Ik eindigde mijn stukje van gisteren met de insinuatie dat het voor Domitianus, achttien jaar oud, moeilijk moet zijn geweest dat hij enerzijds enorme verantwoordelijkheden droeg en dat anderzijds iedereen vol bewondering keek naar zijn broer Titus. Dat was een oorlogsheld. Net als zijn vader Vespasianus leidde hij zijn troepen door hen in de strijd voor te gaan, wat ongebruikelijk was. Titus’ moed staat niet ter discussie maar het moet zuur zijn geweest voor Domitianus dat alle aandacht naar zijn broer ging.

Broedertwist?

De door de lockdown vooralsnog verborgen expositie in het RMO besteedt aandacht aan de rivaliteit tussen de broers. Een beschadigd standbeeld van twee worstelende jongens is er met de haren bij gesleept, maar ik zou ook niet weten hoe ik het conflict anders zou verbeelden. Het feitelijke probleem is namelijk niet dát er ruzie was, maar óf er ruzie was.

Immers, broedertwist is een standaardmotief in de Romeinse literatuur. Denk aan Romulus en Remus. Ook als er geen ruzie was of als het niet om broers ging, zijn er steeds tweetallen die als wit en zwart tegenover elkaar staan: Marcus Aurelius en Lucius Verus, Geta en Caracalla, Severus Alexander en Heliogabalus. Volgens Suetonius was Titus de lieveling der mensheid en Domitianus een tiran. De christelijke traditie zet dit motief op z’n kop als ze Petrus en Paulus samen presenteert als harmonieuze stichters van de kerk in Rome, hoewel vaststaat dat dit tweetal scherpe meningsverschillen had.

Harmonie?

Hadden Titus en Domitianus ruzie? In de keizerlijke propaganda staan ze harmonieus op dezelfde munt, zie boven. Voor Vespasianus was het natuurlijk een troef, dat hij twee volwassen zonen had. Geen van zijn voorgangers had de continuïteit van bestuur kunnen garanderen. Dat diende aan den volke getoond te zijn. Het leverde een mooie munt op. Maar of de twee zo harmonieus waren, of dat ze juist elkaar de tent uitvochten, is lastig te achterhalen. En hoe je deze kwestie museaal presenteert, ik heb geen idee. Een beeld van worstelende jongens dus maar.

Enfin. De deuren van het museum zijn vooralsnog gesloten. De lockdown-livestream-tours  (recensie) en de catalogus vormen vooralsnog een substituut. Opgemeld boekwerk bestelt u hier.