[Vierde deel van een stuk over de Tweede Macedonische Oorlog, ofwel het conflict tussen het Romeinse legioen en de Macedonische falanx. Het eerste deel was hier.]
Ook de andere staten trokken hun conclusies. Ruim een generatie na de Tweede Macedonische oorlog, zo rond het jaar 160, hadden de meeste legers afstand genomen van de aloude falanxstrijdwijze en probeerden de generaals te vechten zoals de Romeinen. Het baatte weinig: na Macedonië zouden ook het Seleukidische Rijk en het Ptolemaïsche Egypte bezwijken.
Zover was het echter nog niet. Het vredesverdrag liet twee problemen open: de al genoemde kwestie-Argos en de wijze waarop de Romeinen hun Griekse alliantie vorm wilden geven. Om over het laatste uitsluitsel te geven, wachtte Flamininus op de sportwedstrijden die in 196 bij Korinthe werden georganiseerd, waarbij vertegenwoordigers van alle Griekse stadstaten aanwezig zouden zijn.
Men had voor het schouwspel plaatsgenomen, en de heraut trad met een trompetter, zoals de gewoonte is, naar voren tot in het midden van het strijdperk, waar de Spelen altijd met een plechtige formule worden geopend. Nadat met een trompetsignaal om stilte was gevraagd, kondigde hij het volgende af: “De Romeinse Senaat en bevelhebber Titus Quinctius Flamininus verklaren dat, nu koning Filippos en de Macedoniërs overwonnen zijn, de volgende staten in vrijheid, onbelast en naar eigen wetten zullen leven: de Korinthiërs, Fokensers en alle Lokriërs, het eiland Euboia en de Magnesiërs, de Thessaliërs, de Perrhaiben en de Achaiërs in Fthiotis.” Hij had alle volken opgenoemd die onder gezag van koning Filippos hadden gestaan.
Na het horen van de woorden van de heraut ontstond een zo grote vreugde dat de mensen die niet helemaal konden verwerken. Ze geloofden nauwelijks dat ze het goed hadden gehoord en keken elkaar verwonderd aan als bij een vluchtig droombeeld. (Livius 33.32.4-7; vertaling Hetty van Rooijen).
Zo vertelt Livius het, maar het is maar de vraag of de vreugde oprecht was. De belofte van vrijheid en autonomie was eerder gedaan, vaak zelfs, en was steeds een loze huls geweest. Dat was maar goed ook. De Grieken moeten gehuiverd hebben toen ze begrepen dat de Romein de steden écht autonomie schonk en de legioenen wilde terugtrekken. Men hoefde geen helderziende te zijn om te begrijpen dat de Senaat dit machtsvacuüm creëerde om het te laten vullen door Antiochos III de Grote. Het is ondenkbaar dat de Grieken, met een oeroude traditie van politiek denken, niet begrepen dat hun land was aangewezen als strijdtoneel voor de volgende oorlog.
Binnen enkele weken viel Flamininus’ masker. Hij koos er namelijk voor de kwestie-Argos op te lossen met een aanval op Sparta, dat hij slechts twee jaar daarvoor had aanvaard als bondgenoot. Wie nog mocht hebben getwijfeld, wist nu zeker dat de Romeinen de Grieken niet zozeer de vrijheid hadden gegeven, als wel verdeeld wilden houden, zodat er vroeg of laat een bedreigde stadstaat hulp zou vragen in Azië en een aanleiding voor een oorlog creëerde.
Om er zeker van te zijn dat het conflict er ook werkelijk kwam, eisten de senatoren in deze tijd dat Karthago Hannibal zou uitleveren. Wat gebeuren moest, gebeurde: Hannibal vluchtte naar Antiochos. Minder dan drie jaar nadat Flamininus de Grieken de vrijheid beloofde, nodigden de Aitolische Grieken Antiochos uit en hadden de Romeinen de oorlog die ze hadden gewild.
Machiavelli avant le personne…
Tja, voorwerpen vielen ook in de Oudheid a la Newton naar beneden – avant le personne.
Dan stelde Machiavelli als geesteswetenschapper toch maar mooi harde wetmatigheden vast.😏
Precies mijn punt. Er waren in de loop der eeuwen nogal wat succesvolle Romeinse politici (succesvol in de zin dat ze hun doelen wisten te bereiken). Dus het valt te verwachten dat ze zich naar die politicologische wetmatigheden gedroegen.
Dat is exact wat Machiavelli gedaan heeft. Hij heeft uitgebreid studie gemaakt van de Romeinse geschiedenis. Zie het boek Discoursi. Waaruit overigens ook blijkt dat Machiavelli in zijn hart een Republikein was.
Ja. Het is onterecht dat Macchiavelli een slechte naam heeft gekregen omdat mensen het belangrijkste punt van De Heerser hebben gemist: hoe kunnen politici hun doelen bereiken, ongeacht wat die doelen zijn?
Het is gemakkelijk om Wilders en Baudet te verafschuwen. Het is verstandiger na te gaan waarom zij succes hebben en wat tegenstanders ervan kunnen leren. Dan blijkt Macchiavelli ook actueel.
Deze strategie is overigens bedacht door republikeinse Romeinse politici/militairen.