In vier blogjes, waarvan het eerste eergisteren online ging, behandelde ik de voornaamste gebouwen van het Alhambra. Ind dit laatste deel vertel ik over het Generalife-paleis; het buitenverblijf van de Nasridische sultans van Granada, gelegen op de Cerro del Sol.

Het Generalife-paleis

In deel 3 en deel 4 heb ik geschreven over de prachtige paleizen binnen de muren van het Alhambra. In opdracht van sultans als bijvoorbeeld Yusuf I (r.1333-1354) en zijn zoon Mohammed V (r.1354-1391) bouwden de Moren paleizen waar comfort en schoonheid samen gingen. De verschillende ruimten waren weelderig gedecoreerd en gegroepeerd rondom binnenplaatsen met rustgevende waterpartijen en geurige planten en struiken. De paleizen waren echter niet alleen uit de kluiten gewassen Moorse woningen, er werd hier ook politiek bedreven en recht gesproken.

Om hier even helemaal van weg te komen, begaf de sultan zich met zijn gevolg naar het Generalife Paleis (Palacio del Generalife); een buitenverblijf gezeteld op een heuvel boven het Alhambra, de Cerro del Sol (‘Berg van de Zon’).

Het paleis werd in opdracht van Mohammed III (r.1302-1309) gebouwd en is samen met het Partal een van de oudste paleizen van het Alhambra. De naam is mogelijk afgeleid van het Arabische Yannat-al-arif  wat “Tuin van de Architect” betekent.

Veel authentieke Moorse elementen zijn helaas niet bewaard gebleven. Zo stuit de bezoeker bij de entree eerst op de Nieuwe Tuinen (Jardines nuevos) waar men in 1931 het eerste deel van aanlegde. Er groeien hier hoge cipreshagen, die een labyrint vormen, pergola’s en rozenstruiken. Tussen de begroeiing door zijn er waterpartijen met spuitende waterstralen te vinden. Voordat het Alhambra staatseigendom werd, lagen er moestuinen die de inwoners van de stad van voedsel voorzagen. Tevens liep er vee rond en kon er gejaagd worden. Het enige wat van deze periode resteert is een enkele boomgaard (Colorá).

Het paleis kun je betreden via twee aangrenzende binnenplaatsen. Het eerste staat te boek als de Patio del Descabalgamiento (“binnenplaats van het afstijgen”). Zoals de naam en tevens de steunen en paardentroggen suggereren, dienden bezoekers hier hun paarden achter te laten. Van hieruit loopt de bezoeker door naar de tweede binnenplaats met een centrale fontein. Hier is de deur naar het Zuidelijke Paviljoen van het paleis te vinden.

Eenmaal binnen stuit de bezoeker op het hart van het paleis, namelijk het Hof van het Waterkanaal (Patio de la Acequia) dat gedomineerd wordt door een smalle, langwerpige vijver met kruisende waterstralen. Het hof dateert uit de negentiende eeuw en is mogelijk een van de bekendste plekken van het Alhambra.

De oorspronkelijke Moorse opzet van dit hof moet op de binnenplaats van het Leeuwenpaleis hebben geleken met vier waterkanalen die het plein in vier parterres opdeelden.

Het waterkanaal in het Hof van het Waterkanaal wordt aan weerszijden omgeven door een geurige tuin. Aan de westzijde bevindt zich een bogengalerij met vensters die uitzicht bieden op het Alhambra. Het is een nieuwe toevoeging aan het paleis; ten tijde van de Nasriden was het hof compleet ingesloten en was er alleen een centrale uitkijkplaats (mirador) in het Noordelijk Paviljoen.

De oostzijde van het hof is ook nieuw en dateert uit 1958. De oude hoge muur met doorlopende dakrand werd namelijk vernietigd toen de christenen het hier voor het zeggen hadden. Het befaamde waterkanaal met waterstralen is ook een toevoeging uit de negentiende eeuw.

Het Noordelijk Paviljoen (Pabellón Norte) is het meest authentieke deel van het paleis. Hier lagen de woonvertrekken van de sultan en de traditionele indeling van een portiek met aangrenzende bogen en nissen is nog altijd intact. Via een zuilengalerij met vijf bogen kan de bezoeker verder doorlopen richting het koninklijke vertrek (Sala Regia) en de observatiepost (mirador) van Ismail I (1313-1324). Deze mirador is rijkelijk gedecoreerd met prachtig stucwerk en heeft lage vensters waar de sultan al ‘loungend’ op zijn stad neer kon kijken. De bovenverdieping van het paviljoen is overigens een toevoeging uit 1494.

Wie verder doorloopt, komt terecht in het Hof van de Cipres van de Sultana (Patio del Ciprés de la Sultana) dat dateert uit 1584. Hier waren ooit de baden van het Generalife Paleis gesitueerd. Nu is er echter een U-vormige vijver te vinden met spuitende waterstralen omgeven door groene box struiken en andere planten.

Volgens een mooi verhaal zou de vrouw van sultan Boabdil (of zijn moeder Aïcha), op deze plek betrapt zijn met een ridder van de Abencerrajes-familie.Een tegel in de tuin herinnert de bezoeker hieraan. De gevolgen van dit slippertje zijn volgens Washington Irving – of beter gezegd zijn gids Mateo – nog in de Zaal van de Abencerrajes in het Leeuwenpaleis waar te nemen.

Vanuit het Hof van de Cipres van de Sultana leidt een trap naar de hoge tuinen van het Generalife-paleis, aangelegd in romantische stijl. Er is hier nog een andere hele bijzondere trap te vinden, namelijk de Watertrap (Escalera del Agua). Hier gutst het water via de armleuningen naar beneden en het is opnieuw een authentiek Moors element van het Generalife-paleis.

De Watertrap leidt naar een romantische uitkijkplaats uit 1836 in neogotische stijl, waar mogelijk voorheen een oratorium (islamitische kapel) stond. Via een pad met oleanders (Paseo de las Adelfas) en cipressen (Paseo de los Cipreses) kan de bezoeker zijn weg terugvinden naar de uitgang van het Alhambra.

Hier eindigt ook mijn blog over dit fascinerende fort-paleis in Andalusië, een stukje hemel op aarde dat hopelijk voor vele generaties nog bewaard zal blijven.

***

Oorspronkelijk verschenen op de eigen blog van Lauren van Zoonen. Ze maakte ook alle foto’s. Dank je wel Lauren dat we het ook hier mogen lezen!