aan de Perzische oorlogsschatkist.
Bij Pafos, op een plek die Marchellos heet, hebben archeologen de belegeringsdam gevonden die de Perzen hebben gebruikten. De opgravers identificeerden ook de Cypriotische mijngangen, pijlpunten en stukken van oude standbeelden die waren gebruikt bij de aanleg van de belegeringsdam. Ik blogde er al eens over.
Cyprus werd gereorganiseerd. Er bleven nog tien stadstaatjes over, die doorgaans loyaal waren aan Perzië en bijvoorbeeld Darius’ zoon en opvolger Xerxes steunden toen deze in 480 v.Chr. probeerde het Griekse moederland te onderwerpen. Cyprus stuurde niet minder dan 150 galeien. Toch stonden de Cypriotische koningen altijd open voor Griekse initiatieven. In 468 probeerde de Atheense commandant Kimon het eiland te veroveren, maar hoewel hij zowel het Perzische leger als de vloot kon verslaan bij het riviertje Eurymedon, was hij niet in staat Cyprus te veroveren.
Desondanks nam de Griekse culturele invloed toe. Als Cypriotische kunstenaars een Perzisch artistiek motief oppakken, zoals het gevecht tussen een leeuw en een stier, creëerden ze iets dat onmiskenbaar Grieks oogde.
Aan het begin van de vierde eeuw probeerde koning Euagoras van Salamis (r.411-374) alleenheerser van Cyprus te worden. Aanvankelijk probeerde hij dit doel met Perzische steun te verwezenlijken, bijvoorbeeld door deel te nemen aan een Perzische vlootexpeditie tegen Sparta, maar toen de Perzen hem niet erkenden zoals hij had gehoopt, besloot hij in opstand te komen (391 v.Chr.).
Het moment was goed gekozen. Het Perzische rijk was op dat moment ernstig verzwakt en leed nog steeds aan een burgeroorlog tussen koning Artaxerxes II Mnemon en zijn broer Cyrus. Bovendien steunden Athene en de Egyptische koning Achoris de Cypriotische rebel. Hij slaagde erin het grootste deel van Cyprus te verenigen en breidde zijn invloed zelfs uit naar Cilicië en Fenicië.
De Perzische koning Artaxerxes reageerde behoedzaam. Eerst sloot hij in 387 v.Chr. een vredesverdrag met de Griekse steden, waardoor de Atheense steun voor Euagoras ten einde kwam. Pas daarna viel hij in 381 Cyprus binnen. De schepen van Euagoras werden verslagen in de buurt van Kition, en hoewel hij het daarna nog enige tijd volhield, werd hij in 379 gedwongen een vredesverdrag te tekenen, waarbij hij alleen de macht behield in Salamis en de rest van het eiland verloor. Het Perzische gezag was hersteld. Een andere opstand, in 350 v.Chr., werd onderdrukt door de Perzische koning Artaxerxes III Ochus. Toch was het einde van Perzisch Cyprus nabij.
[Wordt vervolgd. Het eerste deel van deze reeks was hier. Vandaag gaat de expositie “Cyprus, eiland in beweging” in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden open. Het is een bijzondere tentoonstelling, waarvoor het museum tot en met 15 maart zeven dagen per week geopend zal zijn.]
Zijn het 2 leeuwen? Ik kan het niet goed zien op de foto, vandaar.
Ja, et zijn twee leeuwen
Ook onderdeel van de tentoonstelling? Ik hoop het, want ik vind het erg mooi.
Leuk om over mijn voorvaderen de Assyriers te lezen. Heel interessant.
Bedankt
Ik kom uit Iran, Cyprus is naar de grootste koning Cyrus genoemd, hij is
de oprichter van de perzische rijk, ben zo trots om een perzische vrouw te zijn. Bedankt voor de leuke artikel.
Boeiende serie weer!