In mijn reeks over de Bergrede nu de laatste van de zaligsprekingen waarmee deze compositie begint. Dit is de tekst in de Nieuwe Bijbelvertaling.
Gelukkig zijn jullie wanneer ze je omwille van mij uitschelden, vervolgen en van allerlei kwaad betichten. Verheug je en juich, want je zult rijkelijk worden beloond in de hemel; zo immers vervolgden ze vóór jullie de profeten.
Het Matteüsevangelie is geschreven na de val van Jeruzalem in 70 na Chr. Als we het dateren rond 80, zullen we er niet ver naast zitten. De volgelingen van Jezus waren toen al vervolgd. In Rome had keizer Claudius al “Joden verdreven die, opgehitst door de agitator Chrestus, voortdurend ongeregeldheden veroorzaakten”. Nero had groepen gebruikt als levende fakkels en in mythologische tableaux vivants. In Jeruzalem was Jezus’ broer Jakobus gestenigd. Het geweld was kleinschalig geweest, maar daarom nog wel serieus.
Christenvervolging, Joods en Romeins
Dat de joodse autoriteiten het moeilijk hadden met Jezus’ volgelingen, is zo vreemd niet. Messianisme en tempelcultus staan nu eenmaal op gespannen voet. Beide claimen de kortste verbinding te zijn met God. Je ziet dezelfde spanning tussen heidense heilige mannen (zoals Apollonios van Tyana) en de heiligdommen van hun tijd. Toen de joodse tempel was verwoest, woedde een competentiestrijd tussen de rabbijnen, die de positie van het priesterschap wilden overnemen, en de christelijke leiders, die erkenning wilden voor hun messias. De Didache is zo’n waardevolle tekst omdat ze dit conflict halachisch documenteert, dus van binnenuit.
De heidense afkeer van de christenen is wat moeilijker te begrijpen, maar dat wil niet zeggen dat we de standaardverwijten niet zouden hoeven geloven. Claudius handelde volstrekt normaal toen hij een groep mensen de stad uit stuurde die in verband werd gebracht met relletjes. Nero handelde al even traditioneel toen hij na een grote brand een zondebok aanwees: de Joden, die woonden tegenover de plaats waar het vuur was begonnen, en vervolgens onder hen een groep die vrij klein was. Het was wreed en ik praat het niet goed, maar Nero beperkte het bloedvergieten. En tot slot: de Romeinen wisten dat de christenen de Romeinse goden verachtten. Dat was een serieuze zaak.
Vervolging toen
Dus ja, degenen die de Zaligsprekingen hoorden voorlezen, wisten waar het over ging. Ze waren uitgescholden, ze waren van allerlei kwaad beticht. En het zou nog erger worden. Weliswaar bleef de christenvervolging lange tijd beperkt, maar ze was er, en het is psychisch slopend voortdurend te weten dat je kunt worden gemarteld en gedood. Niemand wordt er gelukkiger van als hij de eerstaangewezen zondebok is als de Tiber overstroomt, als de Nijl niet overstroomt, als de hemelsluizen niet open gaan, als de aarde beeft, als er hongersnood is of ziekte heerst.
In het midden van de derde eeuw kwam die groep gelovigen die alleen in Christus geloofde – dus niet in combinatie met een aantal andere goden – in het vizier van de Romeinse overheid toen keizer Decius een belofte van trouw eiste. Begin vierde eeuw was er een heel grote christenvervolging. Dat was menens. Je hoopt voor de slachtoffers dat ze troost hebben kunnen ontlenen aan de Zaligsprekingen.
Vervolging nu
Vervolging is een aspect van het christendom. Soms is het menens. Ik heb al eens eerder geattendeerd op de serieuze christenvervolging die Jehovah’s Getuigen momenteel ondergaan in Rusland. Het is een onderwerp dat de westerse media niet vaak haalt, maar daarom nog wel serieus is. Ik attendeer u op dit recente artikel. Of ik herinner u aan het lot van de christenen in Irak.
