De hunebedden D3 en D4, samen ook wel de Hunenborg genoemd, het “reuzenkasteel”, kwamen als een verrassing. Niet door de afmetingen: D3 is bijna vijftien meter lang en vier meter breed, D4 is met 10¾ meter wat korter maar is met 4½ meter wel weer wat breder. De hunebedbouwers maakten er niet iets speciaals van dit keer. Het verrassende is enerzijds dat ze in elkaars verlengde staan. Niet dat ze elkaar aanraken, maar ze zijn duidelijk op elkaar afgestemd en dat is uniek.
De grootste verrassing van de hunebedden D3 en D4 is echter hun locatie. Ik kwam van Midlaren aanfietsen over het Hunebedpad, dus ik moest in de buurt zijn, maar nergens zag ik een wijd veld met wat boompjes, wat meestal de plek is voor zo’n Trechterbekergraf. Het enige wat ik zag was een groepje boerderijen. Pas langzaam begon me te dagen dat ik door smal pad tussen twee heggen moest om tussen de boerderijen te komen. Daar stonden de twee hunebedden, onder een paar prachtige eikenbomen. D3 is de westelijke en ligt het verste van de weg; u ziet het hierboven. D4 is de oostelijke en de eerste die je ziet. Zie de foto hieronder.
In 20o4 is de zuidelijke boerderij verbouwd, wat archeologisch onderzoek noodzakelijk maakte. Dat was in feite de eerste keer dat er wetenschappers keken naar deze hunebedden en hun omgeving. In de negentiende eeuw heeft men de dekheuvel van de megalieten verwijderd – de “onoordeelkundige restauratie” die ik al noemde – en er zijn wat kleine restauraties geweest, maar eerst in onze eenentwintigste eeuw deed men echt bodemonderzoek.
Ik begrijp dat daarbij een mooi gedecoreerde kom is gevonden die ondersteboven begraven is. Zoiets gebeurt niet bij toeval. Dat kan een ritueel zijn geweest, al is de Eerste Hoofdwet van de Archeologie hier van toepassing.
Een paar minuten fietsen of een kwartiertje wandelen vanaf hunebedden D3 en D4 naar het noorden is hunebed G1.
Meer weten over de Trechterbekercultuur?
- Over dit hunebed: Wikipedia D3 en D4, Hunebeddeninfo.nl en Hunebedden.nl
- Het Hunebedcentrum in Borger, het Drents Museum in Assen en het Muzeeaquarium in Delfzijl
- Herman Clerinx, Een paleis voor de doden. Over hunebedden, dolmens en menhirs (2017; bespreking)
- Wijnand van der Sanden, Gids voor de hunebedden in Drenthe en Groningen (2017)
Google Earth: hier (de marker voor D4 is onjuist geplaatst). Bezocht op 9 augustus 2021, fietsend van Assen naar Groningen, en opnieuw op 27 februari 2022, fietsend van Emmen naar Groningen.
Frisse nieuwe opmaak. De nieuwe rubriek Landen is een aanwinst. Die heb ik meteen verslonden. Leuk ook om overal Geliefde boeken te zien opduiken. Zou Nederland er niet bij moeten?
Had ik nog niet gezien, wel de foto’s bovenaan. Het eerste land waar ik op klikte was Indonesië omdat je dat op deze blog niet verwacht.
Weeral iets om op de lijst te zetten: hunebedden in Nederland.
Ondanks, of misschien wel juist dankzij de overvloed aan natuursteen in de Ardennen vind je niet zoveel hunebedden in België. Die verdwaalde ijstijdkeien moeten nogal indruk gemaakt hebben op bewoners van vlakke moerasgebieden.
Ik lees in je stukje dat het uniek is dat twee hunebedden op elkaar lijken afgestemd. Dat vind je bijvoorbeeld ook in Wéris. Er is daar zelfs sprake van een heus megalitisch complex met dolmens en menhirs (in een overigens prachtige omgeving). Herman Clerinx’ “Kathedralen uit de steentijd” is een heerlijk boek.