Tegelijk is er ook aanstellerij. Er zijn christenen die bij het minste of geringste “vervolging!” roepen. Candida Moss heeft daar een ondoordacht boek aan gewijd, maar ik begrijp haar ergernis wel als ik hoor dat sommige Nederlandse christenen zich momenteel. vervolgd voelen. Ze ervaren namelijk druk om zich te laten vaccineren. Ik zal de eerste zijn om te zeggen dat dit kabinet gevaarlijk incompetent is – sterker nog, ik waarschuwde al in 2011 en in 2012 voor Mark Rutte – maar er is in Nederland nog geen enkele christen gebruikt als fakkel of in een tableau vivant. Iets meer historische kennis zou misschien zinvol zijn, want dat je een prik krijgt is een bagatel, vergeleken met wat de christenen in de Oudheid hebben doorstaan en wat Jehovah’s Getuigen momenteel meemaken.
[Een overzicht van deze reeks over het Nieuwe Testament is hier.]
“De heidense afkeer van de christenen is wat moeilijker te begrijpen”
Wat is er moeilijk aan
“de Romeinen wisten dat de christenen de Romeinse goden verachtten” ?
Voeg daar aan toe dat de protochristenen (dwz. de joodse sekte van voor 70 CE) een soort van sociale gelijkwaardigheid propageerden (naar de maatstaven van die tijd) en het is wel duidelijk: hoe elitairder de Romein (let wel, in de Eerste Eeuw) hoe groter de verachting. In elke gestratificeerde samenleving voelt de elite zich verheven boven het klootjesvolk.
“Tegelijk is er ook aanstellerij.”
Er is een eenvoudig, zij het ongetwijfeld imperfect criterium. De zelfbenoemde slachtoffers van vervolgingen vervolgen zelf ook, althans volgens hun eigen definitie. Wie zich bv. niet laat vaccineren (om religieuze of soortgelijke redenen) onderdrukt de vrijheid van mensen als hier beschreven:
https://www.gezondheidsnet.nl/coronavirus/stuwmeer-aan-uitgestelde-operaties-door-coronacrisis
Disclaimer: ik heb het niet over bv. mensen die geen inenting kunnen riskeren wegens auto-immuniteitsproblemen.
Vaccins zijn de splijtzwam van het moment. In Vlaanderen speelt georganiseerd christendom daar geen rol in – de katholieke bisschoppen riepen vanaf het begin van de pandemie op om de maatregelen te volgen en nu om zich te laten vaccineren. Brussel en Wallonië hinken achterop zodat de vraag om op maat gemaakte maatregelen zich stelt. Lees: gevaccineerd Vlaanderen vindt dat het welletjes is geweest.
Niet-gevaccineerden vind je buitenproportioneel in moeilijk bereikbare allochtone of kansarme gemeenschappen maar evengoed bij hoogopgeleide, witte progressieven die de klassieke geneeskunde of de overheid wantrouwen. Klassiek extreemrechts kan er ook wat van. Bien étonnés de se trouver ensembl
Dat de eerste geïnterviewde in dit artikel leraar wil worden vind ik problematisch wanneer je zijn ideeën over vaccins aanhoort: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/09/17/waarom-brusselse-jongeren-zich-niet-laten-vaccineren/. Eén van de verdachte zaken die de man aanhaalt, is dat viroloog Marc Van Rans “zich soms tegenspreekt”. Je hebt helemaal gelijk dat wetenschap vaak niet goed begrepen wordt.
Dan is nog meer drang en nog meer dwang in ieder geval niet de oplossing.
Wat is dat, dwang? Een interessante vraag in de discussie over vrijheden die in het zog van corona gevoerd wordt. We zijn het er allemaal over eens dat je mensen niet vastbindt op een stoel om ze tegen hun zin een spuit te zetten, maar je hebt ook een verantwoordelijkheid als maatschappij voor het algemeen belang. Er is veel energie gegaan naar informatie, sensibilisering, overtuiging, wellicht nog niet voldoende. Nu verschuift de aandacht naar coronapasjes, aangepast werk, ontslag, verplichte vaccinatie.
Zouden Romeinen deze discussies ook intern gevoerd hebben over christenen, en daarvoor over de bacchanalia of de positie van Caesar? Waren er mensen overtuigd dat de christelijke weigering van offers schadelijk was voor het algemeen belang? Het kan toch niet anders of in families en vriendenkringen werden dit soort gesprekken gevoerd/vermeden, analoog aan onze verhitte twisten over klimaat of corona. Wellicht zal de meerderheid wel een modus vivendi, ofwel absolute open verdraagzaamheid ofwel genre ‘don’t ask, don’t tell’ hebben gevonden, maar die zijn natuurlijk niet opvallend genoeg om de bronnen te halen. Zoals ik zou willen weten hoe de bewoners van mijn huis 80 jaar geleden omgingen met de realiteit van bombardementen en bezetting, zo zou ik graag eens mee aan tafel zitten bij het avondmaal van een Romeins gezin in de jaren ’40 v.Chr. of tijdens de perioden van christenvervolging.
“een Romeins gezin”
Van welke stand? Die der senatoren? Of ergens in de woonkazernes? Ik vermoed zomaar dat de bewoners ervan heel anders over zaken dachten dan de eersten. Laat staan de slaven in de mijnen, op de landerijen en op de galeien.
Tot op zekere hoogte toch wel. In de moerasdelta genaamd Nederland rennen heel wat jongeren heel hard om toch maar de prikken te halen – ze hebben het vaccinatiebewijs nodig om weer te kunnen feesten. Het is een fraai voorbeeld van elementaire psychologie: bestraf ongewenst gedrag (geen vaccinatie, geen feest) en beloon gewenst gedrag (wel vaccinatie, wel feest). In de Bijbelgordel (grofweg van Hoogeveen tot en met Terneuzen) werkt dit uiteraard lang zo goed niet.
De IC-afdelingen zullen dit jaar nog wel een keer vol lopen door allerlei lokale uitbraken. Interessante vraag is of het Nederlandse zorgsysteem zal instorten, gegeven het ziekteverzuim en de ontslagnames. Mijn advies aan iedereen: blijf voorzichtig, want op onze geliefde minister president kunnen we rekenen: hij komt pas in actie als het te laat is.
“Je hebt helemaal gelijk dat wetenschap vaak niet goed begrepen wordt.”
Ja, dat is het moderne probleem. Elke halve zool brult maar wat op het Internet.
De vervolging van christenen en Jehova’s getuigen gebeurde en gebeurt omdat die bewegingen worden gezien als politieke bewegingen.
Ik denk dat dat voor de antieke christenvervolgingen zeker niet waar is. Er is geen aanleiding de claim dat het echt om religie draaide, niet serieus te nemen.
https://www.denederlandsegrondwet.nl/id/vkugbqvdv3xp/artikel_22_volksgezond_heid_woonge_le
1. De overheid treft maatregelen ter bevordering van de volksgezondheid.
Daar valt bestrijding van een pandemie dus ook over. Christen zijn geeft je niet het recht om de Grondwet te negeren.
over -> onder
Vergeet onder de hedendaagse christelijke vervolgden overigens die in Latijns-Amerika niet, met San Romero als meest bekende onder duizenden. Nadrukkelijk de Hl. O.A. Romero, want daarmee is bedoeld dat hij en zoveel anderen naar het oordeel van de rkk om hun geloof vermoord werden, niet om politieke betrokkenheid of wat dan ook.
Vervolging door christenen, meestal van elkaar, is ook een kenmerk van het christendom. En daar kun je niet omheen.
En dan de rubriek per maand van deze meneer https://www.raymondibrahim.com/2021/08/30/we-will-use-means-you-might-not-like-muslim-persecution-of-christians-july-2021/
Willen we dit wel zien…óf wat voor agenda heeft deze meneer…?